Arama
Payitaht’ın Selâtîn Camileri
ÜSKÜDAR AYAZMA CAMİİ
Üsküdar Ayazma Ressam Ali Rıza Caddesi ile Mehmet Paşa değirmeni sokaklarının kesiştiği yapı adasında 1761 yıllarında Sultan III. Mustafa tarafından annesi Mihrişah Sultan ile kardeşi Şehzade Süleyman adlarına Mimarbaşı Mehmet Tahir Ağa'ya inşa ettirilmiştir. Caminin bulunduğu yerde daha önce Bizans döneminde Ayazma Sarayı ve bahçesi olduğundan bu ismi almıştır. Caminin yapıldığı alan Üsküdar'ın en hâkim tepesi ve tarihi yarım adanın en güzel gözüktüğü bir noktadır. Mimari stil olarak batı etkilerinin görüldüğü bir camidir. Üç kapılı avludan camiye merdivenle çıkılır.
Caminin mimari planı bir kare formdur. Merkezi kubbe bu dönem camilerinde yapıldığı üzere dört ana kemer tarafından taşınır. Kemerlerin taşıdığı Kubbe kasnağı camii hariminin daha aydınlık olması için pencereli olarak tasarlanmıştır. Camii dışarıdan mimari detayları çok net olarak anlaşılmaktadır. Merkez kubbeyi taşıyan dört kemerin bitim noktalarında küp şeklinde ağırlık kuleleri yapılmıştır. Caminin son cemaat yerine avlu kotundan on iki basamakla çıkılmaktadır.
Minaresi tek şerefeli merkezi kubbeli, kubbe de dört taşıyıcı payandaya oturtulmuş ve tabanı mermerlerle döşenmiştir. Güney cephesinde III. Mustafa Türbesi'nde olduğu gibi bir kuş evi dikkat çeker. Minberinde oymalı renkli mermerden, mihrabın içi kırmızı somakidendir. Binanın doğusundaki hünkâr mahfilinin duvarlarında İtalyan çinileri yer almıştır. Cami içinde Hattat Seyyit Abdullah ve Hattat Seyyit Mustafa`nın yazıları vardır. Haziresinde birçok mezar bulunmaktadır. Sol köşedeki çeşme Şair Zihni'nin kitabesi ile süslüdür. Karşısında, yine aynı tarihte yaptırılan Şemsipaşa İlköğretim Okulu vardır. Dış avlunun kuzey batı köşesinde çok güzel bir çeşme bulunmaktadır.
TOPHÂNE NUSRETİYYE CAMİİ
Tophane Meclisi Mebusan caddesi üzerinde 1826 tarihinde Sultan II. Mahmut tarafından Mimar Kirkor Balyan'a inşa ettirilmiştir. Halk arasında daha çok "Tophane Camii" olarak anılır. Yapı, tarihi İstanbul'un sınırları dışında inşa edilmiş en büyük camilerden birisidir. Yapıldığı yıllarda İstanbul'da etkin olan ampir ve barok üslup etkisindeki caminin sebil, muvakkithane ve şadırvanı da Tophane'yi süsler. 18. yüzyılın sonlarında Tophane yakınlarında Sultan III. Selim'in yaptırdığı "Arabacılar Kışlası Camisi" bulunmaktaydı.
Ahşap cami, 1823'teki Firuzağa yangınında yanıp kül oldu. Sultan II. Mahmut 1823'te yanan caminin yerine yeni bir caminin inşaatını başlattı. Yeni bir askeri teşkilat kurmakta olan II. Mahmut, caminin yapımını askeri binalarla birlikte başlamıştı. Bu nedenle vakıf binalarla değil, top dökümhanesinin önüne inşa edilen çeşitli askeri yapılarla çevrilendi. Vakıf yapıları yerine etrafındaki Tophane-i Amire ve Tophane Kışlası ile bir bir bütünlük gösteren camii, bu özelliği ile eski külliyelerden ayrılır. Caminin adının yangın yerindekilere yapılan yardımlardan ötürü "Nusretiye" olduğu düşünülür.