Arama
İnsanların en sık kullandığı savunma mekanizmaları
İnsanoğlu hayatta birçok zorlukla karşılaşır. Bu zorlu durumlarla mücadele edebilmek, kendini iyi hissedebilmek ve korumak için psikolojik savunma mekanizmalarını kullanır. Çoğu zaman farkında olmadan kullanılan bu savunma mekanizmlarının inkar, yansıtma, mantığa büründürme, yüceltme, yer değiştirme ve bölme gibi birçok çeşiti bulunur. İşte en sık kullandığı savunma mekanizmaları...
RASYONELLEŞTİRME (MANTIĞA BÜRÜNDÜRME)
◼ İnsanların kabul edilemez bulduğu, sosyal normlara uymayan, rahatsız edici unsurlar barındıran davranış, duygu ve düşüncelerini toplumun onaylayacağı kalıba sokarak açıkladığı bir savunma mekanizmasıdır.
Örnek
◾ İnsanlar üzerinde hükmetmekten hoşlanan bir patronun, bu isteğini çalışanlarına sürekli emirler vererek ve yaptıkları hiçbir şeyi takdir etmeyip bir kulp bularak tatmin etmesi ve bu davranışlarını "ben her şeyi onların gelişimi için yapıyorum" bahanesiyle açıklaması rasyonelleştirmeye (ussallaştırma) bir örnektir.
YÜCELTME (SÜBLİMASYON)
◼ Uygulayan kişiye olumlu etkileri olan bir savunma mekanizmasıdır. Bireyin sosyal normlara aykırı, olumsuz duygularını kendisi veya toplum için yararlı faaliyetlere çevirmesidir.
Örnek
◾ Şiddete meyilli, öfke problemi yaşayan bir kişinin, bu olumsuz duygularını insanlara yöneltmek yerine bir spor dalı (futbol, kick bocks, karate vs.) ile dışarı boşaltması gibi.
KARŞIT TEPKİ KURMA
◼ Karşıt tepki kuran kişiler, hissettikleri duyguların farkındadırlar. Fakat bilinçdışı olarak hislerinin ve iç güdülerinin tam tersi şekilde davranış gösterirler.
Örnek:
◾ Eşi tarafından incitilmiş ona kızgın olan bir kadının sırf sorunları daha da büyüyüp ayrılma aşamasına gelmemek için mutlu ve her şey yolundaymış gibi davranması.
◾ İçinde insanlara karşı kin ve nefret besleyen bir kişinin, bu hislerin tam tersi şekilde insanlara nazik davranmasıdır.
ÖZDEŞİM KURMA
◼ Bireyin kendi özelliklerini güzel ve özenilir bulmayarak kendisi olmaktan uzaklaşarak özendiği başka biri gibi davranmaya başlamasıdır. Birey, çevresi tarafından tıpkı o kişi gibi kabul edilip beğenilmek ve onaylanmak için özdeşim kurar.
KAÇMA
◼ Kişi yaşadığı problemi yok sayarak önemsemez ve zamanla duyarsızlaşır.
BÖLME
◼ Bu savunma mekanizmasını kullanan kişiler, dış dünyada olup bitenleri, insanları adeta ikiye bölerek anlamlandırırlar.
◼ İnsanlar onlar için ya iyidir ya kötüdür. Bir insanı ya çok seviyorlardır, ya hiç sevmiyorlardır. Hayatta hiçbir zaman grileri yoktur; her şey ya siyah ya da beyazdır.
HAYAL KURMA
◼ Kişinin kendisini olduğu gibi değil de farklı biriymiş gibi hayal etmesidir. Bu savunma mekanizmasıyla kişi, yaşamındaki gerçeklerden ve acılardan kaçarak daha iyi hisseder.