Arama
İslam'ın ilk müezzinleri
Yeryüzünde kesintisiz olarak okunan Ezan-ı Şerif, Müslümanların ibadet hayatında ayrı önem taşır. Asr-ı saadette ezanı okuyan müezzinler, sesi güzel ve gür, Kur'an-ı Kerim'i iyi okuyan kimseler arasından seçilirdi. Peygamber Efendimizin zamanında Medine'de Bilal-i Habeşi ve Abdullah b. Ümmü Mektum, Mekke'de Ebu Mahzure ve Kuba'da ise Sa'd b. Âiz el-Karaz ezan okurdu. Peki, ilk ezan nasıl okundu?
💠 İslam ile şereflenen ilk Müslümanlardan olan Ümmü Mektûm'un (RA) ismini Medineli âlimler Abdullah, Iraklılar ise Amr şeklinde kaydeder. Müslüman olduktan sonra Peygamberimiz (SAV) tarafından kendisine Abdullah ismi verildi.
💠 Doğuştan görme engelli olan sahabe, Hz. Hatice'nin (RANHA) dayısının oğluydu ve Kureyş kabilesinin Âmir b. Lüey oğulları koluna mensuptu.
💠 Hz. Peygamber (SAV), Mekkeli müşriklerin ileri gelenleri ikna edilmesi halinde onları izleyen halkın İslam'ı daha kolay benimseyecekleri düşüncesiyle onlarla da meşgul oluyordu.
💠 Bu müşriklere yaptığı konuşmasının ortasında yanlarına gelen Ümmü Mektûm (RA), Allah'ın emirlerini ve ona öğrettiği meseleleri kendisine anlatmasını istedi. Onun bu zamansız sorularından rahatsız olan Peygamberimiz (SAV), hoşnutsuzluğunu göstermesi üzerine yüce Allah (CC) tarafından uyarı mahiyetli şu ayetler nazil oldu:
"Suratını astı, yüzünü çevirdi. Çünkü ona gözü görmeyen biri gelmişti. Sen nereden bileceksin, belki o arınacaktı. Yahut o öğüt alacak da öğüt kendisine fayda verecekti. Sen ise kendini her şeye yeterli görenle ilgileniyorsun. Onun arınmamasından sen sorumlu değilsin! Ama gönlünde Allah korkusu taşıyarak koşup sana gelenle ilgilenmiyorsun! Hayır! Şüphesiz bu âyetler birer öğüttür. Dileyen ondan öğüt alır." (Abese suresi,1-12. ayetler)
💠 Sonrasında Hz. Peygamber (SAV), İbn Ümmü Mektûm'a (RA) iltifat edip ikramda bulundu ve kendisine "Ey kendisinden dolayı Rabbimin beni azarladığı zat, merhaba!" diye hitap etti.
💠 İlk muhacirlerden olan Ümmü Mektûm (RA), Mus'ab b. Umeyr (RA) ile birlikte Medine'de insanlara Kur'an-ı Kerim öğretmek ile görevlendirildi. Bir zaman 'suffe'de kaldıktan sonra Mahreme bin Nevfel'in "dârülkurrâ" adıyla anılan evine taşındı.
💠 Peygamberimiz (SAV) Medine'den ayrıldığı zamanlarda yerine vekil olarak Ümmü Mektûm'u (RA) tayin ederdi. Namazların imamlığını da yaptı.
💠 Peygamberimizin (SAV) imamlığını yapan Ümmü Mektûm (RA), Hz. Bilal (RA) ezan okuduktan sonra kamet getirirdi. Bazen de Ümmü Mektûm (RA) ezan okur, Hz. Bilal (RA) kamet getirirdi.
💠 Sabah namazı vaktinin girdiği kendisine söylenmesinden sonra ezanı okumasıyla bilinirdi. Bilal-i Habeşi (RA) ezanı geceleyin okur, Ümmü Mektûm (RA) ise fecr doğduktan sonra okurdu.
💠 Abdullah b. Ömer'den (RA) rivayet edildiğine göre Hz. Peygamber (SAV) imsak vaktini belirlemek için şöyle buyurdu; "Bilâl gece ezan okuyor. Bu sebeple İbn Ümmü Mektûm nida edinceye kadar yiyin ve için!"
(İbn Saʻd, Tabakât, 4: 155)