Arama
İstanbul’da tarih katliamı: Prost’un imar planı
Dünyaca tanınan, pek çok şehrin planlamacısı olarak görev alan Henri Prost, Napolyon'un isteğiyle Paris'i planlayan Haussmann'dan oldukça etkilenen bir kent tasarımcısıdır. Ünlü isim Fransızların Afrika'yı sömürdüğü ve kolonilerine kattığı yıllarda Fas'ın Kazablanka ve Marakeş şehirlerinin de planlamasını üstlenir. 20. yüzyılda İstanbul'u yeniden planlamak üzere vazifelendirilen Prost, kadim şehirde bir tarih soykırımı gerçekleştirir.
➤ Aslında bir kent plancısı değil, kent tasarımcısı olan Prost'un oluşturduğu planların hayata geçmeye başlamasıyla sadece 1956 - 1957 yılları arasında 54 adet cami yıkılır.
➤ Bunun yanı sıra hesabı yapılamayacak sayıda hamamlar, tekkeler, sebiller, çeşmeler geniş caddelere, meydanlara, yeşil sahalara feda edilerek yok olup gider.
➤ Unkapanı'nda Prost'un planladığı bulvarın açılması için Fatih'te şehir tarihinde daha önce görülmemiş ölçüde büyük bir yıkım süreci gerçekleştirilir. Haliç kıyılarından Fatih'in içlerine doğru akacak yol için onlarca yapı yıkılır.
➤ "Tarihi değer taşımayan" olarak nitelendirilen yüzlerce yıllık eserler, taşıdıkları önem ve tarihe bakılmaksızın parçalanmaya başlar.
➤ İstanbul'un dört yanında süren çalışmalarda bazıları haklı sebeplerle yıkılmış olsa da sayısı tam olarak bilinmeyen onlarca mümtaz eser tarihten silinir.
➤ Hükümetin el değiştirmesi ile Prost İstanbul için planladığı imarı tamamlayamadan görevinden ayrılır. Ancak içerisinde Mimar Sinan'ın da bazı eserlerinin bulunduğu pek çok eser ne yazık ki yok olur.
(x) Mimar Sinan'ın çıraklıktan kalfalığa geçiş eseri: Şehzadebaşı
➤ Prost'un planlamasını üstlendiği Kazablanka ve Marakeş'de de İstanbul'da olduğu gibi şehrin tarihini ve bilincini oluşturan kayda değer bir kentsel doku, yeni bulvarlar ve geniş meydanlar uğruna yok edilir.
➤ Fransa, Afrika'da sömürdüğü pek çok geleneksel şehirde kendi şehir düzenine benzer kent planlamalarıyla dinlerini ve kültürlerini ellerinden alarak yerel halkı yaşadıkları şehirden koparmaya çalışır.
➤ Silüeti, havası, suyu, denizi, topoğrafyası, jeopolitik konumu, tarihi ve daha birçok eşsiz özelliği ile masalları andıran İstanbul'da bu olay neticesinde % 30'a varan bir tarihi kıyım gerçekleşti.
➤ Prost'tan sonraki yıllarda da yanlış uygulamalara sahne olan İstanbul, planlı bir şehir yapısından koparak kaotik bir kent planlamasına doğru adım adım ilerledi.