Arama
Müslim kimdir? Sahih Müslim’i nasıl kaleme aldı?
İslam tarihinin en önemli muhaddislerinden olan Müslim henüz 12 yaşındayken hadis öğrenmeye başladı. Döneminin en büyük dört hadis hafızından biri olan Müslim, hadisleri toplamak ve bir araya getirmek için uzun bir yolculuğa çıktı. Pek çok belde ve kişiden 15 yılda derlediği hadislerle "Sahİh-i Müslim" olarak bilinen "el Cami'u's Sahih" adlı eserini Müslümanlara miras bıraktı. Onun bu eseri, Sahİh-i Buhari ile birlikte Kur'an-ı Kerim'den sonra en güvenilir iki kaynak kabul edilmiş ve bu iki kaynak Sahihayn diye anılmıştı. Peki, Müslim kimdir? Sahih Müslim'i nasıl kaleme aldı?
🔹 845 yılından önce hadis tahsili için seyahate çıktı. Arkadaşı ve talebesi Ahmed bin Seleme ile Basra'ya giderek Ali bin Nasr el-Cehdamî'den, oradan Belh'e geçerek Kuteybe bin Saîd'den rivayette bulundu. Ardından Bağdat'a gidip Ahmed bin Hanbel ve Ahmed bin Menî' gibi âlimlerden faydalandı.
🔹 Daha sonra da defalarca Bağdat'a gitti. Kûfe'de Ahmed bin Yûnus'tan hadis öğrendi; birkaç defa gittiği Rey'de el-Câmiʿu's-sahih'ini baştan sona kendisine okuyarak tenkitlerini aldığı Ebû Zür'a er-Râzî ve İbn Vâre ile hadis müzâkere edip onlardan rivayette bulundu.
🔹 864 yılından önce Mısır'a geçti ve Harmele bin Yahyâ'dan hadis rivayet etti.
🔹 Gezdiği yerlerde kendilerinden faydalandığı diğer hocaları arasında İbn Nümeyr, Ebû Bekir İbn Ebû Şeybe, Ebü'l-Hasan İbn Ebû Şeybe, Ebû Sevr, Ebû Hayseme Züheyr bin Harb, Abd bin Humeyd, İbnü'l-Müsennâ, Bündâr lakabıyla tanınan Muhammed bin Beşşâr, Abdullah bin Abdurrahman ed-Dârimî de vardır.
🔹 Müslim 15 yılda kaleme aldığı el-Câmiʿu's-sahîh'te sadece 220 hocasından rivayette bulunmuştur.
🔹 Müslim'in önde gelen talebeleri arasında Ebû Îsâ et-Tirmizî, İbn Huzeyme, Ebû Avâne el-İsferâyînî, İbn Sâid el-Hâşimî, Degūlî, İbn Ebû Hâtim, İbn Mahled el-Attâr gibi muhaddisler bulunmaktadır.
🔹 İbn Halfûn, el-Muʿlim bi-esmâʾi süyûhi'l-Buhârî ve Müslim adlı eserinde Buhârî ve Müslim'in hocalarından 506 zatın rivayetleri hakkında bilgi vermiştir.
🔹 Müslim bin Haccâc 5 Mayıs 875'te Nîşâbur'da vefat etti ve şehrin dışındaki Nasrâbâd Kabristanı'na defnedildi. Kabrinin ziyaretgâh olduğu belirtilmektedir.
🔹 Hocası Bündâr o devirde dört büyük hadis hâfızı bulunduğunu söylemiş, bunların Rey'de Ebû Zür'a er-Râzî, Nîşâbur'da Müslim, Semerkant'ta Abdullah bin Abdurrahman ed-Dârimî ve Buhara'da Buhârî olduğunu belirtmiştir.
🔹 Müslim, râviler hakkındaki tenkit ve değerlendirmelerine güvenilen cerh ve ta'dîl âlimlerinden biridir.
🔹 Onun sika bir hadis hâfızı olduğunu söyleyen İbn Ebû Hâtim babasının Müslim hakkında "sadûk" dediğini belirtmiş, İbnü'l-Ahrem de Nîşâbur'dan üç önemli kişiye yetiştiğini, bunların Muhammed bin Yahyâ ez-Zühlî, Müslim bin Haccâc ve İbrâhim bin Ebû Tâlib olduğunu ifade etmiştir.