İmam Hatip Liseleri ilk olarak nasıl açıldı? Celaleddin Ökten kimdir?

Trabzon'da 1882 yılında dünyaya gelen Ökten, küçük yaşta önce babasını, sonra da annesini kaybetti. Bunun üzerine babaannesinin himayesinde hafızlığını yapan Ökten, bu şekilde ilk eğitimini de tamamlamış oldu. Çocukluğunda özellikle geleneksel çevreden sağlıklı bir dini eğitim alan Celaleddin, aynı zamanda modern okulların sağladığı imkânları da sonuna kadar kullanarak ileride kurucusu olacağı İmam Hatip Okullarını kendisi tecrübe etmiştir. Çarşı Camii'nde imam olarak çalışmaya başlayan önce Darülmuallimîn-i Âliye ardından Edebiyat Fakültesi Arap Dili ve Edebiyatı'ndan mezun olmuştur. Dârülfununda hocaları Babanzâde Ahmed Naim, İzmirli İsmâil Hakkı ve Mehmed Âkif beylerin yakın ilgi ve sevgilerine mazhar oldu. Böylece merak ettiği dini eğitimlerde ileri düzeyde örgün eğitim almıştır. Memleketin farklı yerlerinde Türkçe ve Arapça muallimliğiyle başladığı meslek hayatı vefatına kadar durmadan devam etmiştir. İmam hatip okullarının müfredatına hem dini hem de fen ilimlerinin konulması için büyük çaba harcayan Ökten, kendi ifadesine göre; 'Kimi zaman bu okulların müfredatına yabancı dil, sosyoloji, felsefe, fizik, kimya gibi derslerin konulmasına karşı çıkan hocalarla, kimi zaman da bu okullarda Arapça'nın ders olarak yer almasına karşı çıkan ve Kur'an-ı Kerim'in Türkçe tercümesinden ve Latin harfleriyle yazılan kitaplardan okutulmasını isteyenlerle' mücadele etti. Öğretmeyi o kadar benimseyen Ökten, 'derse gelmediğim gün cenazeme gelin' dediği aktarılır. Kendine özgü geliştirdiği öğretim metotları ve öğrencilerle kurduğu iyi ilişkilerden ötürü kısa sürede Celâl Hoca olarak ün salar. 1910'da tahsil için İstanbul'a geldiyse de bu siyasi değişim sebebiyle gerçekleşmemiştir. Bu tarihten sonra İstanbul Sultanisi, Üsküdar Rüştiyesi, Vefa, Gelenbevî ve Kabataş Sultanisi gibi İstanbul'un saygın okullarında hocalık yapan Celaleddin Bey, 1947'de emekli olmuştur. Bu tarihten sonra Türkiye'de din eğitimi alanında önemli değişimler başlamış ve ilk defa İmam ve Hatip kurslarının açılmasına izin verilmiştir. Bu kuruma müdür tayin edilen Celaleddin Bey, üç sene sonra da İstanbul İmam Hatip Okulu'nun kurucu müdürü olmuş, 1959'da İmam Hatiplilerin üniversite eğitimi için düşünülen Yüksek İslam Enstitülerinin kurulmasında ve eğitiminde büyük emeği geçmiştir. İmam Hatip Okulları açılırken, programlarından okutulacak kitaplara ve burada görev yapacak öğretmenlerin niteliklerine varıncaya kadar detaylı çalışmalar yapan Celaleddin Bey, siyasi atmosferin sağladığı imkânlar çerçevesinde dini eğitimin yaygınlaşmasına hizmet etmiştir. Ona talebelik etmiş olanların anlatımına göre Celaleddin Ökten ciddi, samimi, adâb-ı muaşeret kurallarını önemseyen, asla kibirlilik emaresi göstermeyen, her şeyden önce mesleğini tutkuyla icra eden, mesleki konularda yetkin, çevresindekilerle daima iyi geçinmeye özen gösteren, yenilikler karşısında açık kapılı biri olarak temayüz etmiştir. Talebelerine adlarıyla hitap etme, onları koruma ve kollama, hatta yeri gelince onlardan özür dileme, mezuniyetlerinden sonra da onlarla iletişimini devam ettirme gibi davranışlarıyla bir eğitimcide olması gereken hasletleri fazlasıyla taşıyan biri olarak hatırlanmıştır. Bu vasıflarıyla o özellikle İmam Hatip Okulları mensuplarının efsanevi önderlerinden biri olmuştur. Türkiye'nin dinî, ilmî, kültürel ve sosyal hayatında önemli yeri olan imam hatip okullarının kurulması fikrinin ilk sahibi ve ilk program yapımcılarından biri olması dolayısıyla Celaleddin Hoca'nın bu okulların tarihinde çok önemli ve unutulmaz bir yeri vardır. Ökten'in muallimliği kutsal bir meslek olarak gördüğü, daima dersine hazırlanarak girdiği, konunun iyi anlaşılması için elindeki bütün imkânları seferber ettiği aktarılmaktadır. Bunun yanında bütün dikkatini dersine vermesi, talebelerinin düşüncelerine değer vermesi, kimseyi rencide etmeyecek biçimde değişik ödül ve ceza mekanizmalarına başvurması, adil bir değerlendirme yapması ve en önemlisi de Türkçe kullanıma azami itina göstermesi eğitimciler için örnek davranışlar olmuştur. Arap edebiyatı bilgisiyle tanınan Celaleddin Hoca, Arapça, Farsça, Fransızca biliyordu. İslami ilimler yanında Batı kültürünü de yakından inceleyen Celaleddin Hoca, bütün ilmi hayatı boyunca tahkik metodunu uyguladı. Okullardaki resmi derslerinin yanında Beyazıt'ta evinin yakınındaki Soğanağa Camii'nde cumartesi günleri altı yıl süreyle İhyâü ulûmi'd-dîn okuttu. Cumhuriyet Türkiyesinin ilk yıllarında Celaleddin Hoca, birçok din âlimi ve muhafazakâr münevverin bir köşeye çekilmesine rağmen, her zaman ve her şartta yapılabilecek işler olduğunu düşünen iyimser kişiler arasında yer aldı. Ökten, okula atanmasının ardından kimi zaman elinde süpürgeyle temizlik, kimi zaman tamirat yaptı, çoğu zaman da tahta karşısına geçip öğrencilerine ders anlattı. Zor şartlarda imam hatip okullarının yaşaması ve gelişmesi için çalışan 'Celaleddin Hoca'nın adı artık imam hatip okullarıyla özdeşleşmişti. Arapça, Farsça ve Fransızcayı iyi derecede bilmesinin yanı sıra İslami ilimlerle beraber Batı bilim ve düşüncesine de hakim olan 'Celaleddin Hoca', resmi derslerinin yanında Beyazıt'taki Soğanağa Camisinde de 6 yıl süreyle cumartesi günleri, İmam Gazali'nin 'İhya-u Ulumid-din' adlı kitabını okuttu. Gayretli, aynı zamanda sabırlı ve kanaatkâr bir anlayışla eski kültürün yeni nesle aktarılmasında başarılı hizmetler gerçekleştirdi. Günümüz insanının tasavvur edemeyeceği kadar sade bir hayat yaşadı. Ona göre hayat, meşru sınırlar çerçevesinde, güzel insanlarla güzel mekânlarda geçirilen güzel zamanlardır. Çevresindeki içten muhabbet ve saygı kuşağı ölümüne kadar devam ettiği için Celal Hoca yaşlılığın terk edilmişliğini hiç tatmadı. Celaleddin Hoca'nın, tabiatındaki aşırı titizlik ve müşkülpesentlik, okuduğu ve yazdığı her kelime üzerinde duruşu gibi sebeplerle bazı makaleleri dışında yayımlanmış herhangi bir eseri bulunmaz. Doğu ve Batı kaynaklarından tercüme ederek derlediği sarf, nahiv, edebiyat, kelâm, İslâm felsefesi, felsefe ve ahlâka dair kitap ve makaleleri 100 kadar defter tutar. İslâmî ilimlerde modern metodoloji ve sosyolojinin uygulanmasını arzu eden, klasik kelâmın, çağımız insanının ve İslâm dünyasının ihtiyacını karşılayacak yeni ilm-i kelâm haline getirilmesini gerekli gören Celaleddin Hoca'nın bu gaye ile hazırladığı tamamlanmamış bazı çalışmaları da bulunmaktadır. 1000 cildi aşkın eserden oluşan kitaplığını Süleymaniye Kütüphanesi'ne bağışlamıştır.

İmam Hatip Liseleri ilk olarak nasıl açıldı? Celaleddin Ökten kimdir?

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Rahman’ın has kulları

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Osmanlı'nın Balkanlar'daki 5 eseri

Hz. Hafsa'nın (ranha) hiç kapanmayan penceresi

İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan

Avrupa'nın acımasız yüzü

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

Hayatı ve fikirleriyle Yazıcızadeler

Arama

İmam Hatip Liseleri ilk olarak nasıl açıldı? Celaleddin Ökten kimdir?