20 maddede cerrahinin atası El Zehravi
Tıp dünyasındaki ilklerinin neredeyse tamamına yakınını keşfeden ve geliştiren Zehravi'nin, günümüz tıp dünyasına büyük bir miras bıraktığını biliyor muydunuz? Ya da Avrupalılar tarafından ''Abulcasis'' lakabıyla tanındığını? Sizler için, cerrahinin atası kabul edilen Zehravi'yi 20 maddede derledik.
Giriş Tarihi: 03.04.2019
12:44
Güncelleme Tarihi: 16.05.2020
13:04
DÜNYA CERRAHİ TARİHİNE EN BÜYÜK KATKI YAPAN HEKİM
Endülüsün en büyük tıp doktoru olan Zehravi, 30 ciltten oluşan "Kitab el-Tasrif" adlı tıp kitabı ile dünya cerrahi tarihine en büyük katkı yapan hekim olarak kabul ediliyor. Yeni uygulamalarla birlikte 200'ü aşkın cerrahi alet geliştirerek cerrahide büyük bir gelişmeye imza atmış, dönemin dişçilik, eczacılık ve cerrahi uygulamalarına ilişkin ayrıntılı bilgiler verdi.
O dönemde ameliyat için özel aletler kullanmak cerrahide son derece yenilikçi bir yaklaşımdı; zira bu tutum, bilimin teorik alandan deneye dayalı çalışmalara geçmesine yardımcı olacaktı.
ÇİZDİĞİ ALETLER BİN YILDIR KULLANILIYOR
Zehravi'nin eserleri tıp tarihinde cerrahi aletlerin resimli olarak açıklandığı ilk eserlerdi. Aslında bu aletler o kadar iyi tasarlanmıştı ki, bin yıllık süre içerisinde bunlar üzerinde yalnızca ufak birkaç değişiklik yapılmış, Avrupa'da cerrahinin temeli bu cerrahi alet çizimleri sayesinde atıldı.
DAĞLAMA YÖNTEMİNE YOL GÖSTERDİ
Dağlama yöntemi ile ilgili olarak şu notu düşmüştü: "Eskilerin (eski hekimlerin) görüşüne göre, altınla yapılan dağlama demirle yapılan dağlamadan daha iyidir. Bizim görüşümüze göreyse, demir kullanılan operasyonlar daha çabuk ve daha doğru olmaktadır."
ANNE KARNINDAKİ FETÜSÜ ALAN ALET
Doğum esnasında, günümüzde de kullanılan forseps aletini Zehravi icat etmiş ve detaylarına kitabında yer verir. Ayrıca dış gebelik konusunu ilk kez Zehravi dile getirmiştir. Forsepsler, ameliyatlarda bir şeyleri tutup çekmek ya da doku tutmak için kullanılan iki saplı metal aletler de Zehraiî'nin keşfi olan cerrahi aletlerdi.
Ezici forsepslerde, mesane taşlarını ezmek ya da tutup çıkarmak için iki çene bulunuyordu; iletim forsepslerinde ise fetüsü tutarak anneden çekmek için tasarlanan ve bugün hala kullanılan yarım daire şeklinde bir uç vardı.