Arama
İlk Cuma namazını kıldıran sahabi Es‘ad bin Zürare kimdir?
Es'ad bin Zürare, ilk Medineli Müslümanlardandı. Hicretten önce Medine'deki Müslümanların reisi olan sahabi, İslam'ı yaymak için büyük çaba sarf etti. O kadar ki Medine'de Peygamber Efendimizin adının anılmadığı, İslam'dan bahsedilmeyen ev kalmadı. Evs ve Hazrec kabilelerinin arasındaki asırlardır devam eden düşmanlığı İslam kardeşliğinde eritti. Aynı zamanda, hicretten önce Medine'de inşa ettirdiği mescitte, kırk kişinin bulunduğu bir cemaate ilk Cuma namazını kıldırdı.
Es'ad b. Zürare, Medine'ye döndükten sonra önce kendi soyunu, ardından da şehirdeki düşmanları olan Evs kabilesini Mekke'deki temaslarından haberdar etti ve kendilerini Peygamberimizi tasdik etmeye çağırdı. Onun davetine ilk icabet edenlerden biri de kardeşi Sa'd b. Zürâre oldu.
Es'ad bin Zürare, tebliğ faaliyetlerinde büyük gayret gösterdi. Bu süreçte Medine'de İslam'ın girmediği, Peygamberimizin isminin zikredilmediği tek bir ev kalmadı. Akabe biatları ile Hz. Peygamber'in daha Medine'ye hicret etmeden önce şehirdeki Arapları birleştirme gayesinin başlangıç adımı oldu.
Hicretten önce Es'ad bin Zürâre, Medine'de inşa ettiği bir mescitte beş vakit namazla birlikte Cuma namazlarını da kıldırdı. Medine'de ilk Cuma namazını onun kıldırdığı ve bu namazda kırk kişinin hazır bulunduğu bilinir. Kâ'b b. Mâlik gibi bu ilk Cuma namazını hiç unutmayan sahabeler, Es'ad bin Zürâre'nin vefatından sonra da cuma ezanını duyduklarında onu hatırlayıp kendisine dua ederlerdi.
Musab bin Umeyr, Medine'ye görevli olarak gönderildikten sonra Peygamber Efendimizin emriyle bu mescitte namaz kıldırdı. Musab'ın burada olmadığı zamanlarda ise Es'ad bin Zürâre onun yerine bu görevi ifa etti. Peygamberimiz Medine'ye hicret ettikten sonra bu mescitte namaz kıldığı ve kendi mescidini burada inşa ettirdiği nakledilir.
Hz. Peygamber, Medine'ye hicret ettiğinde devesinin ilk çöktüğü arsa, Es'ad bin Zürare'nin yanında yetişip büyüyen iki yetime aitti. Peygamberimiz bu arsaya mescit yapmak için satın aldı. Es'ad da o yetimlerin tarlasına karşılık bir arazi verdi. Mescid-i Nebi inşaatına başlandı.
Es'ad bin Zürare, hicretten dokuz ay sonra difteri veya kızıl benzeri bir hastalığa yakalandı. Bu hastalıktan kurtulamayarak vefat etti. Peygamberimiz, Medineli ilk Müslüman Es'ad'ın cenazesini yıkayıp kefenledi ve namazını kıldırdı. Hicretten sonra vefat eden ve Cennetü'l baki kabristanına defnedilen ilk sahabi olarak bilinir.
Es'ad bin Zürare'nin vefatından sonra bir grup Resulullah'ın yanına geldi. "Bizim nakibimiz öldü. Bize bir nakîb tayin ediniz!" dediler. Peygamber Efendimiz de onlara: "Sizler, benim dayılarımsınız. Ben de sizin nakîbinizim." buyurarak onlara iltifat etti.