Arama
Psikoloji sözlüğü
Psikoloji, insanın zihinsel süreçleri, duygu ve düşüncelerinin davranışlarına yansıyışı ile bunların birbiriyle ilişkilerini inceleyen bir bilim dalıdır. Günümüz dünyasında, insanları anlama ya da bunun için hiç değilse çaba gösterme derdi olan pekçok kişinin ilgili olduğu bir alandır. Bu alanı daha yakından tanımak için alana özgü kavramların anlamlarını bilmek oldukça önemlidir. Bundan dolayı psikolojiye ilgisi olan okurlarımız için bir psikoloji sözlüğü hazırladık.
RASYONELLEŞTİRME
🔹 İnsanların kabul edilemez bulduğu, sosyal normlara uymayan, rahatsız edici unsurlar barındıran davranış, duygu ve düşüncelerini toplumun onaylayacağı kalıba sokarak açıkladığı bir savunma mekanizmasıdır.
🔹 İnsanlar üzerinde hükmetmekten hoşlanan bir patronun bu isteğini çalışanlarına sürekli emirler vererek ve yaptıkları hiçbir şeyi takdir etmeyip bir kulp bularak tatmin etmesi ve bu davranışını "ben her şeyi onların gelişimi için yapıyorum" bahanesiyle açıklaması rasyonelleştirmeye (ussallaştırma) bir örnektir.
BAĞLANMA
🔹 Çocuk ile anne veya ona bakım veren kişi arasında oluşan güçlü duygusal bağ.
🔹 Çocuğun fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının fark edilerek giderilmesi, anne ile çocuk arasında güven duygusunun oluşumunu sağlar. Çocuğun ihtiyaçlarının ebeveyni tarafından farkedilmemesi ya da farkedilip karşılanmaması ise anne ile çocuk arasındaki güven bağının zedelenmesine yol açar. Bu bağın ne doğrultada gerçekleştiği de çocuğun bağlanma stilini belirler.
🔹 Güvenli bağlanma, kaygılı-güvensiz bağlanma, kaçıngan – güvensiz bağlanma, darmadağın – güvensiz bağlanma gibi türleri vardır.
DİRENÇ
🔹 Kişinin gelişimine ve farkındalık kazanmasına katkı sağlayacak değişikliklerden, içgörülerden bilinçsizce kaçınması veya bunlara karşı çıkmasına neden olan psikolojik bir savunma mekanizmasıdır.
🔹 Psikoterapi esnasında, danışanın geçmiş yaşantısındaki önemli olayları hatırlayamaması veya dile getirememesi şeklinde açığa çıkar. Psikolojik sorunun çözümlenmesini güçleştirir.
KATARSİS
🔹 Aristoteles'in Poetica adlı eserinden geçen bir kelime olan katarsis, Antik Yunan'da ruhun kötülüklerden arındırılması olarak kabul edilir.
🔹 Psikanalizde katarsis bilinçdışındaki duyguları samimi şekilde anlatma yoluyla kişinin rahatlamasını ifade eder. Bu yolla kişi, duyguları ile yüzleşerek yarım kalan, işlenmemiş sorunlarını çözüme kavuşturma yolunda büyük bir adım atmış olur.
MANİ
🔹 Hiperaktivite, aşırı sevinç, coşku ve konuşkanlık hali, uçuk duygular ve bağlantısız düşünceler ile ifade edilen duygu durumudur. Bipolar bozukluk vb. ruh sağlığı bozukluklarında görülür.
🔹 Manik dönemde kişiler, uyku problemleri, huzursuzluk ve dürtüsel davranış gibi sıkıntılar yaşayabilirler. Bu dönemde büyük risk alma ve yanlış karar verme eğilimleri fazladır. Bu durum sosyal ilişkileri ve iş hayatlarında sorunlar yaşamalarına neden olabilir.