Arama
Kutsal şehir Kudüs'ün tarihi
Orta Doğu'da yer alan ve dünyanın en eski kentlerinden biri olan Kudüs yıllardır İsrail-Filistin çatışmalarına sahne oluyor.
"Toprak Günü" gösterilerini yıldönümünde Filistinli grupların günler öncesinden yaptığı "Büyük Dönüş Yürüyüşü" çağrısına katılmak için halk sınıra akın etmişti gösteriler sonunda birçok Filistinli hayatını kaybetmişti.
Ayrıca bugün, ABD İsrail'in kuruluş yıl dönümünde Tel Aviv'de bulunan büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma kararını gerçekleştirirken İsrail'de kutlamalar düzenliyor. Bu kararın ardından şehirde gerilim yükselmeye başladı.
Tel Aviv'deki ABD Büyükelçiliği'nin yarın işgal altındaki Kudüs'e taşınacak olması şehirdeki gerilimin yükselmesine yol açtı.
Alex Arbuckle, Kudüs Türk hakimiyetindeki son günlerini gösteren Amerikan Kongre Kütüphanesi'nde bulunan 1900-1918 yılları arasında çekilmiş fotoğrafları derledi. 1517'den itibaren Osmanlı'nın kontrolüne geçen Kudüs'ün tarihi merkezi Müslüman, Hristiyan Yahudi ve Ermeni semtlerine ayrılmıştı. İşte o tarihi fotoğraflar.
Kudüs Krallığı'nın sonunu getiren ise 1187'de Selahaddin Eyyubi oldu. Kudüs'ü geri alan Eyyubi, Müslüman ve Yahudilerin kente dönmesine izin verdi. Selahaddin Eyyubi Kudüs'ün gelişimi için mücadele etse de bölgede yaşanan savaşlardan dolayı bölgeye olan ilgi azaldı. Bu dönemde Memlükler ile Haçlılar arasında Kudüs için bir çok savaş gerçekleşti.
1517'de Kudüs ve çevresi Osmanlılar tarafından fethedildi. Özellikle Kanuni Sultan Süleyman döneminde tüm ülkede olduğu gibi Kudüs'te de zengin bir dönem yaşandı. Osmanlı yönetimi boyunca Kudüs her zaman önemli bir vilayet ve din merkezi olarak kabul edildi. 1744 yılında ise bir İngiliz referans kitabı Kudüs'ü Filistin'in başkenti olarak saydı.
Ayrıca Hz. Peygamber'in, Mescid-i Harâm'dan çevresi mübarek kılınan Mescid-i Aksâ'ya gece götürülmesi şeklinde gerçekleştirilen İsrâ ve ardından mi'rac mûcizelerinde Mescid-i Aksâ'ya gitmiş olması müslümanlar için bu şehrin önemini arttırmıştır. Muhammed Hamîdullah, el-Mescidü'l-Aksâ'nın Beytülmakdis değil semalarda bulunan, meleklerin sürekli Allah'a ibadet ettikleri bir mescid olduğunu ileri sürmüşse de adı geçen mescidle sonradan bu ismi alan caminin değil Hz. Süleyman tarafından yaptırılan Beytülmakdis'in kastedildiği de bilinmelidir.
Metinlerin Kaynakları: Ömer Faruk Harman, KUDÜS, yıl: 2002, cilt: 26, sayfa: 323-327
Yavuz Sultan Selim, Mercidâbık'ta Memlükler'e karşı kazanılan zaferden sonra Halep, Hama, Şam üzerinden güneye doğru ilerleyerek 4 Zilhicce 922'de (29 Aralık 1516) İdrîs-i Bitlisî'nin de aralarında bulunduğu devletin bir kısım ileri gelenleriyle ve askerle birlikte Kudüs'e geldi. Ancak Kudüs, padişahın gelişinden önce muhtemelen Ekim 1516'da Osmanlı yönetimine girmişti
Osmanlı Devleti, Kudüs'ü birçok yönden derinden etkileyecek olan bu gelişmelere karşı bir taraftan Avrupa'nın müdahalelerini sınırlandırmaya, diğer taraftan da Kudüs şehrini modernleştirmeye çalıştı. 1863'te Kudüs Belediyesi teşekkül etti, sancak yönetimini düzenlemek üzere bir idare meclisi kuruldu. Kudüs Belediyesi şehrin temizliği, kanalizasyon sistemi, aydınlatılması, sokakların tanzimi ve ağaçlandırılması gibi alanlarda önemli hizmetler verdi ve 1891'de belediye hastahanesini hizmete açtı. 1886'da Kudüs polis gücü oluşturuldu. 1900'de Yafa Kapısı'nın yakınına bir sebil, kapının üzerine de saat kulesi inşa edildi. Müze ile Türkçe, Arapça ve Fransızca oyunların sergilendiği tiyatro da diğer kültürel yatırımlardandır.
Metinlerin Kaynak: Kâmil Cemîl el-Aselî, KUDÜS (Osmanlı Dönemi ve Sonrası), yıl: 2002, cilt: 26, sayfa: 334-338