Arama
Oruç tutmamayı mübah kılan durumlar
On bir ayın sultanı Ramazan-ı Şerif, içerisinde oruç ibadetini barındırır. İmsak vaktinden iftar vaktine değin yemekten ve cinsi temastan uzak kalmayı gerektiren oruç ibadeti her Müslüman için far-ı ayndir. Yani oruç, her Müslümanın bizzat kendisinin yerine getirmesi gereken bir ibadettir. Ama bazı durumlarda oruç tutmamak mübahtır, yani kişiye bırakılmıştır. Peki, hangi durumlarda oruç tutulmaz?
3. Hamile Olmak
🔹 Hamile kadınlar da doğacak çocuğun gelişmesinden endişe edilmesi halinde oruç tutmazlar. (Tirmizî, "Savm", 21) Daha sonra tutamadıkları oruçları kaza ederler. Hamilelik bu konuda hastalık hükmündedir.
4.Emzikli Olma
🔹 Çocuk emzirmek durumunda olan kadınlar, tıpkı hamile kadınlar gibi, süt emen çocuğun sütten kesilip gıdasız kalmasından endişe edilmesi halinde oruç tutmazlar. Daha sonra tutamadıkları oruçları kaza ederler.
🔹 Süt emen çocuğun emziren kadının kendi çocuğu olması ile başkasının çocuğu olması arasında fark yoktur. Şu kadar var ki, başkasına ait bir çocuğun emzirilmesi durumunda, çocuğu emzirecek başka kadının bulunmaması gerekir.
5. Yaşlılık
🔹 Oruç tutamayacak kadar yaşlı olan ve artık oruç tutma imkânı bulamayan kimseler oruç tutmazlar. Oruç tutmadıkları her gün için bir fıtır sadakası miktarı fidye verirler. Kur'ân'da konu ile ilgili olarak şöyle buyurulmuştur:
🔹 "(Yaşlılık ve hastalık gibi meşru bir sebeple) oruca zor güç yetirenler (oruç tutmazlar ve) bir yoksul doyumu fidye verir."
(Bakara, 2/184)
🔹 Fidye konusu "Fidye ve İskat-ı Savm" başlığı ile ileride açıklanacaktır.
6. Dayanılmayacak Derecede Açlık ve Susuzluk
🔹 Oruç tutması halinde açlık ve susuzluk sebebiyle sağlık yönünden herhangi bir tehlike ile kaşı karşıya kalacak olan kimse oruç tutmayı başka bir zamana erteler. Bu konuda doğacak zarar tecrübe veya uzman bir doktorun beyanı ile anlaşılır.
🔹 "Hz. Peygamber Efendimiz, bir yolculuk sırasında bir kalabalık ve gölgelendirmeye çalıştıkları bir adam gördü, "Bu nedir? diye sordu. 'Oruçlu biri, (fenalık geçirdi)' diye cevap verdiler. Bunun üzerine Rasûlullah "Yolculuk sırasında oruç tutmak iyilik değildir' buyurdu."
(Buhârî, "Savm", 35)
7. Çok Ağır İşlerde Çalışmak
🔹 Çok ağır işlerde çalışmak durumunda olan kimse, oruç tuttuğu takdirde sağlığının bozulacak olması halinde orucunu erteleyebilir.
🔹 Oruç tutmaya başlayan bir kimse çalıştığı iş sırasında sağlığı bozulacak derecede oruç tutmakta zorlanırsa orucunu bozabilir. Böyle meşru bir mazeret olmadıkça bozamaz. (Bilmen, s.304)
🔹 Bedir ve Mekke'nin fethi savaşı Ramazan ayına denk gelmiş, sahabe savaşın yoğunluğu ve sıkıntısı sebebiyle oruç tutmamıştır. Konu ile ilgili olarak Hz. Ömer şöyle demiştir:
🔹 "Rasûlullah ile Ramazan ayında Bedir ve Mekke'nin fethi savaşlarını yaptık. Her iki savaşta da oruç tutmadık." (Tirmizî, "Savm", 20) Hatta sahabeden Ebû Said (r.a.), "Peygamberimiz Ramazan ayında yönettiği bir savaş[1]ta başladığımız orucu bozmamızı emretti" demiştir.
(Tirmizî, "Savm", 20)
🔹 Zikredilen hadisler ve benzerleri, çok ağır işlerde çalışanların oruçlarını erteleyebileceklerine delalet etmektedir.