Arama
Mimar Sinan'ın baş mimar oluşu ve Hassa Mimarlar Ocağı
Osmanlı İmparatorluğu'nda kültür ve medeniyeti yansıtmada mimari eserler çok büyük bir önem teşkil ediyordu. Bir kimlik göstergesi olarak görülen mimari devletin gücünü, ihtişamını, düzenini anlatmada bir araçtı. Mimariye gösterilen bu önem haliyle mimarlık eğitimine de yansımıştı. Peki, Osmanlı'yı imar eden mimarları yetiştiren Hassa Mimarlar Ocağı'nın vazifeleri nelerdi ve Mimar Sinan nasıl ocağın baş mimarı oldu?
🔸 Ayrıca Hassa Mimarlar Ocağı, su yollarının ve ana yolların kapanmaması için vazifeliydi.
🔸 Bunun yanı sıra eyalet mimarlarını kontrol eden, inşaatçılara ehliyet veren ocak, savaş olduğu vakitlerde de surları tamir etme, ordunun geçeceği köprüler yapmakla vazifeliydi.
🔸 Osmanlı İmparatorluğu'nun çok geniş bir coğrafyaya yayılması ile ocakta gayrimüslimlerin de çalışmaları kaçınılmaz oldu. Hatta belgeler bir dönem ocağın yarısının gayrimüslimlerden oluştuğunu gösterir.
🔸 Hassa mimarları arasında müstaid, şagirt, vasat, ihtiyar, kalfa, üstad, baş mimar gibi mevkiler bulunmaktaydı.
🔸 Halifelik ve kethüdalık verilecek kimseler su yollarının nezaretini yürütmüş insanlar arasından seçilirdi. Tüm tayinleri ise ocağın başındaki baş mimar yapardı.
🔸 İmparatorluktaki her türlü imar faaliyetini mimarbaşının emrinde bulunan mimarlar ocağı takip ederdi.
Mimar Sinan'ın mimarbaşı oluşu
🔸 Mimar Sinan, Fatih'in mimaride açtığı yeni perspektif üzerine; Osmanlı tarihinin sanat için en elverişli zamanlarında yetişir ve hizmet eder. Onun bu denli büyük ve anıtsal yapılar koyabilmesinde şüphesiz ortaya çıktığı zamanın etkisi büyüktür.
🔸 Mimar Sinan'ın hayatını (1497-1588) esasında üç aşama oluşturur:
➡ a ) Acemi Oğlan Dönemi (1512–1520): Yavuz Sultan Selim döneminde ilk yıllarda İran ve Mısır Seferi; Çaldıran, Merc-i Dabık, Han Yunus, Ridaniye.
Sinan'ın Yavuz dönemindeki bu seferlere katılması İran'daki Selçuklu eserlerini inceleme ve malzeme özelliklerini kavramasında büyük bir etkiye sahiptir.
➡ b) Yeniçeri Ocağı ve Haseki dönemi (1521–1538): Kanuni Sultan Süleyman zamanında Belgrad seferi, Rodos, Mohaç, Viyana, Irakeyn, Korfu ve Pulya, Boğdan.
Kanuni zamanında Avrupa mimarisini inceleme fırsatı yakalayan Sinan, Batı mimarlığındaki insanı karınca ölçeğine indiren üslubu beğenmez ve yapılarında insan ile bağdaşık bir ölçekle tasarım yapar.
➡ c) Baş mimarlık Dönemi (1538–1558): 1538 tarihinde baş mimarlığa getirilir ve bu tarihten sonra kendini tamamıyla mesleğine verir.
Edirne'ye şaheserler bırakan bir başmimar: Mimar Sinan
🔸 Mimar Sinan'ın katıldığı seferler sonraki dönemlerde büyük eserler ortaya koymasına fırsat tanır. Sinan'ın baş mimarlığa gelmesini şu iki başarısının sağladığı söylenir:
➡ Birincisi; 1535 İran seferinde, Van Kalesi'nin kuşatıldığı yıllarda askeri nakliyat için kullanılan kalyonların içine topları yerleştirerek göl üzerinden geçirebilmiş olmasıdır.
➡ Bir diğer olay ise aynı yıl Kara-Buğdan seferinde pek çok mimarin denemesine rağmen balçık zemin dolayısıyla başaramadığı Prut Nehri üzerine on üç gün içerisinde inşa ettiği köprüdür.
🔸 Mimar Sinan'ın sadece üstte bahsettiğimiz iki başarısından kaynaklı olarak baş mimar değildir. Klasik dönem Osmanlı mimarisinin Hassa Mimarlar Ocağı'na baş mimar olarak atanan Sinan, gücünü geleneksel mimari ile birleştirerek, Osmanlı'nın görkemini yansıtacak eserler inşa etmiştir.