Film analizi: "Benden Hikayesi"
Türk edebiyatının usta öykücüsü Sait Faik'in hayatını anlatan "Benden Hikayesi", belge niteliğinde bir filmdir. Yönetmen koltuğunda Onur Barış'ın oturduğu yapım, Sait Faik'i kendi hikayeleri ile beyaz perdeye taşır. Kullandığı anlatım tekniği ve çekim açıları ile bir masalın içerisindeymiş hissi veren film, yazarı daha yakından tanıma fırsatı sunar. Sizin için "Benden Hikayesi" filminin analizini yaptık.
Giriş Tarihi: 20.08.2023
09:01
FİLMİN GEÇTİĞİ MEKANLAR
🔸 Filmin daha ilk dakikalarında usta yazarın doğduğu şehirde anısına yaptırılan "Sait Faik Abasıyanık Parkı" gelir ekranlara. Sait Faik'in hayatının başlangıç noktası olan yerden yola çıkan film, adının verildiği sokak ile devam eder.
🔸 Çocukluğunun geçtiği o yerleri gösterir ve sonrasında 1920'lerde geldiği Vefa semtine geçiş yapar. Daha önce de bahsettiğimiz gibi filmin asıl mekanı ise yazar için oldukça önemli bir noktada olan İstanbul'dur.
🔸 Adapazarı, Vefa ve genel olarak İstanbul üzerine odaklanan film, usta kalemin eserlerinde geçen yerlerin ruhunu filmine taşır. Böylece seyirci, kamera ile hikayelere konu olan sokaklarda dolaşma deneyimi elde eder.
BELGESELDE KONUŞAN İSİMLER
🔸 Yazarın hikayelerinden oluşan film, aynı zamanda kendisini uzaktan yakından tanıyan, onunla hasbihal etmiş insanların anlattıklarını da aktarır. Belgeselde Adapazarı'nda bir spor kulübünün başkanı Selim Özen, Adapazarı'nı seven Şebnem Senlen Eriş, kuzeni Oğuz Abasıyanık, bakkalı Orhan Tuncer, Vefa'da oturan komşusu Göksel Keşen, Bursa Erkek Lisesi öğretmeni Nevin Burbut, Prof. Dr. Selçuk Özarmağan, Foto muhabiri Ara Güler konuşur.
🔸 Hikayeleri bu kişilerin anlattıkları ile destekleyen yönetmen, örneğin yazarın 1939'da kaleme aldığı "Sarnıç" hikayesinin arka planını Vefa'da oturan komşusu Göksel Keşen'in anlattıkları ile harmanlar. Hatta Keşen, yazarın hikayesinde "selvi ağaçlarına çıkan çocuklar" diye bahsettiği kişilerden birinin de kendisi olduğundan bahseder. Bu belgesel sayesinde, Sait Faik hikayeleri, röportaj veren isimler ve seyirci adeta aynı olay örgüsü içerisinde bir araya gelmiş olur.
Sait Faik'i iyi bir hikayeci yapan nelerdi?
MEKAN VE HİKAYE BAĞINTISI
🔸 Sait Faik hikayelerinin kıyısından köşesinden geçen insanları buluşturan film, seyircinin her bir kişi ile özdeşlik kurmasını, hikayelerin derinliklerine inerek benimsemesini sağlar. Artık yazarın hikayelerini zihin dünyasında betimlemek daha kolaydır.
🔸 Örneğin kameralarını Bursa Erkek Lisesi'ne çeviren film, yazarın ilk hikayesi olan "İpek Mendil" in anlatıldığı yeri göstererek hissettirir seyirciye. Olayı, lisede edebiyat öğretmenliği yapan Nevin Burbut'un anlattıkları ile pekiştirir. Böylece, filmi izleyenler Sait Faik'i ve yaşadığı dönemi daha da yakından tanır.
🔸 Burbut, eski mezunlardan edindiği bilgiyi aktararak Sait Faik'in okulda krem renk pardösüsü ile aşağı yukarı volta attığını, sessiz sakin ve içe kapanık bir yapısının olduğunu söyler. Ayrıca Burbut, "Duvarın dibine geçer, bahçedeki öğrencileri gözlemlermiş sürekli. Yani insanların içine girmekten ise dışarıda durup gözlem yeteneğini kullanması belki de onu büyük bir hikayeci yapıyor bugün dünya çapında" diyerek Sait Faik'in büyük bir hikayeci olmasının ardındakileri anlatır.
EDEBİ YÖNÜ
🔸 Belgeselde konuşan isimlerden biri de Prof. Dr. Selçuk Özarmağan 'dır. Sait Faik'in eğitim ve kariyer hayatını detaylarıyla anlatan Özarmağan, Sait Faik'in ticaret yapmayı denediğini de söyler. Bu esnada yazarımızın konu ile ilgili 1948 senesinde kaleme aldığı "Ben Ne Yapayım" öyküsü başlar.
🔸 Yönetmen, röportaj yaptığı kişilerin anlattığı hikayeler ile Sait Faik'in yazdığı öyküleri harmanlayarak roman tadında bir film tekniği kullanır. Bu sayede izleyicinin sıkılmasını ya da olaydan kopmasını önler.
🔸 Sait Faik'in edebi tarzını detaylıca anlatan Özarmağan, ondan şu sözler ile bahseder, "Herkesin bir Sait Faik hikayesi vardır. Yahut her okuyan Sait Faik'in bir hikayesinde kendisini bulur mutlaka derler. İçimizden biri, yine içimizden birini yazıyor. Yahut beni, seni yazıyor. Sait Faik böyle bir yazar. Kendini buluyorsun onda."
Film analizi: "Sonsuzluk ve Bir Gün"
ARA GÜLER'İN KADRAJINDAN SAİT FAİK
🔸 Film içinde konuşan isimler arasında dünyaca tanınan foto muhabir Ara Güler de var. Makinesiyle sayısız önemli ismin fotoğrafını çeken Güler, Sait Faik'i de kadrajına alır. Belgeselde bu fotoğraftan ve kendisi ile olan anılarından samimiyet ile bahseder.
🔸 Sait Faik'in meşhur fotoğrafını çeken Güler, onun nevi şahsına münhasır bir karakter olduğunu söyler. Yazarı en iyi tanıyan insanlardan biri olan Güler, "Doğmanın borcu vardır, var olmak demek bir şey katmak demektir, Sait Faik onu yapıyordu" der ve ekler, "Bize bir dünya gösteriyorlar, bakış açısı, anlama imkanı veriyorlar. Bir Sait Faik'iz biz."