Arama
Başkalarının varlığının üzerimizdeki tesiri: Sosyal etki
Farkında olsak da olmasak da çevremizdeki insanlardan etkileniriz. İnsan en çok vakit geçirdiği beş insanın ortalamasıdır, diye boşuna denemişler. Çeşitli türleri olan sosyal etki, kimi zaman tutum ve davranışlarımızı o gruptayken değiştirmemize neden olurken kimi zaman da o grup ya da değer verilen kişiye ait normları tamamıyla kabul ederek benimsememize neden olur. Sizler için başkalarının varlığının üzerimizdeki etkisini araştırdık.
◼ Sosyal etkiye bağlı olarak uyma davranışı üç şekilde oluşur. Bunlar; boyun eğme, özdeşleşme ve benimsemedir.
Boyun Eğme
◼ Bireyin başkalarının ya da topluluğun isteklerine uyduğu durumdur. Başkalarının sunduğu doğrudan ve örtülü taleplere olumlu yanıt verme eğilimidir. Sosyal etkinin en düşük aşaması olarak adlandırılır.
◼ Kişinin önemseyip değer verdiği bir kişiyle ya da içinde bulunmayı istediği topluluğun üyeleriyle özdeşim kurduğu durumdur. Toplulukla özdeşleşenin grup normlarını tamamıyla kabul etmesine gerek yoktur.
◼ Kişi, grubun olmadığı noktalarda kendi fikir ve davranışlarını sergileyebilir. Özdeşleşme çoğunlukla gruptakiler tarafından onaylanmak ve kabul görmek için yapılır.
◼ Özdeşleşme, başkaları tarafından saygı gören ve değer verilen bir kişiden etkilenerek de meydana gelir. Mesela, hafta sonunu dinlenerek evde geçirmek isteyen biri, iş arkadaşları birlikte vakit geçirmeyi sevdiği için onlara katılabilir.
◼ Bir fenomenin ya da ünlünün tavsiye ettiği bir ürünü satın almak veya onun saç modelini, giyim tarzını benimsemek de özdeşleşmeye örnektir.
◼ Benimseme (içselleştirme) kişinin içinde bulunduğu veya bulunmak istediği topluluğa uyum sağlamak için açıkça görüş ve davranış değiştirdiği durum olarak adlandırılır.
◼ Bu uyum türünde kişi, sadece topluluğun görüşlerine uyum göstermekle kalmaz. Aynı zamanda görüşleri benimseyerek kendisininmiş gibi kabullenir.
◼ Davranış ve tutumlardaki değişim toplulukta bulunulmadığı zamanlarda da geçerlidir. Benimsenen görüşler, kişinin değer yargılarıyla çelişmez. Bundan dolayı benimseme güçlü bir uyum seviyesi olarak nitelendirilir.
◼ Tüm bunların dışında insanlar, sosyal rolleri gereği de itaat etmek ve uyum sağlamak zorunda kalabilirler. Mesela bir öğretmen, öğrenci, asker, stajyer ve patrondan beklenen davranış normları vardır. Bu kişiler, kendilerinden beklenen davranışların dışına çıktıklarından toplum tarafından dışlanıp kınanabilirler.