Arama
Gelibolu'dan tarihe ışık tutan kareler
İstanbul'un fethine kadar önemli bir askeri deniz üssü olma özelliğini koruyan Gelibolu, tarih boyunca Avrupa ile Anadolu arasında önemli bir güzergah noktası olduğu gibi korunaklı limanı, Boğaz'dan Marmara'ya geçişte ve dolayısıyla İstanbul'a ulaşma yolunda son büyük istasyon olarak da dikkat çekti. Gelibolu'nun kurtuluş günü vesilesi ile tarihe ışık tutan kareleri sizler için listeledik.
Şehrin ve yarımadanın adının "gemi şehri, güzel şehir" yahut "Galyalılar'ın şehri" anlamındaki Kallipolis veya Gallipolis'ten geldiği belirtilir. Ancak bu adın menşei hakkında kesin bilgi yoktur. Şehir, XIV. yüzyılın başlarından itibaren bu bölgeye yönelik akınlarda bulunan Türkmen beylikleri tarafından Gelibolu adıyla anılmıştır.
Gelibolu Yarımadası tarih boyunca birçok kavmin güzergahı olmuştur. Dolayısıyla stratejik noktalarında bazı istihkamlar kurulmuştur. Gelibolu şehri bugünkü yerinde Roma idaresi döneminde bir kale olarak ön plana çıkmaya başlamıştır. Kale zamanla önemli bir liman ve ticaret merkezi haline gelmiştir. Arap ordularının İstanbul'a yönelik seferlerinden bu bölge de etkilenmiştir.
Osmanlı hakimiyetinde Gelibolu, Trakya ve Balkanlar'a yönelik akınlarda önemli bir harekat üssü oldu. Hatta ilk Paşa sancağının merkezi de burası idi. Süleyman Paşa 1357'de ölünce bir cami ve imaret yaptırıp vakıflar tahsis ettiği Bolayır'a defnedildi. II. Murad döneminde Gelibolu'da yapılan 26 eserden 7'si günümüze ulaşabilmiş, Fatih dönemi yapıların da çoğu yok olmuştur.
1915 yılında Gelibolu, Gelibolu Yarımadası Çanakkale muharebelerinde bombalanmış ve yer yer tahribata uğramıştır. Bunun ardından şehir, 4 Ağustos 1920'de Yunanlılar tarafından işgal edildiyse de 3 Ekim 1922'de terk edilmiştir. Gelibolu, Cumhuriyet döneminin başlarında vilayet merkezi olmuş, (1923) bu durum 1926'ya kadar devam etmiş ve bu tarihte ilçe merkezine dönüştürülmüştür.
Gelibolu, Kasaboğlu Ali Bey Hamamı, II. Murad döneminden kalma küçük bir yapıdır. Has Ahmet mahallesinde Altıyol caddesindedir. Tek hamam planında olup bir göbek taşıyla, iki halvetten oluşmaktadır. Kubbeler, baklavalı kuşaklara oturmaktadır. Soğukluğun kubbesi yıkılmış, çatıyla örtülmüştür. Bu hamam, şimdi harap durumdadır.
Gelibolu, bünyesinde barındırdığı çok sayıda türbe sebebiyle Türbeler Şehri unvanını hak eder. Bu türbelerin bir kısmının denizcilere ait olması da ayrıca dikkate değerdir. Bazı türbeler anıtsal birer yapı iken, bazıları daha sadedir.
Bu türbelerin en bilinenleri: Bolayır Gazi Süleyman Paşa Türbesi, Hallac-ı Mansur Türbesi, Kaptan-ı Derya Saruca Paşa (?-1454) Anıt Mezarı, Sinan Paşa Türbesi, Kalender Baba (?-1384) Türbesi, Bayraklı Baba (?-1410) Anıt Mezarı, Çilehane, Ece Bey Türbesi ve Karainebeyli Köyü, Kalafat Mehmet Paşa (?-1793) Mezarı, Kaptan-ı Derya Emir Ali Baba Anıt Mezarı, Kaptan-ı Derya Hüsamettin Paşa Mezarı, Kaptan-ı Derya Güzelce Kasım Paşa Mezarı, Hüseyin Becce Gazi Mezarı, Alaettin Kalfa Türbesi, Hocahamza Türbesi, Fransız Mezarlığı, Namık Kemal'in Mezarı'dır.