Arama
4 asırlık yönetim merkezi: Topkapı Sarayı’nın bölümleri
Topkapı Sarayı, üç kıtaya hükmeden Osmanlı Devleti'nin bir zamanlar yönetim merkeziydi. 400 yıl boyunca Devlet-i Aliyye'yi ilgilendiren kararlar burada alındı; divan toplantıları burada gerçekleştirildi, idari yönetimi gerçekleştirecek devlet ricali burada bulunan mektepte yetiştirildi. Dünyanın en büyük sarayı olan; divan, medrese, cami, hazine odaları, mutfaklar, köşkler ve Mukaddes Emanetleri barındıran Topkapı Sarayı'nın bölümlerini ve bu bölümlerin o dönemdeki işlevlerini derledik.
Matbah-ı Âmire
📌 Matbah-ı Âmire olarak adlandırılan mutfaklar, Mimar Sinan tarafından ana yapı korunarak tekrar inşa edilmiştir. Dışarıdan bakıldığında konik kubbeler üzerindeki bacalarıyla hemen dikkati çeken mutfakların karşısında aşçılar için koğuşlar yapılmıştır.
📌 Matbah-ı Âmire'de bir günde 1500 ila 3000 kişilik yemek hazırlanabiliyordu. Dokuz ocak ve bir helvahane kısmı bulunuyordu. Kilâr-ı âmire, tavukhâne ve saray bahçesinde sebze yetiştirilen kısımlar Matbah-ı Âmire ile ilişkiliydi.
Sarayın üçüncü kapısı: Bâbüssaâde
📌 Bâbüssaâde'den geçilerek Enderunlulara ait koğuşların açıldığı üçüncü avluya, bundan dolayı Enderun Meydanı denilirdi.
📌 Fatih devrinde yapılan Arz Odası'nın bir kapısı Bâbüssaâde'ye, hükümdara ait olan arkadaki diğer kapısı ise Enderun Meydanı'na açılır. Divan'da her gün toplantı yapıldığı zamanlar haftada dört, dört gün toplanıldığı zamanlar haftada iki gün devlet adamları Arz Odası'nda padişahla görüşür, buna "arza girmek" denirdi.
Sarayın içindeki ilim yuvası: Enderun
📌 Avluda bulunan diğer bir yapı Ağalar Camii'dir. Enderunlu ağaların kullandığı caminin harem tarafına bağlanan bir kapısı daha vardır.
📌 Yapı günümüzde Topkapı Sarayı Müzesi'nin yazma eserler kütüphanesi olarak kullanılır. Enderun'un olduğu bu avluda ayrıca büyüklü küçüklü odalar, Doğancılar Koğuşu (Şahinciler), Seferliler Ocağı, Kiler Odası, Hazine Odası ve Has Oda (Mukaddes Emanetler Dairesi) yer alır.
Mukaddes emanetlerin mihmandarı: Has Oda
📌 Mukaddes Emanetler Dairesi, Osmanlı padişahlarının en önemli ibadet ve merasim mekânıydı. Padişahlar tahta çıkınca ilk biatı burada alır, kızlarının nikâh törenleri burada yapılır, savaşlarda cepheye götürülecek sancak-ı şerif buradan çıkarılırdı.
📌 Cuma geceleri yatsı namazının ardından Hırka-i Saâdet Dairesi'nde Kur'an okunur, şehzadelerin hatim, padişahların "irsâl-i lihye" dua ve merasimleri bu dairenin önünde gerçekleştirilirdi.
📌 Mukaddes Emanetler Dairesi'nde Kâbe anahtarları ve oluğu, Hz. Musa'nın (AS) asası, Hz. Yahya'nın (AS) rölikleri, Peygamber Efendimizin (SAV) ayak izi, Mescid-i Aksa maketi, Hırka-i Saadet, Peygamberimizin (SAV) sancağı ve mührü, Sakal-ı Şerif bulunur.
Harem kısmı 'Dârüssaâde' olarak anılırdı
📌 Harem'de yetişen kızların bir kısmı hazinedar usta, kalfa gibi hizmetli sınıfına dâhil olurdu. Dairenin en itibarlısı daima Valide Sultan'dı.
📌 Harem kısmının diğer üyeleri ise şehzadelerdi. 15 ve 16. yüzyıllarda yaklaşık 8-10 yaşlarında sancağa gönderildikleri için şehzadelerin kendilerine ait sarayları vardı.