Arama
İstanbul’da tarih katliamı: Prost’un imar planı
Dünyaca tanınan, pek çok şehrin planlamacısı olarak görev alan Henri Prost, Napolyon'un isteğiyle Paris'i planlayan Haussmann'dan oldukça etkilenen bir kent tasarımcısıdır. Ünlü isim Fransızların Afrika'yı sömürdüğü ve kolonilerine kattığı yıllarda Fas'ın Kazablanka ve Marakeş şehirlerinin de planlamasını üstlenir. 20. yüzyılda İstanbul'u yeniden planlamak üzere vazifelendirilen Prost, kadim şehirde bir tarih soykırımı gerçekleştirir.
➤ Prost, İstanbul istenen planlama için yaklaşık 4 yıl boyunca çalışır. Gereken topoğrafik çalışmaları yapar, hava fotoğrafları çeker ve bunların üzerinden müdahale planları hazırlar.
➤ İstanbul'un silüeti ve günlük yaşamı hakkında binlerce fotoğraf çeker. İstanbul'da yaptığı çalışmalarda, Fransız mimar Haussmann'ın Paris şehrine müdahalelerinden büyük ölçüde etkilenir.
➤ Fransız mimar, İstanbul'da hedeflediği planlamayı "Sosyal dönüşümün yaşanmadığı eski bir başkenti, yaşam koşullarının değiştiği bir şehir haline getirmek" şeklinde özetler.
➤ İstanbul'u dönüştürmeden modernleştirmenin ve trafiği düzenlemenin peşine düşen Prost ayrıca, tarihi yerlerin güzelleştirilmesi adına, sarayların da iyileştirilmesini planları arasına alır.
➤ Aslında bir kent plancısı değil, kent tasarımcısı olan Prost'un oluşturduğu planların hayata geçmeye başlamasıyla sadece 1956 - 1957 yılları arasında 54 adet cami yıkılır.
➤ Bunun yanı sıra hesabı yapılamayacak sayıda hamamlar, tekkeler, sebiller, çeşmeler geniş caddelere, meydanlara, yeşil sahalara feda edilerek yok olup gider.
➤ Unkapanı'nda Prost'un planladığı bulvarın açılması için Fatih'te şehir tarihinde daha önce görülmemiş ölçüde büyük bir yıkım süreci gerçekleştirilir. Haliç kıyılarından Fatih'in içlerine doğru akacak yol için onlarca yapı yıkılır.
➤ "Tarihi değer taşımayan" olarak nitelendirilen yüzlerce yıllık eserler, taşıdıkları önem ve tarihe bakılmaksızın parçalanmaya başlar.
➤ İstanbul'un dört yanında süren çalışmalarda bazıları haklı sebeplerle yıkılmış olsa da sayısı tam olarak bilinmeyen onlarca mümtaz eser tarihten silinir.
➤ Hükümetin el değiştirmesi ile Prost İstanbul için planladığı imarı tamamlayamadan görevinden ayrılır. Ancak içerisinde Mimar Sinan'ın da bazı eserlerinin bulunduğu pek çok eser ne yazık ki yok olur.
(x) Mimar Sinan'ın çıraklıktan kalfalığa geçiş eseri: Şehzadebaşı