Arama
Abdülhamid’in Yıldız Sarayı’na inşa ettirdiği fabrika
Sultan II. Abdülhamid'in Yıldız Sarayı içerisinde kurduğu çini fabrikasının hikayesini biliyor musunuz? Peki ya, ilk olarak saray ve çevresinin porselen ve çini ihtiyacını karşılamayı hedefleyen bu kuruluşun daha sonra etki alanını giderek büyüttüğünü? Veya ürünlerinde ay-yıldız ambleminin yer aldığını? Sultan Abdülhamid'in kurduğu Yıldız Çini Fabrika-i Hümayunu'na dair bilinmeyenleri siz Fikriyat okuyucuları ile buluşturuyoruz.
Yıldız Fabrikası, Fransız modeli esas alınarak kuruldu. Fabrikanın ilk müdürü ve birçok ustabaşısı da Fransız'dı.
Bazı Türk ustaların da Fransız Sevr Fabrikası'na eğitime gönderilmesiyle Yıldız ürünlerindeki Fransız etkisi iyice belirginleşti.
Tesisin ilk kalıpları ve her türlü malzemesi de Fransa'dan getirilerek Osmanlı topraklarında adeta bir "Sevr Fabrikası" kurulmuş oldu.
Fransız çinilerinde resim olarak ağırlıklı bir şekilde portre kullanıldığı halde, Türk çinilerin desenleri ekseriyetle çiçek, ağaç, Boğaz manzaraları ve İstanbul köşklerinden oluşur.
Üretilen bazı ürünlerde padişah figürlerine rastlansa da bu hiçbir zaman ağırlık teşkil etmez.
Yıldız Fabrikası ürünlerinde fabrikanın amblemi olan ay-yıldıza, eserin yapım yılının son iki rakamına ve bazı ürünlerde ise ürüne resim yapan ressamın imzasına rastlanır.
Fabrikanın ürünleri arasında bol yaldızla süslenmiş tabak ve kâseler; her türlü aksesuar, tabak, bardak, küllük, sürahi ve yabancı ülkelere gönderilecek çeşitli hediyelikler yer alırdı.
Bazı ürünler üretilmeden önce desen örneği padişahın beğenisine sunulur, onayı alındıktan sonra üretime başlanırdı.
O yıllarda fabrikada nazır, dahiliye müdürü, müdür muavini, muhasebeciden müteşekkil yönetici kadronun dışında ustabaşı, ressam, çamurcu, kalıpçı, tornacı, fırıncı ve diğer ameliye işlerinde çalışan teknik ekip fabrikanın toplam kadrosunu teşkil eder.