'Kara Elmas'ın tarihi yolculuğu
Zonguldak'ta, Türkiye'nin ilk taş kömürü müzesi olma özelliği taşıyan "Maden Müzesi" 2016 yılında misafirlerini ağırlamaya başladı. Müzede, 1840'tan bu yana kömür üretiminde kullanılan kazma, baret, fener, maske, çizme ve haberleşme cihazları gibi araç gereçler ile kömürün oluşumuyla ilgili görsel ve yazılı materyaller yer alıyor. İşte, Maden Müzesi'nin kurulmasına vesile olan kömürün ülkemizdeki öyküsü…
Giriş Tarihi: 03.01.2019
18:28
Güncelleme Tarihi: 03.01.2019
18:48
8 Kasım 1829 günü Bahriye erlerinden Uzun Mehmet tarafından Karadeniz Ereğlisi Köseağzı Değirmeni Viran Deresi boyunda taş kömürü mostrasının bulunması sonucunda devrin Padişahı İkinci Mahmut tarafından 5 bin kuruş mükafat ve 600 kuruş aylık ile ödüllendirildi. Bu keşif bu günkü kömür işletmeciliğinin temelini oluşturuyor.
1848 YILINDA KÖMÜR ÜRETİMİ BAŞLADI
Zonguldak Kömür havzasında maden kömürü üretimine 1848 yılında başlandı.
KÖMÜR İÇİN DEMİRYOLU ÇALIŞMASI YAPILDI
Üretimle birlikte havza donanmanın ihtiyacını karşılamak ve "Hazine-i Hassa" tarafından yönetilmek üzere 30 bin kuruş devlet vergisi mukabilinde Yahudi Galatalı sarrafların kurduğu kömür kampanyasına kiraya verilmişti. Havzaya John ve George Berkeley adlı İngiliz maden mühendisi kardeşlerin gelmesi sonucunda Kozlu ve Üzülmez Bölgesinde ilk kuyular açılarak sahilde demiryolu döşeme çalışmaları yapıldı.
1854-1855 YILINDA GEÇİCİ İNGİLİZ İDARESİ
Kırım Harbinin çıkması üzerine, bu defa, müttefik donanmanın ihtiyacını karşılamak için havza ocakları İngiltere devletine bırakılmıştır. "Hazine-i Hassa" tarafından kontrol edilen havzanın yönetimi İngiltere'nin eline geçti. Bu dönemde dekovil hatları, yeni demiryolları döşenmiş ve maden direkleri ile düzenli olarak tahkim edilen ilk ocaklar açıldı.
1865 yılında padişahın emriyle havzanın yönetimi "Ereğli Livası Kaymakamı ve Maden-i Hümayun Nazırı" adı ile Mirliva Dilaver Paşa'ya verildi. Havzayı bir harabe halinde bulan yeni idare, hukuki, idari, teknik ve özellikle sosyal bir düzen kurmak için yüz maddelik bir nizamname hazırladı. "Ocakların idare tarzı, kömür teslim usulleri, maden direği temin işleri, madenin yalnız işletme hakkının verilmesi, kimseye temellük olunmaması, işçilerin kazalanmaması " durumlarını içine alan 8 bölümlük eser hazırlandı.