Arama
Eyyubilerde tıp eğitimi nasıldı?
Eyyubiler devri İslam tarihinde tıbbın, tıbbi kurumların ve tıp eğitiminin en çok revaç bulduğu dönemlerin başında gelir. Medreseler Nureddin Mahmud Zengi zamanında yaygın hale getirildi. İslam tarihinde tıp öğretimi yapan medrese ilk defa bu dönemde ed-Dahvar tarafından kuruldu. İşte Eyyubiler dönemi tıp eğitimi hakkında tarihi bilgiler…
Batılı kaynakların "Hâkim-i Tıb", diğer bir deyişle "Hekimlerin Piri ve Hükümdarı" olarak nitelendirdikleri İbn-i Sina'nın bin yıl önce kaleme aldığı Küçük Tıp Kanunu (El Kanun El-Sağir fi't Tıbb)'nda sağlıkla ilgili önemli öğütler bugün de halen geçerliliğini muhafaza ediyor.
İbn-i Sina'nın sağlık için verdiği öğütler
İlaçlar ve bitkilerle ilgili eserlerden en çok okunan ve kullanılanlar; Diyoskorides'in Kitâb el-haşâyiş'i, Ebu Hanife Dinaveri'nin Kitab el-nebât'ı, el-Gâfiki ile el-İdrisi'nin eserleriydi.
Dioskorides'in bu çalışması 500 yıl boyunca Doğu ve Batı bilim dünyasında ve botanik dallarında sözü geçen bir eser olmuş ve Süryanice, Arapça, Farsça ve Latince gibi dillere çevrilmiştir. Arapçaya yapılan tercümelerinin üç nüshası İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi'nde Ayasofya 3702-3703-3704 numaralarında kayıtlıdır. İbn Sina'nın EI-Kanun fi't-Tıbb isimli eserinin edviye-i müfrede bölümünde bulunan maddelerin çoğu Dioskorides'ten alınmıştır.
Kitab el-Nebat (Bitkiler Kitabı), Müslüman bilim insanı Ebu Hanife Dinaveri'nin en önemli eseridir. 8 ciltten oluşmaktadır. Eserde Arapça botanik gelenekleri, bitki incelemeleri ve bilgisinin yanı sıra Farsça ve Kürtçe kökenli bitki bilgileri de mevcuttur.
Orta Çağ'ın en önemli eczacılık kitabı bu devirde İbnü'l-Baytar tarafından meydana getirilen Câmi'u müfredât el-edviye ve'l-eğ- ziye adlı kitap olup Osmanlıların ilk devirlerinde Türkçe'ye çevrilmiştir.
Eyyubiler devrindeki hekimler, talebelerine hilat (Halife ve hükümdarlar tarafından verilen şeref elbisesi) giydirirdi. Onlarla devamlı ilgilenirler, talebelerine parasız kitaplar verirlerdi. Bunun yanı sıra hastalarına karşı çok şefkatliydiler. Fakir hastaları parasız tedavi ederler, onlara ilaç ve yiyecek dağıtırlardı. Hastanelerin yaygın hale getirilmesinin en önemli sebeplerinden biri bu durumdu.
Devrin iki büyük botanikçisi Reşidüddin el-Süri ve İbnü'l-Baytar, talebeleriyle kırlarda, dağlarda dolaşarak bitkiler üzerinde araştırmalar yaparlardı. Birçok bitkiyi yerinde gösterirlerdi.