Arama
Ekrem Kızıltaş: Sezai Karakoç Üretmen Han'ın merdivenlerini arşınlardı
Ülkemiz son elli sene içerisinde ciddi bir değişim ve gelişim döneminden geçti. Bilhassa teknolojide yaşanan bu durum gazetecilik, yayıncılık ve kitapçılık konularında kendini gösterdi. Ekrem Kızıltaş yaklaşık 50 yıllık gazetecilik, yazarlık ve yayıncılık hayatında gördüklerini anlattı. Şöyle diyor Kızıltaş: MTTB konferanslarında büyük isimler "karşımda gelecekte Türkiye'yi yöneten kadroları görüyorum" derlerdi.
Bekir Salih Yaman:
Dergicilik, gazetecilik, sahife sekreterliği, istihbarat şefliği, yazı işleri müdürlüğü, genel yayın yönetmenliği... Mesleğin tüm birimlerinde çalışmış biri olarak kâğıtla ünsiyet kurmak, dijital yayınlar ve mesleğin gidişatı hakkında neler düşünüyorsunuz.
Ekrem Kızıltaş:
Şimdi "her nimetin bir külfeti vardır" derler. Bir yönüyle nimet, son derece hızlandı son derece kolaylaştı. Düşünün İşte, o yıllarda ben herhalde 1980'leri hatırlıyorum. Diyelim ki Erzurum'da olmuş bir olayla ilgili Ajans normal fotoğraf servisi yapmamış. Siz eğer özel bir fotoğraf istiyorsanız bir servet ödemeniz gerekirdi, tek bir fotoğraf için… Şu anda hiçbir problem yok. Yüzlerce fotoğrafı eğer tanıdığınız birisi varsa hemen telefonu çevirip o yüzlerce fotoğrafı size aktarabiliyor. O dönemde 1990'larda bile böyle bir imkân yoktu. Hatta ben mesela zannediyorum Milli Gazete'de dijital fotoğraf makinesini -bugün son derece yaygın- dijital fotoğraf makinesini yanlış hatırlamıyorsam 1994 seçimlerinde biraz da meraklı olduğum için ilk defa ben kullanmıştım.
Ekrem Kızıltaş:
Seçim dönemiydi ve miting vardı. Haberler ertesi gün taze fotoğraflar kullandığımda birçok insan şaşırmıştı. Anadolu Ajansı "Bir dakika ya, Allah Allah! Sen bizden tele fotoğraf almadın bu nereden geldi?" demişti. İşte o ara aslında basitleştirilmiş dijital fotoğraf makinesiyle başlangıç olmuştu. Tabii bunun nimet oluşu, hızlanması, çoğalması, yoğunlaşmasının getirdiği bir de külfet tarafı var. Biz ağırlıklı olarak internet medyacılığında bile sıkıntılar varken sosyal medya denilen bir olguyla karşı karşıyayız. Sosyal medya dediğimiz şey adeta bir orman. Yani güvensizliklerle dolu bir orman, sürekli bir sürü habere bir sürü bilgiye maruz kalıyorsunuz. Bunların hangisi doğru, hangisi yanlış ayırt etmekte ciddi güçlük çekiyorsunuz. Daha da kötüsü sosyal medyayı çeşitli amaçları için kullanmaya çalışan çevreler biraz da ana akım medya üzerinden buldukları desteklerle sosyal medya üzerinden bir yalanı pazarlayıp işte ana akım medyayla ona destek vererek siz olayın doğrusunu açıklayana kadar genellikle bayağı mesafe alabiliyorlar.
Burada medyanın iki temel problemi var. Bir, medya genellikle olumsuzluklardan beslenen bir sektör. Ne demek bu? Meşhur laftır -gazetecilerin ilk öğrendiği kurallardan birisi- bir köpeğin bir adamı ısırması haber değildir ama bir adam bir köpeği ısırırsa haberdir. Bu da genellikle her şey düzgünse, her şey olumlu gidiyorsa bunun haber olacak bir tarafı yoktur. Arada olumsuz bir şeyler varsa ya da biz bu olumlu şeylerin içerisinden olumsuz bir takım yorumlar çıkarabilirsek İşte o haberdir anlayışı medyanın genel olumsuzluktan beslenme taraflarından biri. Öbür tarafı da insanların genellikle -bu da zannediyorum dünya genelinde sadece Türkiye'de değildir- dünya genelinde yapılan araştırmalarla ortaya konan bir şey: Yalanın dolaşım hızı doğruya nazaran, gerçeğe nazaran yedi kat daha fazla. Tuhaf bir şekilde insanlar doğrudan daha çok yalana sanki ilgi gösteriyor, yalanın yayılması dolayısıyla daha fazla olabiliyor.
Ekrem Kızıltaş:
Bu da karşımıza ciddi bir problem olarak çıkıyor. Eninde sonunda yalan bilgi, "işte doğrusunu öğrenirim geçer gider" diyemiyorsunuz. Şu anda Türkiye geneline baktığınızda birçok insanın oluşturulan algılarla edindikleri yalan bilgileri hala taşıdıklarını, hala bunları tekrarladıklarını görebiliyorsunuz. Belki biraz işin siyasi tarafı ama geçenlerde sosyal medyadan bir kısa video seyrettim. Sokakta birine soruyorlar mevcut İBB Başkanı sizce nasıl? Diye. "Çok başarılı" diyor. Peki diyor röportajı yapan. "Bana üç önemli hizmetini aktarabilir misiniz? Adam söylüyor, "Avrasya'yı yaptı, Marmaray'ı yaptı ve İstanbul Havalimanı'nı yaptı" Bir dakika, yani kendisiyle sokakta röportaj yapılan birisi, İstanbul'da yaşayan birisi, İBB Başkanı'nın başarılarını aktarmaya çalışan bir isim Avrasya, Marmaray ve İstanbul Havalimanı diyor. Aslında baktığınızda bizzat belki o kişinin zihniyetinin engellemeye çalıştığı ve buna rağmen yapılmış hizmetleri birisi rahatlıkla ona mal edebiliyor. Bu dolaştığında büyük ihtimalle bunu gördüğünde bıyık altından gülen "Hadi canım sen de" diyenler mutlaka var. Ama eninde sonunda böyle şeylere inanabilen insanlar da var. Yine burada başka bir şey daha var. Yani aynı benzer röportaj serisinde başkasına sorulduğunda, "Çok şeyler yaptı, çok büyük hizmetleri var Ankara içinde bu geçerli sayabilir misiniz?" dediğinizde biraz adalet ve hakkaniyet sahibi birisi ise bir şey sayamamakla karşı karşıya kalıyor.
Ekrem Kızıltaş:
Bekir Salih Yaman:
Üniversite yıllarınız ve MTTB... Gençliğin ideolojilerin pençesine düştüğü bir dönemde neler gördünüz, MTTB oluşumunu bu bağlamda nerede konumlandırırsınız? Günümüzün idareci kadrolarını yetiştiren mektep olarak bilinen MTTB nasıl bir yerdi?
Ekrem Kızıltaş:
1975 senesi Milli Türk Talebe Birliği'ne benim başlangıç tarihim. Fiili olarak içinde bulunmaya başladığım tarih 1976, 1980'e kadar oradaydım. O günlerde Allah rahmet eylesin Prof. Dr. Ayhan Songar, Süleyman Yalçın, Sabahattin Zaim, Faruk Kadri Timurtaş, Osman Nuri Ergin gibi o dönemin hakikaten sahasında parmakla gösterilen insanları Milli Türk Talebe Birliği'nin sürekli konuklarıydı. Onların bayramlarda ziyaretlerine gider, ellerini öperdik. Onlar da dönem dönem Milli Türk Talebe Birliği'ni ziyarete gelirlerdi. Genellikle Milli Türk Talebe Birliği'nin konferans salonunda onların konferanslarını olurdu. -Üstad Necip Fazıl'ın, Şevket Eygi o yıllarda yurt dışındaydı, Sezai Bey bu tür şeylere temkinliydi- en azından o çevrede sürekli olarak o insanlarla temas halindeydik. Genellikle o salon haftada bir, on beş günde bir bize birtakım bilgiler veren insanların konuşmalarına sahne olurdu. Şimdi söylediğiniz şeyin hatırlattığı bir şeyi vurgulayayım. O salonda biz, bize konuşmalar yapanları dinlerken birçok insanın "Karşımda gelecekte, Türkiye'yi yöneten kadroları görüyorum" sözlerine çok muhatap olmuştuk. Bu söze o zamanlar kendi aramızda kıkır kıkır gülüşürdük, "Aaa ne bu mübalağa falan diye" fakat bugünden geriye doğru baktığımda hakikaten orada bulunan insanların şu anda Türkiye'yi yöneten insanlar olduğunu görüyorum. Bu muhteşem bir şey! O dönemde sağ ve sol kavramları ciddi manada boşaltılmış kavramlardı.