Arama
18 maddede cülus töreni hakkında bilinmesi gerekenler
Sözlükte oturmak anlamına gelen cülus, kadim saltanat geleneğiydi. Osmanlı döneminde sultanlar, büyük ve ihtişamlı törenlerle tahta çıkarlardı. Saltanat değişiklikleri imparatorluğun dört bir tarafında büyük şenliklerle kutlanırdı. Payitaht, Osmanlı tarihinin en önemli merasimlerine sahne olurdu. Peki, yeni hükümdarlara nasıl dua edilirdi? Padişahlar ne tören sırasında ne giyerdi? Tahta çıkış merasimi nasıldı?
Selefinin naaşını gören yeni padişahın bir koluna harem ağası, Hırka-i Şerif Dairesi'ne girerken de şehzâdenin diğer koluna silahdar ağa girerdi. Burada âdet üzere ilk biat gerçekleştirilir, önce sadrazam ve şeyhülislâm sonra da harem ağası ve bazı saray ağaları yeni padişaha biat ederlerdi.
Biat: Bağlılık sözü, bir kimsenin yönetimini, egemenliğini tanıma
İlk biatten sonra genel biatın hazırlıkları başlardı. Teşrifatçıbaşı, Osmanlı'nın protokolde baş görevlisiydi. Teşrifatçıbaşı tarafından cülus merasiminde hazır bulunacaklar saraya davet edilir ardından bir davetiye de yeni padişaha gönderilirdi.
Yeni hükümdarın tahtı, Topkapı Sarayı'nın üçüncü kapısı Bâbüssaâde'nin önüne kurulurdu. Teşrifatçı herkesi mevkilerine uygun olarak tertip ederdi. Sarayın Bâbüssaâde kapısında görevli olan bâbüssaâde ağaları, Hırka-i Şerif Dairesi'ndeki padişaha hazırlıkların tamamlandığını haber verirdi.
Hazırlıklar tamamlandıktan sonra harem ağası padişahın bir koluna girer, diğer koluna da önceki yıllarda bâbüssaâde ağası sonraları ise silahdar ağa girer ve bu şekilde tahtın önüne gelirlerdi. Meydandakileri her iki tarafına dönerek selamlayan padişah, tahtına otururdu.
Hırka-i Saâdet Dairesi'nde sadrazam ve şeyhülislâm yeni padişaha biat ederdi. Tören alanında ilk önce Peygamber Efendimizin soyundan gelenlerle ilgilenen teşkilatın sorumlusu nakibüleşraf biat ederdi. Sonrasında herkes teşrifattaki sırasına göre gelip biat ederlerdi.
Ardından Kırım hanzâdesi, rikâb-ı hümâyun ağaları ve kapıcıbaşı ağaları biat ederlerdi. Kubbealtı'nda bekleyen şeyhülislâmın gelip dua etmesinden sonra sadrazam ve öteki vezirler, kazaskerler, diğer devlet ileri gelenleri, ocak ağaları biat ederek tebriklerini sunarlardı. En son teşrifatçının biat etmesiyle tören sona ererdi.