Arama
Gentile Bellini kimdir? Bellini Fatih Sultan Mehmet portresi nerede?
Gentile Bellini, Batı dünyasının korkulu rüyası olan "Grand Turco" lakaplı Fatih Sultan Mehmet'i tuvaline taşıma şansı yakalamış müstesna bir ressamlardan biridir. Fatih'in, saltanatının son yıllarında portresini yapması için İstanbul'a davet ettiği ressam 15-16 ay kadar Osmanlı başkentinde yaşamıştı. Bu süre içinde Fatih'in değişik portrelerini resmettiği gibi, Topkapı Sarayı'nın duvarlarını da süslemiş, İstanbul'daki eski eserlerin çizimlerini yapmıştı. Peki, Bellini Fatih'in portresini nasıl yaptı?
Halil İnalcık ise Fatih Sultan Mehmet'in sanatçı kimliği için şunları söylemiştir: "Kayda değer ki, kendini Roma Kayseri (Kayseri Rum) ilan eden Fatih Sultan Mehmet de sarayında ünlü hümanistleri bulunduruyor, onlara Roma tarihini okutuyor, Rönesans ressamlarından Venedikli ressam Gentile Bellini'yi davet edip tablolar yaptırıyor, aynı zamanda Bizanslı Kritovulos'a kendi tarihini yazdırıyordu. Fatih kuşatmadan önce İstanbul'dan İtalya'ya kaçmış olan Rum bilginlerine de, İstanbul'a geri gelmeleri için davette bulunmuştu."
Fatih'in, saltanatının son yıllarında portresini yapması için İstanbul'a davet ettiği ressam 15-16 ay kadar Osmanlı başkentinde yaşamıştı. Bu süre içinde Fatih'in değişik portrelerini resmettiği gibi, Topkapı Sarayı'nın duvarlarını da süslemiş, İstanbul'daki eski eserlerin çizimlerini yapmıştı.
Gentile Bellini'nin "Fatih" adlı tablosu en önemli tablolarından biridir. Tabloda sultan süslü bir kemerin içinde kürklü kaftanı ve sarığı ile bir büst olarak oturtulmuştur. Kemeri taşıyan mermer taban, zengin ve süslü işlemelere sahip bir kumaş ile örtülerek görsel içerik güçlendirilmiş ve padişahın gücü vurgulanmıştır.
*Eser, günümüzde Londra'da, National Gallery koleksiyonunda sergileniyor.
Tabloda Sultanın sağ ve sol taraflarında 6 taç yer alır. Yazara göre bu taçlar yaygın kanaatin aksine fethedilen devletleri sembolize etmiyor; Fatih'in atalarını ifade ediyor. Bunların üçü Osman Gazi, Orhan Gazi ve I. Murad, emir unvanına sahipti; diğer üçü ise 1395 yılında Mısır Halifesi tarafından Yıldırım Bayezid'e verilen sultan unvanını taşıyordu.
Padişahın giysileri, kürkü ve sarığındaki kumaş detayları Venedik tarzı ile ayrıntılı bir biçimde vurgulanmıştır. Eserin köşelerindeki üçlü taç simgeleri ise Gentile Bellini tarafından daha önceden Fatih için tasarladığı bronz madalyonların tasarımından ilham alınmıştır.
Üçlü tacın sebebi ise Osmanlı'nın Yunanistan, Karadeniz ve Asya topraklarındaki hakimiyetini simgelemektedir. Portrenin özellikle yüzünde uygulanmış keskin görünüm, yaşlanmış yüze rağmen İstanbul'u fethetmiş güçlü padişah canlılığını vurgular. Fatih Sultan Mehmet portre yapıldıktan bir yıl sonra ölmüştür.