Arama
4 asırlık yönetim merkezi: Topkapı Sarayı’nın bölümleri
Topkapı Sarayı, üç kıtaya hükmeden Osmanlı Devleti'nin bir zamanlar yönetim merkeziydi. 400 yıl boyunca Devlet-i Aliyye'yi ilgilendiren kararlar burada alındı; divan toplantıları burada gerçekleştirildi, idari yönetimi gerçekleştirecek devlet ricali burada bulunan mektepte yetiştirildi. Dünyanın en büyük sarayı olan; divan, medrese, cami, hazine odaları, mutfaklar, köşkler ve Mukaddes Emanetleri barındıran Topkapı Sarayı'nın bölümlerini ve bu bölümlerin o dönemdeki işlevlerini derledik.
'Kubbealtı'
📌 Fatih Sultan Mehmed Han zamanında inşa edilen yapı Kanuni'nin Sadrazamı İbrahim Paşa tarafından yenilendi. Divanhâne'nin yukarıya doğru hemen yanında divan memurlarının çalıştığı bölüm ve Defterhâne, üst kısmında ise Dış Hazine binası yer alırdı.
📌 Divan toplantısı başlarken çavuşbaşı mühürlü kapıyı veziriazam ve defterdar önünde açar, günlük işler bittikten sonra aynı şekilde kilitlerdi.
Sarayın sembolü: Adalet Kulesi
📌 Sultan II. Mehmed devrinde sarayla birlikte tasarlandığı anlaşılan Adalet Kulesi'nin kaidesi ilk yapıldığı yıllardan kalmış, üst bölümü zamanla tamirler esnasında değişikliğe uğramıştır. Bugünkü görüntüsü büyük ölçüde II. Mahmud dönemine aittir.
📌 Yapılmasındaki en önemli etken, divan toplantılarının veziriazamın idaresine verilmesi ve hükümdarın istediği zaman divanı takip etmesidir. Kulenin arkadan Harem tarafına açılan bir kapısı, hükümdarın kimseye görünmeden buraya geçmesini sağlardı.
Matbah-ı Âmire
📌 Matbah-ı Âmire olarak adlandırılan mutfaklar, Mimar Sinan tarafından ana yapı korunarak tekrar inşa edilmiştir. Dışarıdan bakıldığında konik kubbeler üzerindeki bacalarıyla hemen dikkati çeken mutfakların karşısında aşçılar için koğuşlar yapılmıştır.
📌 Matbah-ı Âmire'de bir günde 1500 ila 3000 kişilik yemek hazırlanabiliyordu. Dokuz ocak ve bir helvahane kısmı bulunuyordu. Kilâr-ı âmire, tavukhâne ve saray bahçesinde sebze yetiştirilen kısımlar Matbah-ı Âmire ile ilişkiliydi.
Sarayın üçüncü kapısı: Bâbüssaâde
📌 Bâbüssaâde'den geçilerek Enderunlulara ait koğuşların açıldığı üçüncü avluya, bundan dolayı Enderun Meydanı denilirdi.
📌 Fatih devrinde yapılan Arz Odası'nın bir kapısı Bâbüssaâde'ye, hükümdara ait olan arkadaki diğer kapısı ise Enderun Meydanı'na açılır. Divan'da her gün toplantı yapıldığı zamanlar haftada dört, dört gün toplanıldığı zamanlar haftada iki gün devlet adamları Arz Odası'nda padişahla görüşür, buna "arza girmek" denirdi.
Sarayın içindeki ilim yuvası: Enderun
📌 Avluda bulunan diğer bir yapı Ağalar Camii'dir. Enderunlu ağaların kullandığı caminin harem tarafına bağlanan bir kapısı daha vardır.
📌 Yapı günümüzde Topkapı Sarayı Müzesi'nin yazma eserler kütüphanesi olarak kullanılır. Enderun'un olduğu bu avluda ayrıca büyüklü küçüklü odalar, Doğancılar Koğuşu (Şahinciler), Seferliler Ocağı, Kiler Odası, Hazine Odası ve Has Oda (Mukaddes Emanetler Dairesi) yer alır.