Arama
Mevlid merasiminin Osmanlı’daki tezahürü
Müslüman alemi için en değerli zamanlardan biri olan Mevlid, doğum yeri ve zamanı manasına gelmektedir. Peygamber Efendimizin (sav) doğum gecesi için kullanılan bir deyimdir. Daha sonra Resulullah'ın (sav) doğum anını anlatan manzumeler için de kullanılmıştır. Tarihte Mevlid merasimleri Hicri yedinci asırdan itibaren başlamıştır. Daha sonra bu adet yaygınlaşarak bütün İslam ülkelerinde ve bilhassa Osmanlı'da devam etmiştir. Peki, Devlet-i Aliyye'de Mevlid nasıl ihya edilirdi?
🔸Osmanlı'daki Mevlid kandillerinde görülen bir diğer uygulama mahkûmlardan bazılarının affedilmesiydi. 22 Eylül 1893 günü Mevlid Gecesi münasebetiyle cezalarının üçte ikisini çekenlerin affedildiği görülmektedir. Yine II. Abdülhamid'in emriyle 21 Ağustos 1896'daki Mevlid Gecesi'nde İstanbul'da ve taşradaki hapishanelerde politika, suikast ve ağır suçlar dışındaki mahkumlardan cezalarının üçte ikisini tamamlayanların affedilerek serbest bırakılması istenilmiştir.
🔸Osmanlı'da asırlarca devam eden Mevlid Gecesi kutlamaları, 1910 senesinde Mevlid Gecesi'nin resmî tatil olarak ilan edilmesi ile yeni bir sürece girmiştir. Peygamber Efendimizin (sav) doğduğu gün, resmî tatil olarak Sultan Mehmed Reşad devrinde 8 Mart 1910 günü çıkarılan bir iradeyle kabul edildi. Yine aynı sene Mevlid Gecesi münasebetiyle devlet dairelerinin tatil edilmesi ve şehrayin düzenlenmesine karar verildi.
🔸 Mevlid kutlaması, 1910 yılından itibaren Osmanlı Devleti'nde resmî bayramlara dahil edildiyse de Cumhuriyet'in ilânından sonra kaldırılmıştır.
🔸 Osmanlılardan günümüze uzanan mevlid geleneğinde törenler büyük bir ciddiyetle yerine getirilirken Mısır ve Kuzey Afrika gibi bölgelerde görülen ve dinî ölçüleri zedeleyen uygulamalardan titizlikle kaçınılmıştır.
🔸 Günümüzde mevlid, Suudi Arabistan hariç Kuzey Afrika'dan Endonezya'ya kadar İslâm ülkelerinde -bazılarında resmî, bazılarında gayri resmî olarak- yaygın biçimde kutlanmaktadır.
🔸1989 yılında "Kutlu Doğum Haftası" adıyla başlatılan ve bazan hicrî takvim bazan da milâdî takvim esas alınarak düzenlenen bu etkinlikler 2010 yılında yayımlanan bir yönetmelikle resmî bir kutlama haftası niteliği kazanmış, 2017 yılında çıkarılan yeni bir yönetmelikle haftanın adı "Mevlid-i Nebî Haftası" olarak, kutlama tarihleri de hicrî takvime göre rebîülevvel ayının on ikinci günü başlayacak şekilde değiştirilmiştir.