Arama
Hindistan'ı İslam’la tanıştıran hükümdar: Mahmud Gaznevi
Hindistan'ı İslam'la tanıştıran Mahmud Gaznevi, tarihte 'Sultan' unvanı verilen ilk kişiydi. Zamanın önemli alimlerinden aldığı derslerle iyi bir öğrenim gördü. Hindistan'a, putperestlerle mücadele ederek Müslümanlığı yaymak için 17 sefer düzenledi. Bu seferleriyle Hindistan'da yüzyıllarca sürecek olan İslam hakimiyetinin temellerini attı; birçok Müslüman alim, edip ve şairin Hindistan'a yerleşmesiyle İslam kültürünün bu bölgeye ulaşmasını sağladı. Vefatının 993. yılında Gazneli Sultan Mahmud'u hayırla yad ediyoruz.
◾ Mahmud'un Hindistan'a yaptığı en önemli seferlerden biri de Sûmenât (Somnât) seferidir. Sûmenât, Hindistan'ın batı sahilinde Kathiavar yarımadasında bir şehirdi. Mahmud, otuz bin atlı ve pek çok gönüllüden oluşan ordusuyla Ekim 1025'te Gazne'den hareket etti. Gazneli ordusu 8 Ocak 1026'da Somnât Kalesi'ni fethetti.
◾ Buranın tapınağındaki büyük put yerinden sökülerek dört parçaya ayrıldı. Parçalardan ikisi Gazne'deki Ulucami ve sarayın kapıları önüne konulmuş, diğer ikisi Mekke ve Medine'ye gönderilmişti. Halife Kādir-Billâh bu başarısından dolayı kendisine "Kehfüddevle ve'l-İslâm" lakabını verdi.
◾ İslam, Hindistan'da yayılma imkânını Gazneli Mahmud sayesinde buldu. Sultanın sarayı adeta bir ilim meclisi gibi dolup taşmaktaydı, adına birçok eserler yazıldı. Kendisine sunulan bu eserlerden biri de Firdevsî'nin meşhur Şehnâme'siydi.
◾ Otuz yılı aşkın hükümdarlık süresinde, Gazneli Devleti'nin sınırlarını genişletmekle kalmadı; Gazne şehrini parklar, bahçeler, zafer âbideleri ve camilerle süsledi. Türk-İslam dünyasının müstesna devlet adamlarından biri olan Mahmud, hayatının büyük kısmını savaş meydanlarında geçirdi.
◾ Mahmud dindar, zeki, ileri görüşlü, ihtiyatlı ve âdil bir hükümdardı. Âlimlere olan saygısı, adaleti ve iyi yönetimi, gerek kendi döneminde gerekse sonraki devirlerde edip ve şairler tarafından övüldü. Başta Firdevsî olmak üzere Unsurî, Ferruhî-yi Sîstânî ve Ascedî gibi şairler onun ihsanlarına nâil oldular.
◾ 1030'da Gazne'de vefat eden Sultan Mahmud burada defnedildi. Ömrünün kırk beş senesini savaş meydanlarında cenk ederek geçiren Sultan Mahmud, Türk - İslam dünyasının yetiştirdiği en büyük hükümdarlardan biri olarak tarihteki yerini aldı.