İbadetlerde ölçülü olmaya ve amellerde devamlılığa dair ayet ve hadisler

Tâhâ. (Ey Muhammed!) Biz, Kur'an'ı sana sıkıntı çekesin diye indirmedik. Tâhâ, 1-2 ...Allah, sizin için kolaylık diler, zorluk dilemez... Bakara, 185 Hz. Âişe'nin (ra) anlattığına göre yanında bir kadınla otururken Resûlullah içeri girer ve Hz. Âişe'ye, 'bu kadın kimdir' diye sorar. Hz. Âişe 'Bu, filan kadındır' diyerek kadının kıldığı namazlardan bahseder. Resûlulah 'Tamam, anlatma! Gücünüzün yettiğini yapın. Allah'a yemin ederim ki siz usanırsınız da Allah usanmaz. Allah'ın en sevdiği ibadet, kişinin az da olsa devamlı yaptığı ibadettir' buyurdu. Buhârî, Îmân, 32; Müslim, Müsâfirîn, 221 Fİkriyat Kur'an-ı Kerim uygulaması için tıklayın. Enes (ra) anlatıyor: Üç kişi Peygamber'in eşlerinin evlerine gelerek onun nasıl ibadet ettiğini sordular. Anlatılınca da, sanki onu azımsadılar ve 'Peygamber'in yanında biz kimiz ki! Onun geçmiş ve gelecek bütün günahları bağışlanmıştır' dediler. Aralarından birisi 'Ben, yaşadığım müddetçe geceleri hep namaz kılacağım' dedi. Diğeri 'Ömrüm boyunca oruç tutacağım, asla oruçsuz günüm olmayacak' dedi. Üçüncüsü de 'Kadınlardan uzak kalacağım ve hiç evlenmeyeceğim' dedi. Peygamber bunların yanına geldi ve onlara 'Şöyle şöyle diyenler siz misiniz? Allah'a yemin ederim ki, Allah'tan en çok korkanınız ve ona karşı gelmekten en çok sakınanınız benim. Böyle olduğu hâlde ben bazen oruç tutuyor, bazen de tutmuyorum. Hem namaz kılıyorum hem de uyuyorum ve kadınlarla evleniyorum. Benim sünnetimden yüz çeviren, benden değildir' dedi. Buhârî, Nikâh, 1; Müslim, Nikâh, 5 İbn Mes'ûd'dan (ra) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber: 'Söz ve fiillerinde aşırı gidenler helâk oldular.' buyurdu ve bu sözü üç defa tekrarladı. Müslim, İlim, 7 Ebû Hüreyre'den (ra) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: Din kolaydır. İbadet ve taatta kendisini zorlayan kimse, dine yenik düşer. Şu hâlde aşırıya kaçmayın; orta yolu tutun ve (salih amellerden alacağınız mükâfattan ötürü) sevinin. İbadet için sabah, akşam ve gecenin serin vaktinden istifade edin. Buhârî, Îmân, 29 Buhârî'nin diğer bir rivayeti de şöyledir: Aşırıya kaçmayın. Orta yolu tutun. Sabahleyin, sabahla akşam arasında ve geceleyin ibadete vakit ayırın. Orta yolu tutun ki, maksada erişesiniz. Buhârî, Rikâk, 18 İshak Danış & Nüvit Candaner'in sesinden mealli hatim dinlemek için tıklayın. Enes (ra) anlatıyor: Peygamber mescide girdi ve iki direk arasına çekilmiş bir ip gördü. 'Bu ip de neyin nesidir' diye sordu. 'Bu ip, Zeyneb'indir, (namaz kılarken) yorulduğu zaman ona tutunuyor' dediler. Bunun üzerine Peygamber 'Çözün onu. Sizden biri, zinde kaldığı sürece namaz kılsın, yorgunluk basınca yatsın ve uyusun' buyurdu. Buhârî, Teheccüd, 18; Müslim, Müsâfirîn, 219 Hz. Âişe'den (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah şöyle buyurmuştur: Biriniz namaz kılarken uykusu ağır basarsa, uykusu geçinceye kadar yatsın. Zira biriniz uyuklayarak namaz kılarsa, olabilir ki istiğfar edeyim derken bilmeden kendisine söver. Buhârî, Vudû', 53; Müslim, Müsâfirîn, 222 Ebû Muhammed Abdullah b. Amr b. Âs (ra) anlatıyor: 'Vallahi, yaşadığım müddetçe gündüzleri oruç tutacağım, geceleri de ibadet edeceğim, dediğimi Peygamber'e söylemişler. Bunun üzerine Peygamber 'Bu sözü söyleyen sen misin' diye bana sordu. 'Evet, anam babam sana feda olsun yâ Resûlallah, o sözü ben söyledim' dedim. Resûlullah 'Bunu yapamazsın. Bazen oruç tut, bazen tutma. Biraz uyu, biraz da ibadet için kalk. Her ay üç gün oruç tut. Bir iyiliğe on misli sevap verildiği için, böyle yapmak, ara vermeden oruç tutmak gibidir' buyurdu. 'Bundan fazlasını yapabilirim' dedim. 'Öyle ise bir gün oruç tut, iki gün tutma' buyurdular. 'Ben bundan fazlasına güç yetirebilirim' dedim. 'O hâlde bir gün oruç tut, bir gün tutma. Bu, Davud'un (as) orucudur ve orucun en ölçülü olanı –diğer bir rivayete göre– oruçların en faziletlisidir' buyurdu. 'Bundan daha fazlasına gücüm yeter' dedim. Bunun üzerine Resûlullah 'Bundan daha faziletlisi yoktur' buyurdu. Allah Resûlü'nün söylediği üç günü kabul etseydim, bu bana malımdan ve ailemden daha sevgili olacaktı (lakin iş işten geçti). Buhârî, Enbiyâ, 37; Müslim, Sıyâm, 181 *Bu hadis-i şerifte bahsedilen orucun farz olan Ramazan orucu olmadığını hatırlatmakta fayda görüyoruz. Ebû Abdullah Câbir b. Semüre'den (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir: Namazları, Peygamber ile birlikte kılardım. Onun namazı da hutbesi de mutedil idi. Müslim, Cum'a, 41 Ramazan ile ilgili 40 hadis İbn Abbâs (ra) anlatıyor: Peygamber hutbe verirken, ayakta duran birini gördü ve onun kim olduğunu sordu. 'Ebû İsrâîl'dir; kendi kendine güneşte durmayı, oturmamayı, gölgelenmemeyi, konuşmamayı ve oruç tutmayı adamıştır' dediler. Peygamber 'Ona söyleyin, konuşsun, gölgelensin, otursun ve orucunu tamamlasın' buyurdu. Buhârî, Eymân, 31 Resûlullah'ın kâtiplerinden birisi olan Kâtip Ebû Rib'î Hanzala b. Rebî' el-Üseyyidî'den (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir: Bir gün Ebû Bekir (ra) bana rastladı ve 'Hanzala, nasılsın' dedi. 'Hanzala münafık oldu' dedim. 'übhânâllah, sen ne diyorsun' dedi. 'Resûlullah'ın huzurunda bulunuyoruz, bize cennet ve cehennemi hatırlatıyor, sanki onları gözlerimizle görüyor gibi oluyoruz. Allah Resûlü'nün huzurundan çıkıp da çoluk çocuğumuza ve işimizin başına dönünce (bu öğütlerin) çoğunu unutuyoruz' dedim. Ebû Bekir (ra) 'Vallahi biz de aynı hâldeyiz' dedi. Sonra Ebû Bekir'le beraber yürüdük, Peygamber'in huzuruna girdik. 'Yâ Resûlallah, Hanzala münafık oldu' dedim. Peygamber 'O nasıl söz' dedi. 'Yâ Resûlallah, senin yanında bulunuyoruz, bize cennet ve cehennemi hatırlatıyorsun, onları gözümüzle görür gibi oluyoruz. Senin yanından çıkıp da çoluk çocuğumuza ve işimizin başına dönünce çoğunu unutuyoruz' dedim. Bunun üzerine Resûlullah şöyle dedi 'Bu canı bu tende tutan Allah'a yemin ederim ki yanımda bulunduğunuz hâl üzere kalıp, zikre devam edebilseydiniz, hem yataklarınızda hem de yollarınızda melekler sizinle musafaha ederlerdi. Fakat ey Hanzala! (İnsan bu) Bazen öyle, bazen böyle! (Bir müddet ibadetle, bir müddet de işlerinizle uğraşmanız yeterlidir)' diye üç defa tekrarladı. Müslim, Tevbe, 12 İman edenlerin Allah'ı zikretmekten ve inen haktan dolayı kalplerinin saygı ile ürpermesinin zamanı gelmedi mi? Daha önce kendilerine kitap verilip de, üzerinden uzun zaman geçen, böylece kalpleri katılaşanlar gibi olmasınlar... Hadîd, 16 ...Onların arkasından da Meryem oğlu İsa'yı gönderdik, ona İncil'i verdik ve kendisine uyanların kalplerine şefkat ve merhamet duygusu koyduk. (Kendiliklerinden) icat ettikleri ruhbanlığa gelince; biz onu onlara farz kılmamıştık. Allah'ın rızasını kazanmak için onu kendileri icat etmişlerdi. Fakat ona da gereği gibi uymadılar... Hadîd, 27 Ramazanda yapılan ibadetler ile ilgili ayet ve hadisler İpliğini iyice eğirip büktükten sonra (tekrar) çözüp bozan kadın gibi olmayın... Nahl, 92 Sana ölüm gelinceye kadar Rabbine ibadet et. Hicr, 99 Ömer b. Hattâb'dan (ra) rivayet edildiğine göre Resûlullah şöyle demiştir: Bir kimse, geceleyin Kur'an'dan okumayı âdet edindiği bölümü okumadan yahut tamamlamadan uyuyakalır, sonra sabah namazı ile öğle namazı arasında onu okursa (veya tamamlarsa) o kimse için gece okumuş gibi sevap yazılır. Müslim, Müsâfirîn, 142 Abdullah b. Amr b. Âs'tan (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir: Resûlullah bana 'Ey Abdullah! Geceleri ibadet etmeyi alışkanlık hâline getirip de sonradan terk eden falan kimse gibi olma' buyurdu. Buhârî, Teheccüd, 19; Müslim, Sıyâm, 185 Hz. Âişe'den (ra) rivayet edildiğine göre o, şöyle demiştir. Resûlullah, ağrı veya başka bir sebepten dolayı gece namazını kılamazsa, gündüz on iki rekât namaz kılardı. Müslim, Müsâfirîn, 140 ...Peygamber size ne verdiyse onu alın, neyi de size yasak ettiyse ondan vazgeçin... Haşr, 7 De ki: 'Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın...' Âl-i İmrân, 31 Sizden önceki milletler, ancak peygamberlerine çok soru sormaları ve onlara muhalefet etmeleri yüzünden helâk oldular. Sizi herhangi bir şeyden menedersem ondan sakının; bir şeyi yapmanızı istediğimde de, onu elinizden geldiği kadar yapın. Buhârî, İ'tisâm, 2; Müslim, Hac, 412