Arama
Dersaadet'in asırlara şahitlik eden saat kuleleri
Şehrin en yoğun olduğu, en kalabalık semtlerinde bütün heybeti ile duran, günlük koşturmacası içerisinde insanların gölgesinde durup bir dakika soluklandığı, randevuların saat kulelerine göre verildiği, yön tarifi saat kulelerine göre yapıldığı, önünde durup hatıra fotoğraflarının çekildiği, namaz saatine ne kadar zaman kaldığını görüp hazırlanmalarını sağlayan, saati göstermek dışında yangınlarda çan çalıp ahaliye haber veren, barometre olarak kullanılan, hava durumu hakkında bilgi veren saat kulelerini İstanbul özelinde sizler için derledik.
Köşeleri kırık dört cepheli(sekizgen) olarak inşa edilen saat kulesinin mimarı Sarkis Balyan'dır. Kulenin ilk katında dört adet yazıt, ikinci katında bir termometre ve barometre, en üst katında ise saat odası bulunur.Saat kulesinin dekoratif çatısı üzerinde bir pusula, zirvesinde ise bir rüzgârgülü vardır.
-ŞİŞLİ ETFAL HASTANESİ SAAT KULESİ
İstanbul ilinin Şişli ilçesinde bulunan saat kulesi, II. Abdülhamid'in emriyle 1907 yılında Şişli Etfal Hastanesinin bahçesine yaptırılan saat kulesi Raimondo D'Aronco tarafından tasarlanmıştır. Hastanenin baş mimarı Mahmud Şükrü Bey'in de katkılarıyla F. Pellini tarafından yapılmıştır. Yaklaşık 20 metre yüksekliğindeki kule dikdörtgen planlıdır.
Sultan II. Abdülhamit'in kızı Hatice Sultan, 12 Şubat 1898'de sekiz aylıkken difteriye yakalanır ve ölür. II. Abdülhamit Hatice Sultan'ın hastalığını teşhis eden fakat tedavi fırsatı bulamayan Bahriye Kolağası Dr. İbrahim Bey'in önerisi üzerine, bir hastane yaptırma kararı alır ve 17 Şubat 1898'de çocuk hastanesinin yapılması emrini verir. Haziran 1899'da açılan hastanenin, bahçesine yapılan mescit ve saat kulesi ise 19 Ağustos 1907'de hizmete girmiştir.
Şişli Etfal Hastanesi Saat Kulesi'nin, düz atkılı bir örtüsü ve kiremit kaplı bir çatısı vardır. D'Aronco'nun projesinde mescidin içine yerleştirilmiş olan kule, uygulamada yarım aks dışarı alınmış, böylece daha geniş ve işlevsel bir iç mekân elde edilmiştir. Yine d'Aronco'nun projesinde üstü geniş bir saçakla örtülmüş olan ve mescidi çepeçevre dolaşması öngörülen revaklar, iç mekâna alınmıştır. D'Aronco'nun projesinde revaklı bölüme üç yandan çıkılmaktadır. Mevcut yapıda ise biri saat kulesine diğeri mescit bölümüne ait olmak üzere iki giriş vardır. D'Aronco'nun eskizlerinde üçgen alınlık içinde gösterilen giriş kapısı, uygulamada üstü sivri kemerli bir çerçeve içindedir. Bu sivri kemer içinde yapıtın inşa kitabesi yer alır.
Cephelerinde kırmızı tuğla ve beyaz mermerin bir arada kullanıldığı kulenin, köşeleri ayrık derzli taş kaplama ile çerçevelenmiş, ortası da tuğla ile örülmüştür. Eksende, yüksek ve sivri kemerli ve mukarnas üzengili bir nişe oturan pencereler vardır. Kemer alanının içine saat yerleştirilmiş, pencere bölümü de bir çift gotik kemerli kayıtla bölünmüştür. Dönemin yayınlarından, kulenin saatinin hem alaturka hem de alafranga saati gösterdiği "porcelaine diaphane"dan yapıldığı; rakamların porselen üzerine siyahla boyanmış olduğu ve geceleri aydınlatıldığı anlaşılmaktadır.
Okçuoğlu, Tarkan,"Tophane Saat Kulesi", Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul 1994, s.278