Denizcilik tarihimizin dönüm noktası: Preveze Zaferi

📌 Preveze Deniz Savaşı'nın komutanı Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı'nın en önemli kaptan-ı deryasıydı. Kendisine, Yavuz Sultan Selim tarafından 'dinin hayırlısı' anlamına gelen 'Hayreddin' adı verildi. Ağabeyi Oruç Reis'e kızıla çalan sakalı yüzünden 'Barbarossa' adını veren Avrupalılar, Oruç Reis'in vefatının ardından küçük kardeşi Hızır için de bu ismi kullandı. 📌 Barbaros Hayrettin, İspanya, Ceneviz ve Fransa'ya karşı kazandıkları başarılarla adını duyurdu. 1516'da ele geçirdikleri yüklü bir gemiyi dönemin padişahı Yavuz Sultan Selim'e hediye olarak gönderdi. Osmanlı'nın desteğini alarak Kuzey Afrika'da toprak edinmeye başladı ve en nihayetinde Cezayir'i denetim altına aldı. Bu topraklarda Osmanlı adına hutbe okutarak para bastırdı ve Cezayir Beyi ilan edildi. 📌 70 bin Endülüslü Müslümanı, İspanyolların zulmünden kurtararak Cezayir'e getirdi. 📌 Kanuni Sultan Süleyman, 1534'te Barbaros Hayrettin Paşa'yı kaptan-ı derya ilan etti. Böylece Osmanlı, karadaki hakimiyetinin yanı sıra denizlerde de üstünlük kurdu. Kaptan-ı Derya: Barbaros Hayreddin Paşa 📌 İspanya ile Fransa arasındaki savaşlar durulunca Papa III. Paolo'nun öncülüğünde İspanya- Venedik- Papalık- Malta Şövalyeleri ve diğer küçük İtalyan devletleri Osmanlı'ya karşı bir ittifak oluşturdu. ▶ Haçlı ordusunun oluşturduğu donanma, döneminin en büyük deniz kuvvetiydi. Ordunun başına da Ceneviz asıllı Andrea Doria getirildi. 📌Haçlı kuvvetleri her ne kadar büyük bir donanma oluştursa da komutanlar arasında geçimsizlik, kıskançlıklar ve itimatsızlıklar mevcuttu. İspanyollar, Venediklilerin kendilerini Osmanlı donanmasına yem yapacağından şüphelenirken, aynı düşünce Venedik tarafında da vardı. Hayreddin Paşa, düşman donanmasındaki bu durumun farkındaydı. ▶ Haçlı donanmasında, hedef seçiminde de anlaşmazlık çıktı. Venedikliler doğu, İspanyollar ise Batı Akdeniz'deki Türk topraklarını ele geçirmeye taraftarıydılar. ▶ Antlaşma sağlanamayınca ilk planda Osmanlı donanmasının yok edilmesi, sonra karşılaşılacak duruma göre hareket edilmesi kararlaştırıldı. Büyük hesaplaşma Haçlılarla başladı 📌 Düşman donamasının hareketini ve Girit civarında bulunan Salih Reis idaresindeki 20 gemilik filoya saldıracağını haber alan Barbaros Hayreddin Paşa, İstanbul'dan ayrıldı. ▶ Haçlı ittifakı, Ege Denizi'nde Osmanlıların eline geçmemiş adaların bir kısmını aldı. ▶ 24 Eylül'de Osmanlı donanması Preveze limanına vardı. Barbaros Hayreddin Paşa'nın vasiyeti neydi? 📌Barbaros Hayreddin Paşa, düşmanlarından önce davranarak Preveze Körfezi'ne girdi. Doria'nın idaresindeki donanma sayıca kendisinden üstün ve daha büyük gemilere sahip olduğu için Haçlılarla açık denizde karşılaşmak aleyhindeydi. 📌 Körfezin içinde büyük gemilerin geçemeyeceği bir sığlığın ardına gizlenerek düşmanın açık vermesini bekledi. ▶ Haçlı ordusu, karaya asker çıkararak Preveze'yi kuşattıkları takdirde Osmanlı kalyonları, iki ateş arasında kalabilirdi. Ancak Doria böyle bir hamle yapmadı. ▶ Osmanlı donanmasını bulunduğu yerden çıkaramayacağını anlayan Andre Doria, 26-27 Eylül gecesi Preveze açıklarından ayrılarak, daha güvenli bir yere doğru hareket etti. Savaşa dörtnala koşan ordu 📌27 Eylül Cuma sabahı Barbaros, Haçlı donanmasını takibe başladı. Osmanlı donanması hilal şeklinde savaş nizamı aldı. Bütün kadırgalar başlarında bulunan üçer topu ateşleyerek savaşı başlattı. 📌 Haçlı donanma komutanı Andrea Doria, şaşkınlık içerisinde yanlış bir manevra yaparak kendi askerlerini tehlikeli bir konuma soktu. ▶ Barbaros Hayrettin Paşa, Haçlı donanmasını ikiye ayırmak üzere kadırgalarını ileri gönderdi. Andrea Dori, durumu fark etmesi üzerinde donanmasını Korfu'ya geri çekti. Havanın kararmasından dolayı Hayreddin Paşa Preveze önlerinde demirledi. Afrika'nın kaderini Osmanlı değiştirdi 📌 Osmanlı, 28 Eylül günü savaşmak için geri dönen Haçlı donanmasını karşılamak üzere hilal düzeninde ilerledi. ▶ Hilal düzenindeki Osmanlı donanmasının merkezinde Hayreddin Paşa, sağ kanadında Salih Reis, sol kanadında ise Seydi Ali Reis yer alıyordu. Turgut Reis gönüllü askerlerden oluşan filosuyla hattın arkasındaydı. 📌 Üç saf halinde dizilen Haçlı donanması ile Preveze açıklarında karşılaşınca rüzgâr güneyden esiyordu. Bu düşman askerlerinin lehine, Osmanlı kadırgalarının aleyhine olan bir durumdu. ▶ Hayrettin Paşa, gemisinin iki yanından denize birer kâğıt bıraktı. İki ayrı kâğıtta, farklı ayetler yazıyordu. 'O dilese rüzgârı dindirir de gemiler denizin üzerinde hareketsiz kalıverirler. Şüphesiz bunda çok sabreden, çok şükreden herkes için ibretler vardır.' (Şûrâ suresi, 33. Ayet) Fikriyat podcast uygulamasından Şûrâ suresini dinlemek için tıklayın 'Ey iman edenler! Allah'ın size şu lütfunu hatırlayın: Üzerinize düşman ordusu gelmişti de onların üzerine şiddetli bir fırtına ve göremediğiniz bir ordu göndermiştik. Allah bütün yaptıklarınızı görmekte idi.' (Ahzâb suresi, 9. Ayet) Fikriyat'ın Kur'an-ı Kerim uygulamasında yer alan Ahzâb suresini okumak için tıklayın 📌 Nihayet rüzgârın kesilmesiyle Barbaros Hayreddin Paşa, saldırı emrini verdi. Andrea Doria, Osmanlı donanmasını iki ateş arasına almaya çalışsa da Hayreddin Paşa'nın ustalıklı manevralarıyla karşılaştı. Üstelik Haçlı donanmasının ön safında bulunan kalyonların çoğu tahrip edildi. 📌 Venedik'in en büyük denizcilerinden Alessandro Condalmiero'nun idaresindeki devasa kalyon Haçlı donanmasından ayrı düşerek Osmanlı kuvvetlerinin karşısında kaldı. ▶ Osmanlı kadırgaları Venedik kalyonunun yanında küçük kalsa da etkin bir şekilde saldırdı. Fakat bu sırada Alessandro Condalmiero'ya Haçlı donanmasının komutanından yardım gelmedi. 📌 Düşman ordusu, kadırga ve kalyonlardan oluşan karma bir filo olduğu için yol alırken problemlerle karşılaşıyordu. Deniz çarşaf gibiydi ve koskoca kalyonlar hareketsiz kaldı. ▶ Barbaros Hayreddin Paşa, Akdeniz'de rüzgârın her zaman uygun olmamasından dolayı rüzgârla hareket eden kalyonlar yerine kürekle çalışan kadırgaları tercih ettiği için sıkıntıda değildi. 📌Akşama doğru rüzgâr, Haçlı donanmasının lehine esmeye başlasa da Andre Doria, komutanlarının ısrarına rağmen yardım kuvveti göndermedi. Osmanlı, Haçlı donanmasından ayrı düşmüş gemileri bertaraf ediyordu. ▶ Andre Doria, Osmanlı donanmasının üzerine gideceğine rotasını açık denize çevirdi ve 29 Eylül sabahında Haçlı donanması kaçtı. Öyle ki, kaçarken kimse görmesin diye amirallik fenerini bile söndürdü. Osmanlı donanması, iki saatlik düren takipten sonra geri döndü ve çok az kayıpla Preveze Savaşı'nı kazandı. 📌Osmanlı'nın bu zaferi neticesinde Haçlı donanması, 128 kalyonunu kaybetti. Bu savaştan sonra çeyrek asır boyunca Osmanlı, Akdeniz'de üstünlüğü elinde tuttu. 📌 Hayreddin Paşa'nın taktik dehası ile kazanılan savaşta önemli olan bir diğer unsur gemilerin cinsiydi. Haçlı donanmasındaki büyük kalyonlara karşılık Osmanlı'da kürekli kadırgalar mevcuttu. ▶ Rüzgârla hareket eden yelkenli gemiler koylarda ve küçük limanlarda kullanışlı değildi. Buna karşılık kürekli kadırgalar seri hareket edebiliyor ve sığ alanlarda dolaşabiliyordu. ▶ Akdeniz kıyılarını ve iklimini çok iyi bilen Barbaros, undan dolayı kürekli kadırgaları tercih ediyordu. Barbaros Hayreddin Paşa nasıl öldü? 📌 Denizcilik tarihi için bir dönüm noktası olan Preveze ile Osmanlı karada olduğu gibi denizlerde de hâkimiyetini gösterdi. Avrupalı devletler uzun bir süre Osmanlı'nın karşısına çıkamadı. ▶Bu şanlı zafer, her yıl Deniz Kuvvetleri Günü olarak kutlanır.

Denizcilik tarihimizin dönüm noktası: Preveze Zaferi

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Rahman’ın has kulları

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Osmanlı'nın Balkanlar'daki 5 eseri

Hz. Hafsa'nın (ranha) hiç kapanmayan penceresi

İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan

Avrupa'nın acımasız yüzü

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

Hayatı ve fikirleriyle Yazıcızadeler

Arama

Denizcilik tarihimizin dönüm noktası: Preveze Zaferi