Arama
4 asırlık yönetim merkezi: Topkapı Sarayı’nın bölümleri
Topkapı Sarayı, üç kıtaya hükmeden Osmanlı Devleti'nin bir zamanlar yönetim merkeziydi. 400 yıl boyunca Devlet-i Aliyye'yi ilgilendiren kararlar burada alındı; divan toplantıları burada gerçekleştirildi, idari yönetimi gerçekleştirecek devlet ricali burada bulunan mektepte yetiştirildi. Dünyanın en büyük sarayı olan; divan, medrese, cami, hazine odaları, mutfaklar, köşkler ve Mukaddes Emanetleri barındıran Topkapı Sarayı'nın bölümlerini ve bu bölümlerin o dönemdeki işlevlerini derledik.
Hükümdarın atları has ahırda tutulurdu
📌 Istabl-ı âmire diye adlandırılan bu kısımda imrahor, emin, kethüdâ, kâtip, saraçlar ve atlardan sorumlu olan seyisler, yamaklar gibi görevliler çalışırdı.
📌 Has ahırda sadece hükümdarın çok kıymetli atları bulunurdu. Atlara ait mücevher bezemeli koşum takımları buradaki raht hazinesinde muhafaza edilirdi. Arefe merasiminde atlar orta avluya çıkarılır ve yürütülürdü.
'Kubbealtı'
📌 Fatih Sultan Mehmed Han zamanında inşa edilen yapı Kanuni'nin Sadrazamı İbrahim Paşa tarafından yenilendi. Divanhâne'nin yukarıya doğru hemen yanında divan memurlarının çalıştığı bölüm ve Defterhâne, üst kısmında ise Dış Hazine binası yer alırdı.
📌 Divan toplantısı başlarken çavuşbaşı mühürlü kapıyı veziriazam ve defterdar önünde açar, günlük işler bittikten sonra aynı şekilde kilitlerdi.
Sarayın sembolü: Adalet Kulesi
📌 Sultan II. Mehmed devrinde sarayla birlikte tasarlandığı anlaşılan Adalet Kulesi'nin kaidesi ilk yapıldığı yıllardan kalmış, üst bölümü zamanla tamirler esnasında değişikliğe uğramıştır. Bugünkü görüntüsü büyük ölçüde II. Mahmud dönemine aittir.
📌 Yapılmasındaki en önemli etken, divan toplantılarının veziriazamın idaresine verilmesi ve hükümdarın istediği zaman divanı takip etmesidir. Kulenin arkadan Harem tarafına açılan bir kapısı, hükümdarın kimseye görünmeden buraya geçmesini sağlardı.
Matbah-ı Âmire
📌 Matbah-ı Âmire olarak adlandırılan mutfaklar, Mimar Sinan tarafından ana yapı korunarak tekrar inşa edilmiştir. Dışarıdan bakıldığında konik kubbeler üzerindeki bacalarıyla hemen dikkati çeken mutfakların karşısında aşçılar için koğuşlar yapılmıştır.
📌 Matbah-ı Âmire'de bir günde 1500 ila 3000 kişilik yemek hazırlanabiliyordu. Dokuz ocak ve bir helvahane kısmı bulunuyordu. Kilâr-ı âmire, tavukhâne ve saray bahçesinde sebze yetiştirilen kısımlar Matbah-ı Âmire ile ilişkiliydi.
Sarayın üçüncü kapısı: Bâbüssaâde
📌 Bâbüssaâde'den geçilerek Enderunlulara ait koğuşların açıldığı üçüncü avluya, bundan dolayı Enderun Meydanı denilirdi.
📌 Fatih devrinde yapılan Arz Odası'nın bir kapısı Bâbüssaâde'ye, hükümdara ait olan arkadaki diğer kapısı ise Enderun Meydanı'na açılır. Divan'da her gün toplantı yapıldığı zamanlar haftada dört, dört gün toplanıldığı zamanlar haftada iki gün devlet adamları Arz Odası'nda padişahla görüşür, buna "arza girmek" denirdi.