Arama
Hafta sonunda nereye gidelim, ne izleyelim, ne okuyalım?
"Nereye gidelim, ne izleyelim, ne okuyalım?" başlığıyla hafta sonunda değerlendirebileceğiniz birbirinden kıymetli tavsiyeleri sizlerle buluşturuyoruz. İslam sanatının en zengin koleksiyonuna sahip olan Türk ve İslam Eserleri Müzesi'ne doğru bir yolculuğa çıkabilir, Fatma Bayram ile 'Esma-i Hüsna'nın kişiliğimiz ve ahlakımız üzerindeki etkisi'ni konuştuğumuz röportajımızı okuyabilirsiniz. Gelin, tavsiye listesine daha yakından bakalım.
📌 İlk önce Durham Katedrali gibi Romensk, daha sonra da Avrupa'daki diğer Gotik kiliselerde uygulanmaya başlandı. Canterbury Katedrali'nde olduğu gibi. Burası Normandiya'dan getirilen özel taşlarla inşa edilmiş, İngiltere'de Gotik denilen tarzın en güzel örneği.
📌 Bir diğer önemli örneği ise Fransa'nın tarihi sembolü Notre-Dame Katedrali. Burada göze çarpan İslam mimarisine ait diğer unsurlar ise sivri kemer, kaburgalı tonoz ve kemerli payandalardı. Bunlar ilk olarak İslam mimarisinde kullanılmıştı.
📌 Müslümanlar kaburgalı tonozları, Hristiyanlardan en az yüz elli yıl önce biliyordu. Asıl ilham kaynakları ise Kurtuba Camii'ydi. En eski kaburgalı tonoza Abbasiler tarafından Irak'ta yaptırılan Uhaydar Sarayı'nda rastlanır. Müslümanlar daha önce kullanılan tonozları yeniden tasarlayarak daha büyük ve işlevli hale getirdiler.
🔹 El Cezerî, insanlığın çeşitliliğine ve o dönemde İspanya'dan Orta Asya'ya kadar yayılan İslam'ın evrenselliğine duyduğu hayranlığı göstermek için oldukça ayrıntılı olan "Filli Su Saati"ni tasarlamıştı.
🔹 İslam dünyasının zenginliğini eserine yansıtmak isteyen El Cezeri, Arşimet su prensibine; Hint saati ve Hint fili, Mısır Zümrüdüankası, Arap figürleri, İran halısı ve Çin ejderlerini takviye etmişti. Saatin temel özelliği dibi delik bir kâsenin düşey batması yerine, ağzı etrafında çevrilerek bir saatlik çevrimini tamamlanmasıdır. Bu özellik zaman ölçüm sisteminin kalbini oluşturur.
➡ Delikli kâse, filin karnına yerleştirilen bir su tankının içinde yüzer.
➡ Suyla dolan kap yavaşça batarak yana yatar, bu esnada da kendisine bağlı üç ipi çeker.
➡ Bu üç ip, teker teker bırakılan otuz tane topu, ejderlerin hareketini ve kendi etrafında dönen kâtip figürünü kontrol eden mekanizmaları harekete geçirir.
➡ El Cezerî'nin dehası, çevrim süresinin kâsenin dibindeki delikle hassas ayarlanabilmesinde yatar. Kâsenin dolması, batması ve yeni bir çevrimin başlaması tam yarım saat sürer.
➡ Kase, dibe battığında kuş sesine benzeyen, flüt gibi bir ses çıkarmaktır. Zümrüdüanka kendi etrafında döner. Bu esnada serbest kalan bir top, Selahattin Eyyubi figürünün arkasındaki kadranı çevirir.
➡ Sağa ya da sola doğru dönen Selahattin Eyyubi figürü, bu hareketiyle hangi şahinin hangi topu bırakacağına "karar verir".
➡ Şahinin bıraktığı, ağzına düşen topun ağırlığıyla aşağı inen ejder, topu fil bakıcısının arkasındaki vazonun içine bırakır. Bu, fil bakıcısının kolunu hareket ettirir ve topun vazoya girmesiyle bir zil sesi duyulur.
➡Selahattin Eyyubi'nin yukarısındaki kadranda yarım saatte bir yarıya kadar dolan daireler saati gösterir. Bu hareketler serisi, yarım saatte bir tekrarlanarak devam eder.
🔹 Saatin, sabah ve akşam günde iki kere kurulması gerekecekti. Bunun için, otuz metal topun ilk yerlerine geri getirilmesi; ayrıca, gece ve gündüz uzunluğunun günbegün değişmesi sebebiyle bir 'saat' denilen süre farklılığı gösterdiğinden, su seviyesinin korunması gerekiyordu.
"Filli Su Saati"nde yer alan her figürün mekanizmada kendine özgü bir görevi vardı.
Zümrüdüanka: Zümrüdüanka sesi eşliğinde her yarım saatte bir tur atar.
Kadran: Kaç saat geçtiğini gösteren saat ara yüzü.
Selahaddin Eyyubi: Kolunu hareket ettirdiğinde şahin ortaya çıkar.
Kale: Olaylar zincirini başlatan otuz tane topu barındırır.
Şahin: Kaleden bırakılan top, şahinin kafasının arkasından yol alarak gagasından dışarı çıkar.
Çin Ejderi: Şahinin ağzından çıkan topu yakalar ve file doğru alçalır.
Kâtip: Yelkovan görevi gören Kâtip, her yarım saatte bir tur atarak ilk konumuna gelir.
Fil Bakıcısı: Top ejderin ağzından vazoya düştüğünde kolu hareket eder. Bu son hareket ile bir tur tamamlanmış olur.
Zamanlama Mekanizması: Filin gövdesi içerisinde bulunan delikli kâse, saatin zamanlama mekanizmasını ve diğer sistemlerini yönetir.
9 asır önce icat edilen Filli Su Saati
Zencefilin faydaları neler?
📌Zencefil özellikle akciğer ve sinüslerde toksinlerin barınmasını önler ve rahat nefes almanız için solunum sisteminde hava yollarının açık kalmasını sağlar.
📌Zencefil bağışıklık sisteminin güçlendirir.
📌Metabolizmayı hızlandırarak sindirimi hızlandırır.
📌Zencefil solunum yollarını açar.
📌Antiseptik etkisi sayesinde, mide ve bağırsak enfeksiyonlarına, hatta gıda zehirlenmelerine karşı da etkilidir.