Arama
Terimler ışığında kurban
Kurban, bir Müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir. Bu ibadetin ruhunda Hakk'a yakınlık ve halka fedakarlıkta bulunma anlayışı vardır. Tam bir teslimiyet sınavı olan Kurban Bayramı'nda Müslümanlar, Hz. İbrahim ile oğlu İsmail'in Allah'a mutlak itaat konusunda verdikleri başarılı sınavın hatırasını tazeleyerek kendilerinin de benzeri bir itaate hazır olduklarını simgesel bir davranışla göstermiş olmaktadırlar. İşte Kurban Bayramı'nı daha iyi idrak etmenizi sağlayacak kelimeler...
O'nun rızası için yapılan her çeşit ibadet, hac, kurban ibadetler anlamına gelir.
Hac ve Umreyi Allah için tamamlayın. Eğer (elde olmayan bir sebeple) bunlardan alıkonursanız, kolayınıza gelen kurbanı gönderin. Kurban yerine varıncaya kadar, başlarınızı traş etmeyin. Sizden her kim hasta olursa yahut başından gelen bir rahatsızlığı varsa, oruç veya sadaka yahut da nüsuk (kurban) olmak üzere, fidye vermesi gerekir.
(el-Bakara, 2/I96)
Ayrıca nüsuk, sırf ibadet anlamında da kullanılmıştır:
De ki: Benim namazım, nüsuk'üm (ibadetim), hayatım ve ölümüm hep âlemlerin Rabbi Allah içindir.
(el-En'âm, 6/162)
Udhiye, Allah'a yakınlaşmak için, usulüne uygun olarak kuşluk vakti (veya belli vakitte) kurban edilen, belirli şartları taşıyan hayvan demektir.
Kurban bayramının ilk üç gününde Allah'a yaklaşmak için, ibadet niyetiyle kesilen özel hayvanlara udhiye denir. Kurban deyince, genellikle, diğer türleri bir yana bırakılarak, sadece udhiye kurbanı anlaşılır.
Sıla-i rahim terim olarak "kan bağı ve evlenme yoluyla oluşan akrabalık bağlarını yaşatma, akrabalarla ilişkiyi sürdürme, haklarını gözetme, onlara ilgi gösterme, iyilik ve yardımda bulunma, ziyaret etme" şeklinde açıklanır.
Sıla-i rahim konusu hadislerde de geniş biçimde yer almış, gerek bu tabirle gerekse başka ifadelerle bunun önemi vurgulanmıştır. Bir kimsenin, "Beni cennete götürecek bir iş söyler misiniz?" şeklindeki bir sorusuna Hz. Peygamber, "Allah'a kulluk edip O'na hiçbir şeyi ortak koşmazsın; namazını kılar, zekâtını verirsin ve akrabanı gözetirsin" diye cevap vermiştir. (Edeb,10) Bazı hadislerde sıla-i rahmin ömrü uzatacağı ifade edilir. Bu hadisler, "Allah dilediğini siler, dilediğini sabit bırakır" mealindeki ayete (er-Ra'd 13/39) dayanılarak lafzî mâniada anlaşıldığı gibi, "Allah böylelerine arkasından dua edecek hayırlı nesiller verir" şeklinde de açıklanır.
Hedy kelimesi sözlükte "yol göstermek, izinden gitmek; göndermek, hediye etmek" anlamlarına gelir. Fıkıh terimi olarak hac ve umre sırasında Harem'de kesilen kurbanlık hayvanları ifade eder. Hac ve umre yapmayanların kurban bayramı dolayısıyla kestikleri kurbana ise udhiyye denir. Kur'an'ı Kerim'de terim anlamında Bakara, Maide ve Fetih surelerinde toplam beş yerde geçer.
Sözlükte koşmak, çaba göstermek anlamına gelen sa'y terim anlamı olarak Kâbe'nin doğu tarafında bulunan Safâ ve Merve adlı iki tepe arasında, Safâ'dan başlanıp Merve'de tamamlanmak üzere yedi defa gidip gelmeyi ifade eder. Sa'y; Hz. İbrahim'in eşi Hacer'in, oğlu İsmail'e su bulmak için Safa ve Merve tepeleri arasında yedi sefer gidip gelmesine dayanır. Onların hatırasına binaen bu iki tepe arasından sa'y yapılagelir.