Arama
Fatih'in hocası: Molla Gürani
Dünya tarihinin en büyük olaylarından, İstanbul'un fethinin arkasında pek çok sebep vardır. Bu kutlu fethin gerçekleşmesinde, askeri ve maddi unsurlar kadar manevi unsurlar da önemlidir. Müslüman orduları tarafından yüzyıllar boyunca kuşatılan şehrin fethi, Fatih Sultan Mehmet'e nasip olur. Beş dil bilen, ileri görüşlü devlet adamı II. Mehmed'in ardında onu yetiştiren büyük isimler vardır. O kişilerden biri tarihimizin büyük alimlerinden Molla Gürani'dir.
Tekrar Bursa'ya dönüş
🔷 1458 yılında İstanbul'a dönen Molla Gürani ikinci kez Bursa kadılığına tayin edilir. On iki yıl görevini sürdürdükten sonra 1480 yılında dönemin en yüksek ilmiye makamı olan İstanbul müftüsü olarak görevlendirilir.
🔷 İstanbul kadılığı görevini Fatih'in vefatının ardından II. Bayezid döneminde de sürdürür. Toplam sekiz yıl bu görevde kalır.
▶ Bir bilgi:
İstanbul müftülüğü Osmanlı'nın ilerleyen döneminde şeyhülislamlığa dönüşecek büyük bir makamdır.
Vefatı
🔷 Osmanlı döneminin en büyük isimlerinden biri olarak kabul edilen Molla Gürani, rahatsızlanarak İstanbul'da vefat eder. Aksaray semtinde kendi yaptırdığı caminin haziresine defnedilir.
🔷 Gürani'nin medfun olduğu hazirede ayrıca mezar taşlarının incelenmesi sonucu, gömülerin büyük bir kısmının 15. ve 19. yüzyıllar arası devlet ileri gelenleri ve ulemadan olan önemli kişilere ait olduğu tespit edildi.
🔎 Aksaray Molla Gürani Camii
İstanbul'un Vefa semtinde, Bizans döneminde kilise olan bu yapı, fetihten sonra Molla Gürani tarafından camiye çevrilir.
Kaleme aldığı eserleri
▶ Gāyetü'l-emânî fî tefsîri'l-kelâmi'r-rabbânî: Kudüs'te yazmaya başladığı bu eseri Fatih Sultan Mehmed'e ithaf eder. Kitapta kelam, fıkıh ve siyere dair bilgiler yer alır. Eserin kaynakları arasında Zemahşerî'nin el-Keşşâf'ı ve Beyzâvî'nin Envârü't-tenzîl'i yer alması dikkat çeker. Bu kitap, Bazı Osmanlı hükümdarları tarafından yazdırılarak Buhara Hanlığı'na ve diğer yerlere hediye olarak gönderilen eser Osmanlı medreselerinde ders kitabı olarak okutulur.
➡ ed-Dürerü'l-levâmiʿ fî şerhi Cemʿi'l-cevâmî el-Budûrü'l-levâmi: Tâceddin es-Sübkî'nin fıkıh usulüne dair kitabının şerhidir.
➡ Keşfü'l-esrâr ʿan kırâʾâti'l-eʾimmeti'l-ahyar: II. Bayezid'e ithaf edilen eserde, İbnü'l-Cezerî'nin kıraat ilmine dair ismini vermediği bir manzumesinin şerhi ve İbn Muhaysın, A'meş ve Hasan-ı Basrî'nin kıraatleri konu edinilmiştir.
➡ el-Kevserü'l-cârî ilâ riyâzi ehâdîsi'l-Buhârî: Büyük hadis kitabı Sahih-i Buhari'nin şerhidir.
➡ Refʿu'l-hitâm ʿan vakfi Hamza ve Hişâm: Ca'berî'nin Ferâʾidü'l-esrâr min vaḳfi Ḥamza ve Hişâm adlı manzumesinin şerhi.
➡ el-Müreşşah ale'l-Müveşşah: Nahiv ilmine dair bir eserdir.
➡ Risâle fi'l-velâ (Risâletü'l-velâ): Molla Hüsrev'in aynı adlı risâlesini tenkit için yazılmıştır.
➡ el-Abkarî fî havâsi'l-Caʿberî
➡ Ferâʾidü'd-dürer ve şerhu Levâmiʿi'l-ġurer