Arama
Titiz bir alim: Haris el Muhasibi
İslami düşünce sistemini Kur'an ve sünnet üzerinden şekillendiren Muhasibi, tasavvufu kuramsal olmaktan çıkarıp pratik hâle getirir ve kendi ekolünün kurucusu olur. Hayata karşı dürüstlüğe büyük önem veren bu zat, aynı zamanda tasavvufu felsefeye yaklaştıran ilk sufidir. Zamanında Haşhaşiler ile de mücadele eden Muhasibi'yi gelin daha yakından tanıyalım.
◾ Diğer bir deyişle onun için ahlak bireyin çabasıyla sonradan kazanılmaktadır. İhlas kişinin güzel ahlaklı olduğunun göstergesidir. İhlasa havf yani kulun Allah tarafından gözetlendiğini düşünerek hareket etmesi de eşlik etmelidir.
◾ Muhâsibî için bilgi epistemolojik olarak nefis muhasebesinin kendisidir. Bu insanların kalp ve diğer organlarıyla Allah'a ibadet etmesine tekabül eder.
◾ Nefis muhasebesi ise insanın akıl ve iradesini kullanarak Allah'ın sevdiği ve sevmediği davranışlarına farkına vararak bunlar üzerine düşünmesi ve kendini tartmasıdır.
◾ Nefsine uymadan tarafsızca kendini eleştiren kişi mü'minlik mertebesine ulaşır. Ayrıca dışarıdan gelecek olumsuz yorumlara karşı dayanıklılık kazanır.
◾ Takva da nefis terbiyesinin tabii sonucudur. Dolayısıyla Muhâsibî için ahlak, inanç ve ibadet dindarlığı meydana getiren temel unsurlardır. Muhâsibî'nin dürüstlük ile ilgili sözleri: Dürüstlük kalpte yer edinince orada bir nur hâsıl olur.
◾ Ardından bütün bedeni saran bir coşku ve heyecan meydana gelir. Organlar bu coşku ve heyecanın büyüklüğü oranında payını alır.