Arama
Geçmişten günümüze uzay çalışmaları
Geçmişi astronomik keşiflere kadar uzanan uzay çalışmaları, tarih boyunca en büyük rekabet alanlarından biri oldu. Özellikle Soğuk Savaş döneminde ABD ile Sovyetler Birliği arasındaki uzay yarışları ile bu alanda pek çok atılım ve ilk gerçekleştirildi. İlerleyen yıllarda uzay yarışlarına diğer ülkelerin yanı sıra özel sektör de dâhil oldu ve pek çok teknoloji girişimcisi, "uzaya turistik yolculuk yapmak" amacıyla yatırımlarını bu alana kaydırdı.
16 Haziran 1963 tarihinde Sovyetler Birliği, Vostok 6 adlı araçla uzaya Valentina Tereşkova'yı gönderdi.
🔹
Uzaya çıkan ilk kadın ve ilk sivil olarak tarihe geçen Tereşkova, Vostok 6'nın pilotluğu için 400'ün üzerinde başvuru ve 5 finalist arasından seçilmişti. Dünya'nın yörüngesinde 48 tur atan Tereşkova, uzayda 2 gün, 23 saat ve 12 dakika geçirdi.
Kozmonot olmadan önce Tereşkova, tekstil fabrikasında montaj işçisi ve amatör bir skydiving sporcusuydu.
📌 Uzaya çıkan ikinci kadın ise ondan 19 yıl sonra Svetlana Savitskaya olmuştu.
20 Temmuz 1969 tarihinde ABD, Apollo 11 adlı uzay aracıyla pilot Neil Arsmtrong'u Ay yolculuğuna gönderdi.
🔹
Başarılı bir pilot olan Neil Armstrong, ABD uzay programına astronot olarak katılmak için başvurup, denemelerden başarıyla geçmişti. Uzaya ilk kez 16 Mart 1966'da Gemini 8 uçuşuyla gitmiş; ikinci uzay yolculuğu ise Apollo 11 ile Ay'a olmuştu.
Ay'a ilk ayak basan insan olarak tarihe geçen Armstrong, uzayda toplam 8 gün 14 saat 31 saniye geçirdi. Ay üzerinde yaptığı yürüyüşte söylediği şu söz tarihe geçti: "Bir insan için küçük, insanlık için dev bir adım."
Uzay yarışlarına, 1960'lı yıllarda Çin de dâhil oldu. İlk kez 1967 yılında insanlı uzay yolculuğu yapma kararı alan Çin, 1970'lerde yapılan Shuguang uzay aracı ile başarısız oldu.
🔹
Çinli taykonot Yang Liwei, 15 Ekim 2003'te Shenzhou 5 mekiğiyle uzayda 21 saat uçarak ülkesinin ilk insanlı uzay yolculuğunu gerçekleştirdi.
📌 Gerçekleştirilen bu tarihi uçuşların ardından uzaya yapılan yolculukların sayısı, uzaya gönderilen uyduların ve uzay mekiklerinin sayısı da arttı.
Uzay programında gerçekleştirilen başarılarla yeni gökcisimleri, yıldızlar, gezegenlere ait sırlar, ozon tabakası, Samanyolu galaksisi gibi yeni keşiflerin yanı sıra dünyaya ait bilgiler ve görüntüler de elde edildi.
Uydu teknolojileri ve iletişim, yayıncılık sistemlerini değiştirdi; küreselleşmeyi hızlandırdı. Dünyanın fotoğrafları uydu sayesinde çekilebilir oldu.
NASA, kamu kaynaklarıyla yürütülen tüm insanlı uçuş programlarına 2011 yılında son vererek bu alanda özel sektör girişimlerini teşvik etmeye başladı.
🔹
NASA'nın programı kapsamında Uluslararası Uzay İstasyonu'na personel taşımak üzere SpaceX'in "Dragon Crew" ve Boeing'in "CST-100 Starliner" uzay mekikleri için test uçuşları yapıldı.
Alçak yörüngenin ötesine yönelik insanlı uzay yolculukları için ise Northrup Grumman'ın "Orion" ve SpaceX'in "Starship" uzay mekikleri kullanılacak.
İnsanlı uzay yolculuğu ile ilgili projeler, 21. yüzyıla damgasını vuran atılımlardan oldu.
🔹
📌 NASA, Yunan Ay tanrıçası "Artemis"in adı verilen yeni keşif görevi kapsamında 2024 yılına kadar Ay'a insanlı seferler düzenlemeyi amaçladığını bildirdi.
📌 2028 yılına kadar sürmesi planlanan seferlerin ardından Ay yörüngesinde bir uzay istasyonu kurulması ve burayı basamak olarak kullanarak Mars'a insanlı seferler düzenlenmesi hedefleniyor.
📌 Rusya "Soyuz", Çin "Shenzhou" mekikleriyle insanlı yörünge yolculuklarını sürdürmek istediğini açıkladı.
📌 Hindistan yeni geliştirdiği "Gaganyaan" personel taşıyıcı uzay mekiğiyle 2021 sonunda yörünge seferi yaparak insanlı uzay yolcuğu gerçekleştiren dördüncü ülke olmayı hedefliyor.
📌 Japonya, İran ve Malezya da insanlı uzay programları başlattıklarını duyuran ülkelerden.
📌 Özel girişimlerden SpaceX, Virgin Galactic, Blue Origin ve SpaceShipTwo gibi şirketler ise turistik amaçlı yolcu taşımak için mekikler ve uzay araçları geliştirmeye devam ediyorlar.