Arama
Eski Türklerde engellilere yönelik uygulamalar
Tüm ülkelerce 3 Aralık, Dünya Engelliler Günü olarak kabul ediliyor. Bu özel gün müsebbibiyle bizler, engelli bireylerin yaşamlarında karşılaştıkları sıkıntılara yakından şahit oluyoruz. Günümüzde bu özel bireyleri kapsayan ve içine alan pek çok korumacı kanun bulunuyor. Peki, bu eskiden de böyle miydi? İlk Türk devletlerinde engelleri nasıl karşılanıyordu? En önemlisi de onlar için özel yasalar var mıydı? İşte, Eski Türklerde engelli bireylerin dıurumları...
WANG YEN-TE'NİN UYGUR SEYAHATNAMESİ
🔸 Bir bireyin gözünü yaralayarak kör olmasına neden olmanın ağır şartları bulunmaktaydı. Bu suçu işleyen kişi âma bıraktığı kişiyle kızını veya bir yakınını evlendirirdi. Maksat tamamiyle o kişinin geriye kalan hayatını bir rehber eşliğinde daha rahat idame ettirebilmesini sağlamaktı.
🔸 Köktürklerden sonra Türkistan coğrafyasında hakimiyet Uygur Kağanlığı'na geçer. Bu dönemde Çin elçisi olan Wang Yen- Te Uygur Hanlığı'na gönderilir. Wang Yen - Te, "Uygur Hakanlığı'nın engellilere bilhassa yardım yaptığını" aktarır.
Wang Yen- Te kimdir?
10. yüzyılda yaşamış olan Wang Yen-Te bir Çin elçisidir. Yaşadığı yüzyılda Kao- ch'ang Uygurlarına yapmış olduğu seyahat Türk tarihinin gizli kalmış meselerini gün yüzüne çıkarmıştır. Çin elçisinin deneyimleri ve aktarımları günümüzde "Çin Elçisi Wang Yen-Te'nin Uygur Seyahatnamesi" isimli kitapta toplanmıştır.
ÇİN ELÇİSİ WANG YEN-TE'NİN UYGUR SEYAHATNAMESİ'Nİ SATIN ALMAK İÇİN TIKLAYINIZ
İBN FADLAN'IN BOLGAR ŞEHRİNE SEYAHATİ
🔸 Abbasi Halifesi Muktedir döneminde İtil Bulgarları İslam'ı kabul eder. Bunun üzerine Abbasi himayesinde bulunan İbn Fadlân elçilik heyetiyle birlikte Bulgarların yaşadığı Karadeniz'in kuzeyindeki "Bolgar" şehrine gider. Engelliler hususunda şahit olduklarını şu cümleleriyle aktarır:
"Oğuz subaşısı Etrak Tarhan yani adında bir kumandanı vardı. Tarhan, kumandanlar arasında en akıllı olan ve en ileri gelen kişiydi. Bu kişi, hem kör, hem topal, hem de çolak biriydi." Fadlân'ın verdiği bilgilere göre Eski Türklerde, engelli olmak iyi yerlere gelmeye ve başarılara imza atmaya bir "engel" teşkil etmiyordu.
İbn Fadlân kimdir?
10. yüzyılda Abbasi döneminde yaşayan İbni Fadlan, katip, seyyah ve bilgin bir kismedir.
Muktedir kimdir?
Muktedir veya Câʿfer el-Muktedir Billah, on sekizinci Abbasî halifesidir. 908-929 ile 929-932 seneleri arasında iki kez halifelik makamında bulunmuştur.