Arama
Osmanlı'nın İstanbul'unu tuvale yansıtan ressamlar
Dünyanın inci gerdanlı kenti İstanbul… Yüzyıllar boyunca yedi kıtaya hakim olmuş görkemli Osmanlı'nın başkenti… Tarihlerin her döneminde tüm insanların rüyalarını süsleyen büyülü şehir… İstanbul, sadece hayalleri süslemekle kalmadı. Sanatın her alanında sanatçılarla İstanbul'un yolları kesişti. Dünyaca ünlü birçok ressam, kimi zaman Osmanlı sultanlarının daveti ile kimi zaman ise farklı sebeplerden ötürü İstanbul'a gelerek şehrin müthiş dokusundan etkilenerek tuvale dokundu. İşte, İstanbul ile ilgili birbirinden özel eserleriyle dünyaca ünlü ressamlar…
Osmanlı yaşamını ve İstanbul'u sayısız portre, çeşitli din, millet ve meslekten insan tipleri, mahalle, kahve, sokak, çarşı, mezarlık ve Boğaziçi görünümleri, günlük yaşam gibi konuları çok çeşitli yönleriyle yansıttığı resimlerinde gerçekçi ve romantik bir anlayış belirgindir. İstanbul'da yaşadığı yıllar boyunca birkaç kez Osmanlı toprakları, Yakın Doğu gezilerine çıkmış, Yunanistan ve Mısır'a gitmiş ve gittiği yerlerden sayısız desen ve suluboya ile dönmüştü. Yaşamının son yıllarında Sultan II. Abdülhamid'in saray ressamı olan sanatçı, Yeşilköy'de bir av kazasında hayatını kaybetti.
Alman asıllı mimar Antoine-Ignace Melling (1763-1831) sanatçı bir aileden gelir. Kendisi aynı zamanda peyzaj mimarı, dekoratör ve ressamdır. Daha 19 yaşında her yönden yetkin bir sanatçı kimliğine kavuşur. Batılılaşma dönemi Osmanlı mimarisi içinde önemli bir yere sahip olan Melling, Rus elçisi Bulgakov'un himayesinde 1784 yılında İstanbul'a gelir. Başlarda Rus elçiliği hizmet ve himayesinde olmak üzere 18 yıl süreyle İstanbul'da kalır.
Diğer elçiler ve Avrupalı diplomat ve sanatçılarla kurduğu ilişkilerle kısa sürede çevresini genişletir. III. Selim'in kız kardeşi kanalıyla Osmanlı sarayına girer. Danimarka Maslahatgüzarı'nın aracılığıyla Hatice Sultan'ın Ortaköy'deki sarayının bazı inşaat faaliyetleri ile birlikte bahçe düzenlemesi ve dekorasyonunu üstlenir. Melling'in burada yaptığı düzenlemelerle birlikte, dorik sütunlar, iyon başlıklı pilastrlar, üçgen alınlıklar ve girland dizileri gibi Batılı öğeler saray mimarinse girer.
Melling'in Hatice Sultan Sarayı'ndaki çalışmalarından etkilenen III. Selim onu saray mimarlığına getirir. Osmanlı mimarisindeki biline ilk yabancı saray mimarı olan Melling, sultanın Beşiktaş'taki yazlık Sarayı'nın yeniden düzenlenerek genişletilmesi için görevlendirilir. Melling'in tasarladığı Valide Sultan Dairesi iyonik başlıklı sütunları ile dikkati çeker. Melling, Fransız mühendis ve haritacı F. Kauffer'le birlikte, III. Selim'in yaptırmayı düşündüğü yeni sarayın projesini hazırlar. Plan şeması, bahçe düzeni ve dekorasyon açısından tamamen Fransız örneklerine göre tasarlanan sarayın yapımı çeşitli nedenlerle gerçekleşmez. Bunun dışında Emirgan'daki Şerifler Yalısı ve Kandilli'deki Prens Cemaleddin'in "Mavi Sarayı"nın da Melling'e ait olduğu söylenir.
