Arama
Depremde zarar görmeyen 5 bin yıllık Harput Mahallesi
Ülkemizde meydana gelen ve "asrın felaketi" olarak nitelenen Kahramanmaraş depremleri 11 ili etkiledi. Afetin yıkıcı etkilerini hisseden şehirlerden biri olan Elazığ'da pek çok bina yıkılıp hasar görürken, şehirde hiç hasar almadan ayakta kalan bir bölge vardı. Burası Türkiye'nin antik kentlerinden biri olan tarihi Harput Mahallesi'ydi. Birçok medeniyete ev sahipliği yapan bölgede; camiler, türbeler, hamamlar, çeşmeler ve kale içinde herhangi bir hasar gözlemlenmedi...
📍HARPUT ULU CAMİİ
◾ Asırlara meydana okuyan ve Elazığ şehrinin sembolik yapılarından olan Harput Ulu Camii'nin kitabesi bir tarihi kaynak olarak kabul edilmekte ve kullanılmaktadır.
Harput Ulu Camii'nin kitabe metni:
"Besmeleden sonra, Allah'ın (CC) rızasını tahsil ve Allah'a (CC) yakınlaşmak kasdiyle bu binayı yaptıran ol bir kişidir ki, büyük Baş Buğ ve Emir'dir. Alemlerin Efendisi, Cenab-ı Hak tarafından yardım görmüş, kuvvetlenmiş, dünyadaki bütün mücahitlerin muzafferi, Dinin medar-ı iftiharı Müslümanların en güzeli, İmamların zahiri, halkın ve devletin yardımcısı, halk arasında şan şeref sahibi, ümmetin tacı, mülk sahiplerinin güneşi, sultanların aziz ve şerifi, İslam askerlerinin şerefi, mücahitlerin yardımcısı, Allah'ı (CC) tanımayan ve şirk koşanların katili, şerefi göklerden alıcı, sultanların kılıcı, emirlerin efendisi, çiftçilerin babası sıfatında olan Artuk oğlu Sokmanın oğlu, Davud'un oğlu Karaarslan'dır. Halifenin de yardımcısıdır. Allah (CC) onun saltanatını, tac-ü tahtını ve halkını daim ve baki etsin. Allah'ın (CC) laneti, Allah (CC) yolundan ve emrinden ayrılanların ve dönenlerin üzerine olsun."
📍HARPUT ALACALI CAMİİ
◾ Harput'un sembollerinden biri olarak bilinen Alacalı Camii, 1203-1204 yıllarında Artukoğulları'nın Harput kolundan Nureddin Ebü'l-Fazıl Artuk Şah'ın babası, Hızır Bey zamanında yapıldığı bilinmektedir.
◾ Bir avlusu ve çevresinde medrese odaları olduğu bilinen bu yapı, Artuklu mimarisinde kullanılan iki farklı renkteki kesme taş detaylarından müteşekkil olmasından kaynaklı Alacalı Camii adını almıştır.
📍 HARPUT AHMET BEY CAMİİ
◾ Osmanlı Dönemi'nde Harput'un ilk Sancakbeyi Ahmet Bey tarafından 1515 yılında inşa ettirilen yapı, kare şeklindeki minaresi ile Harput'u simgeleyen bir eser olmuştur.
◾ Harput'ta; Ulu Camii, Alacalı Camii ve Ahmet Bey Camii dışında üç dini yapı daha bulunmaktadır. Bu camiler Harput'ta hüküm süren devletlerden kalmıştır. Bu camiler:
➡ Ağa Camii
➡ Kurşunlu Camii
➡ Sarahatun Camii
📍 BEŞİKLİ (HIRKA) BABA TÜRBESİ
◾ Tarihi Harput Mahallesi'nde camiler olduğu kadar pek çok türbe ve mescit de bulunmaktadır. Onlardan biri de Beşikli (Hırka) Baba Türbesi'dir.
◾ İnşa yılı net olarak bilinmese de bu türbeye adını veren "Beşik Baba" Harput'un İslam orduları sırasında gerçekleşen kuşatma esnasında şehit düşmüştür.
📍ARAP BABA TÜRBESİ VE MESCİDİ
◾ Harput'ta bulunan bir diğer dini yapı ise "Arap (Hırkalı) Baba Türbesi'dir." Bu türbe, Selçuklu hükümdarlarından IV. Kılıçarslan'ın oğlu, III. Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında 1279-1280 yılında Yusuf İbn Arabşah tarafından inşa edildiği bilinmektedir.
◾ Klasik Selçuklu mimari özelliklerini yansıtan bu yapı, iki kattan oluşmaktadır. Alt katında Arap Baba'nın sandukası bulunurken üst katında ise mescit bulunmaktadır.
◾ Harput'taki mescit ve türbeler elbette bu iki yapı ile sınırlı değildir. Tarihe tanıklık etmiş bu mahalledeki diğer türbe ve mescitler:
➡ Ali Musa Türbesi
➡ Ankuzu Baba Türbesi
➡ Beyzade Efendi Ziyaretgahı
➡ Dabakhane Mescidi
➡ Hacı Hulusi Efendi Ziyaretgahı
➡ Fatih Ahmet Baba Türbesi
➡ İmam Efendi Türbesi
➡ Kazım Efendi Türbesi
➡ Mansur Baba Türbesi
➡ Murat Baba Türbesi
➡ Nadir Baba Türbesi
➡ Seyyid Muhammed Mashar Ettasi Efendileri Türbesi
➡ Üryan Baba Türbesi
➡ Zahiri Baba Türbesi
Arap Baba kimdir?
Selçuklu döneminde yaşamış önemli manevi zatlardan biri.