Arama
Akşemseddin kimdir? Akşemseddin'in İslam ve bilim tarihimiz açısından önemi...
İstanbul'un fethinin manevi babası, Fatih Sultan Mehmet'in hocası Akşemseddin'in gerek fetihteki manevi rolü gerekse ilim ve irfanını ortaya koyan eserleri, İslam ve bilim tarihimiz açısından oldukça büyük önem taşır. Akşemseddin, sıkıntılı anlarda zaferin yakın olduğu müjdesini vererek, sabredip gayret gösterilmesi gerektiğini vurgulayarak, fethin kısa zamanda gerçekleşmesini sağlamıştır.
➡ Fetihten sonra Ayasofya'da kılınan ilk Cuma namazında hutbeyi Akşemseddin okuduğu gibi, İslam ordularının daha önceki kuşatmalarından birinde şehid düşmüş olan sahâbeden Ebû Eyyûb el Ensârî'nin (RA) kabrini de Fatih'in isteği üzerine yine o keşfetti.
➡ Fatih Sultan Mehmed tarafından kiliseden çevrildikten sonra Fatih medreseleri yapılıncaya kadar önce medrese olarak kullanılan Zeyrek Camii'nin güney ihata duvarında pencere üstündeki bir kitâbeden, Akşemseddin'in İstanbul'da bulunduğu yıllarda burada oturduğu ve ders verdiği anlaşılır.
AYASOFYA'DA İLK CUMA NAMAZI NASIL KILINMIŞTI? OKUMAK İÇİN TIKLAYIN
➡ Kaynaklarda aynı zamanda "tabîb-i ebdân" (beden doktoru) olduğu, devrinin iyi bir hekimi sıfatıyla da şöhret kazandığı ve tıbba dair eserleri bulunduğu belirtilen Akşemseddin'in, tıp tarihinde ilk defa mikrop meselesini ortaya atmak ve hastalıkların bu yolla bulaştığı fikrini öne sürmekle, bu alanda kesin bilgiler veren Fracastoro adlı İtalyan hekimden önce bu konuya ilk temas eden tabip olduğu kabul edilir.
➡ Akşemseddin'in yedi oğlu oldu. Bunlar sırasıyla Sâdullah, Fazlullah, Nûrullah, Emrullah, Nasrullah, Nûrülhüdâ ve Hamdullah Hamdi'dir.
➡ Bunlardan küçük oğlu Hamdullah Hamdi hey'et, nücûm ve mûsikide iyi derecede bilgi sahibi olup aynı zamanda devrinin önde gelen şairleri arasında da yer alır.
Akşemseddin'in eserleri
Ünlü alim ve tabip Akşemseddin'in eserlerinin büyük bir kısmı tasavvufa dair olup başlıcaları şunlardır:
Risâletü'n-nûriyye
Sadece Nûriyye olarak da anılan bu Arapça eser, devrinde şöhreti çok yaygınlaşan ve bu sebeple hakkında bazı dedikodular çıkarılan Hacı Bayrâm-ı Velî ve dervişlerini savunma maksadıyla yazılmıştır.
Defu metâini's-sûfiyye
Kısaca Defu metâin adıyla da anılan bu kitap bazı kaynaklarda Hall-i Müşkilât olarak zikredilir. Arapça eser; Muhyiddin İbnü'l-Arabî ve benzeri bazı büyük mutasavvıfların küfür ve *ilhadla itham edilmelerine karşı onların sözleriyle Kuşeyrî, Gazzâlî, Cüneyd-i Bağdâdî, Necmeddîn-i Kübrâ gibi tanınmış ulemâ ve meşâyihin sözleri arasında bir fark olmadığını, ikincilerin eserlerinden nakiller yaparak göstermekte ve hepsinin aynı yolda bulunduklarını ispata çalışmakta ve ithamları reddetmektedir.
*İlhad:
İslam dinine ve Kur'an'ın koyduğu kurallara karşı gelme.
Makamât-ı Evliyâ
"Mürşid kimdir, makam-ı velâyet nedir ve dereceleri nelerdir?" gibi tasavvufî konuları işleyen Türkçe bir eserdir. Risâle-i Zikrullah, Risâle-i Şerh-i Akvâl-i Hacı Bayrâm-ı Velî ve Risâle fî devrâni's-sûfiyye adlı eserleri ise bugüne kadar ele geçmemiştir. Kütüphane kataloglarına değişik isimlerle geçmiş bazı eserleri ise Defu metâin ve Risâletü'n-nûriyye'nin çeşitli bölümleridir