Arama
Yeni başlayanlar için okunması gereken 10 sanat kitabı
Sanat, bir duyguyu yaşayan insanın, o duyguyu bilerek ve isteyerek başkalarına aktarma olayıdır. Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler sürekli değişmiş, bu geniş anlama zaman içinde değişik kısıtlamalar getirilip yeni tanımlar üretilmiştir. Sizler için bir duygunun, tasarımın, güzelliğin dışa vurumunda kullanılan yöntemlerin tümünü kapsayan sanata dair okunması gereken 10 kitabı derledik.
İslam sanatı ve mimarlığının dünyadaki önemli uzmanlarından Prof. Dr. Robert Hillenbrand, bin yıllık bir tarihi ve Atlantik'ten Hindistan ve Çin sınırlarına uzanan bir alanı ele alarak, İslam uygarlığına ait sanatların yeni bir sentezini oluşturdu. Hillenbrand, mimarlık, hat sanatı, kitap süsleme, resim, seramik, cam, dokuma ve metal işçiliğini kapsayan çok geniş bir yelpazedeki sanat biçimlerinin gelişimini, Hz. Muhammed'in ölümünden Osmanlı İmparatorluğu'na dek izliyor. Haritalar ve sözlük bölümüyle tamamlanan bu kitap, okuru büyük işler başarmış bir uygarlığın sanatlarına ulaştıran bir rehber niteliğindedir.
Kabul edelim, bir sanat müzesi ziyareti ilham verici bir deneyim olabileceği gibi feci sıkıcı bir hal de alabilir. Sırf sanat eseri diye baktığımız her resim ya da heykeli seveceğiz diye bir kaide yok elbette. Ama şu da gerçek: "Baktığımızın arkasındakini görmemizi sağlayacak bilgiye sahip olmak, o eseri başka türlü görmemize, anlayabilmemize ve hatta ondan etkilenebilmemize sebep olabiliyor. Başka bir deyişle, "barok" ya da "post-modern" gibi tanımlar biz dost meclisinde kullanıp havalı ya da komik gözükelim diye uydurulmadı, faydalılar."
Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Sanat Fikri, başlıca sanat akımlardan önde gelen temsilcilerine dek sanat tarihine mükemmel bir giriş kitabı. Barok, Rönesans, klasik Yunan ve eski Mısır gibi ana sanat dönemlerinin yanı sıra, romantizm, minimalizm, sürrealizm ve pop art gibi önde gelen hareketlerini kapsıyor. Degas ile Monet ya da Dali ile Duchamp arasındaki farkı ayırt edemeyenleri tarih öncesinden bugüne bir yolculuğa çıkarıyor.
Norbert Lynton, 1900'den günümüze kadar modern sanatın öyküsünü anlatırken, okurun bu sanatla sıcak ve içten bir biçimde ilgilenmesini de amaçlıyor. Modern Sanatın Öyküsü'ne, 1980'li yılların sanatının ve sanat eleştirisinin gelişmesini içeren yeni bir bölüm eklenmiştir. İçeriği daha da zenginleşen Modern Sanatın Öyküsü, çağımızın sanatıyla ilgilenen herkesin okuması gereken bir kitap olma özelliğinin sürdürmektedir.
1960'lı yıllardan günümüze yoğun bir dönüşüm geçiren alanlarından biri de sanat tarihi. Sosyoloji, psikoloji, felsefe gibi farklı alanlardan daha çok beslenmeye başladıkça biçim ve üslup temelli yaklaşımlardan giderek uzaklaşan sanat tarihi, disiplinlerarası bir nitelik kazanarak yenilendi, yakın dönemin sanatını yorumlayabilecek yeni eleştirel araçlar ve yaklaşımlarla zenginleşti.
Jonathan Harris'in alana eleştirel bir giriş olarak hazırladığı Yeni Sanat Tarihi, 1960'lı yıllardan günümüze sanat tarihinde ve pratiklerinde yaşanan temel değişimlere kuramsal bir kapı açıyor. Sanat tarihi alanındaki yerleşik değerleri ve geleneksel yaklaşımları sorgulayarak 1960'lardan günümüze bu alanın toplumsal dönüşümlerle bağlantısını irdeleyen Harris, T.J. Clark'tan Griselda Pollock'a uzanan bir çizgide sanat okumalarında toplumsalı dışlamamış olan eleştirmenlerin temel metinlerinden yola çıkıyor.
Christhopher Caudwell, George Thomson ve George Lukacs gibi düşünürler sanatın insanlık tarihi içindeki evrimini ele alan araştırmalarında toplu tapınma törenlerinden, ortak üretime yönelik çalışmalardan geçerek sanatın nasıl kendi başına bağımsız bir uğraşa dönüştüğü üzerinde durmuşlar ve her biri kendi bakış açısından sanatın daha sonraki üretim düzenlerinde nasıl bir işlev yüklendiğini açıklamaya çalışmışlardı. Ernst Fischer de "Sanatın Gerekliliği" adlı bu yapıtında adı geçen Marksist düşünürlerin eleştiri geleneğini sürdürerek benzer sorunlara çağdaş bir yaklaşımla daha büyük bir açıklık kazandırmayı deniyor.
Kitapta yer alan "Sanatın Görevi, Sanatın Başlangıcı, Sanat ve Kapitalizm, Öz ve Biçim, Gerçekliğin Yitirilmesi ve Bulunması" gibi bölümlerde sanatın evrimi başlangıcından günümüze kadar sergilenirken, çeşitli sanatlarla değişik toplum yapıları arasındaki ilişkiler gözden geçiriliyor ve geçmişin daha sağlıklı ve işlevsel sanat yapıtlarından verilen örneklerle gelecekte sanatların ve sanatçıların topluma nasıl yön verebilecekleri, dünyayı nasıl değiştirebilecekleri gösterilmek isteniyor.