Arama
Nafile namaza dair sıkça sorulan 16 dini soru
İslam'ın beş temel esasından biri olan namaz, kulların bütün varlığıyla Rabbine yönelişinin sembolüdür. İnsanlar ne zaman yüce Allah'ın kulluk davetine gönülden icabet edip namazlarını eda etmişse, o zaman gerçek anlamda huzura kavuşmuştur. Nitekim Peygamber Efendimiz bir hadis-i şerifinde "Cennetin anahtarı namazdır." buyurmuştur. Peki,tesbih namazı nasıl kılınır, şükür secdesi nasıl yerine getirilir, hacet namazı nasıl kılınır, tahiyyetü'l mescid namazının hükmü nedir? Diyanet'e nafile namaz hakkında sıkça sorulan 16 dini soru ve cevabını derledik.
🔸 Tesbih namazı, ömürde bir kez olsun kılınması tavsiye edilen mendub bir namazdır.
🔸 Resûl-i Ekrem (sav) amcası Abbas'a, "Bak amca, sana tam on faydası olan bir şey öğreteyim; bunu yaparsan günahlarının ilki-sonu, eskisi-yenisi, bilmeyerek işlediğin-bilerek işlediğin, küçüğü-büyüğü ve gizli yaptığın-açıktan yaptığın on türlü günahını Allah bağışlar." diyerek bu namazı tavsiye etmiş ve öğretmiş; Hz. Abbas da bunu her gün yapamayız, deyince Hz. Peygamber, bu namazın haftada bir, ayda bir, yılda bir veya ömürde bir defa kılınmasının da yeterli olacağını belirtmiştir.
🔸 Tesbih namazı dört rekât olup şöyle kılınır: "Allah rızası için tesbih namazı kılmaya" diye niyet edilerek namaza başlanır. Sübhâneke'den sonra 15 kere "Sübhânellâhi ve'l-hamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallahü ekber" denir.
🔸 Sonra eûzü besmele çekilir, Fâtiha ve sûre okunduktan sonra 10 kere daha "Sübhânellâhi ve'l-hamdülillâhi velâ ilâhe illallahü vallahü ekber" denilir. Bu tesbih, rükûya varınca 10 kere, rükûdan doğrulunca 10 kere, birinci secdede 10 kere, secdeden kalkınca 10 kere, ikinci secdede 10 kere söylenir.
🔸 Böylece her rekâtta 75 tesbih yapılmış olur. İkinci rekâta kalkılınca yine önce 15 kere tesbih okunur, ardından besmele çekilip Fâtiha ve sûre okunup 10 kere tesbih getirilir. Kalan rekatlar aynı şekilde tekrarlanır ve böylece 4 rekât tamamlanmış ve toplam üç yüz tesbih edilmiş olur. Tesbih namazı kerâhet vakitlerinde kılınmaz.
🔸 Tesbih namazında sehiv secdesini gerektiren bir şey olursa, sehiv secdesi normal olarak yapılır, o secdelerde tesbih namazına özgü tesbihat yapılmaz (Tahtâvî, Hâşiye, s. 361)
🔸 'Evvâbîn', tövbe edip Allah'a sığınanlar ve O'na yönelenler anlamına gelir. Hz. Peygamber (sav), evvâbîn namazının vaktinin kuşluk vakti olduğunu bildirmiştir.
🔸 Bunun yanı sıra akşam namazından sonra kılınan nafile namaz için de, "evvâbîn namazı" tabiri kullanılmıştır. Hatta fıkıh geleneğinde ve halk arasında bu kullanım daha yaygındır.
🔸 Senetleri bakımından zayıf olmakla birlikte Resûl-i Ekrem'den (sav) nakledilen "Kim akşam namazından sonra kötü söz söylemeksizin altı rekât namaz kılarsa, bu kendisi için on iki senelik ibadete denk tutulur." (Tirmizî, Salât, 209; İbn Mâce, İkāme, 185) rivayeti de bazı âlimlerce evvâbîn namazı ile irtibatlandırılmıştır.
🔸 Ayrıca Hz. Peygamber'in kendisinin de akşam namazından sonra altı rekât namaz kıldığı rivayet edilmiştir. Altı rekâtlık bir namaz olan evvâbîn namazı, tek selamla kılınabileceği gibi ikişer rekat hâlinde üç selamla da kılınabilir.
1. Rekat
🔸 "Niyet ettim Allah rızası için evvâbîn namazı kılmaya" diye niyet edilir.
Subhaneke okunup euzü-besmele çekilir.
Fatiha ve ardından Kur'an'dan en az, kısa üç ayet veya üç ayet miktarı uzun bir âyet okunur.
Rüku ve secdeye gidilir.
"Allahü Ekber" diyerek rükûya eğilinir ve üç defa "Sübhane Rabbiye'l-Azim" denir. Rükûdan doğrulurken "Semi'allahü limen hamideh", tam dik durunca ise "Rabbena lekel hamd" denir, "Allahü Ekber" diyerek iki defa secdeye gidilir ve üç defa "Sübhane Rabbiyel-a'lâ" denir.
2. Rekat
🔸 Ayağa kalkarak kıyama durulur.
Besmele çekip Fatiha okunur.
Kur'an'dan en az, kısa üç ayet veya üç ayet miktarı uzun bir âyet okuruz.
"Allahü Ekber" diyerek rükûya eğilinir ve üç defa "Sübhane Rabbiye'l-Azim" denir. Rükûdan doğrulurken "Semi'allahü limen hamideh", tam dik durunca ise "Rabbena lekel hamd" denir, "Allahü Ekber" diyerek iki defa secdeye gidilir ve üç defa "Sübhane Rabbiyel-a'lâ" denir.
Oturarak Ettahiyyatu ve Allâhumme salli, Allâhumme Bârik ve Rabbenâ dualarını okunur. "Es selâmu aleyküm ve rahmet'ullah" diye sağa ve sola selam vererek namazı tamamlanır.
🔸 Teheccüd namazı, yatsı namazını kılıp bir miktar uyuduktan sonra kalkılıp gece kılınan nafile bir namazdır. Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur: "Her kim geceleyin uyanır, ailesini de uyandırır ve iki rekât namaz kılarsa, Allah'ı çok zikreden erkekler ile kadınlardan yazılır." (Ebû Dâvûd, Tatavvu', 18)
🔸 Başka bir hadiste de, "Farz namazlardan sonra en faziletli namaz gece namazıdır." (Müslim, Sıyâm, 202; Ebû Dâvûd, Sıyâm, 55) buyrulmuş olması, gece kılınan nafile namazların gündüz kılınanlardan faziletli olduğuna işaret etmektedir.
🔸 Bunun gibi sözlü teşvikleri yanında fiilen de Hz. Peygamber'in (sav) bu namazı devamlı kılmaya çalışması, teheccüd namazının bizim için sünnet olduğunu göstermektedir.
Bazı rivayetlerde, Peygamberin (sav), yatsı namazını kıldıktan sonra vitir namazını kılmadan uyuduğu, gece yarısından sonra uyanıp bir müddet gece namazı kıldıktan sonra vitir namazını ve daha sonra da sabah namazı vakti girince sabah namazını kıldığı belirtilmektedir (Müslim, Salâtü'l-müsâfirîn, 182).
🔸 Teheccüd namazı kılacak kişi, "Niyet ettim Allah rızası için teheccüd namazı kılmaya" şeklinde niyet edebilir. Teheccüd namazının iki-sekiz rekât arasında çiftli sayılarda kılınması tavsiye edilmiştir.
🔸 Bununla birlikte, dileyen kimse daha fazla da kılabilir. Bu durumda iki rekâtta bir selam vermek daha faziletli olmakla birlikte, dört rekâtta da selam verilebilir (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, II, 468-469).
🔸 İki rekâttan fazla kılındığında arada konuşma, yeme içme gibi namaza aykırı davranışlarda bulunulmamışsa, tekrar niyet etmek gerekmez.
🔸 Dört rekât olarak kılındığında, ikinci rekât sonunda teşehhüd için oturulduğunda "tahiyyat"tan sonra "Allahümme salli" ve "Allahümme barik" okunur. Üçüncü rekât için ayağa kalkıldığında önce "Sübhâneke" okunur, sonra "Eûzü besmele" çekilir ve Fâtiha suresi okunur.
İKİ REKATLIK TEHECCÜD NAMAZININ KILINIŞI
1. Rekat
""Niyet ettim Allah rızası için teheccüd namazı kılmaya" diye niyet edilir
"Allahu Ekber" diyerek iftitah tekbiri alınır ve namaza başlanır.
Subhaneke okunup euzü-besmele çekilir.
Fatiha ve ardından Kur'an'dan en az, kısa üç ayet veya üç ayet miktarı uzun bir âyet okunur.
Rüku ve secdeye gidilir.
"Allahü Ekber" diyerek rükûya eğilinir ve üç defa "Sübhane Rabbiye'l-Azim" denir. Rükûdan doğrulurken "Semi'allahü limen hamideh", tam dik durunca ise "Rabbena lekel hamd" denir, "Allahü Ekber" diyerek iki defa secdeye gidilir ve üç defa "Sübhane Rabbiyel-a'lâ" denir.
2. Rekat
Ayağa kalkarak kıyama durulur.
Besmele çekip Fatiha okunur.
Kur'an'dan en az, kısa üç ayet veya üç ayet miktarı uzun bir âyet okuruz.
"Allahü Ekber" diyerek rükûya eğilinir ve üç defa "Sübhane Rabbiye'l-Azim" denir. Rükûdan doğrulurken "Semi'allahü limen hamideh", tam dik durunca ise "Rabbena lekel hamd" denir, "Allahü Ekber" diyerek iki defa secdeye gidilir ve üç defa "Sübhane Rabbiyel-a'lâ" denir.
Oturarak Ettahiyyatu ve Allâhumme salli, Allâhumme Bârik ve Rabbenâ dualarını okunur. "Es selâmu aleyküm ve rahmet'ullah" diye sağa ve sola selam vererek namazı tamamlanır.