Mimar Sinan'ın eserleri depreme nasıl dayanıyor?
Kahramanmaraş merkezli gerçekleşen iki büyük depremin ardından inşaat, mimari üzerine düşünceler ve tartışmalar başladı. Geçirdiği yüzyıllara ve depremlere rağmen tarihi yapıların nasıl ayakta kaldığı bir kez daha düşünüldü. Bu anlamda akla gelen ilk isim olan Mimar Sinan'ın eserlerinde kullandığı teknikleri sizler için araştırdık...
Giriş Tarihi: 20.02.2023
16:27
Güncelleme Tarihi: 22.02.2023
09:27
Tahliye kanalları
🔷 Mimar Sinan, inşa ettiği eserlerin su almasını önlemek için özel tahliye kanalları yaptırdı. Bunun nedeni yapının yağmur ve yer altı sularını almayarak temelinin çürümesini engellemekti.
🔷 Usta mimar, tahliye kanalları ile hem havalandırma hem de suların yapıdan uzak kalmasını sağlıyordu. Böylelikle binanın temelinin kuru kalmasını sağlayarak yüzyıllar boyunca ayakta kalacak eserler inşa etti.
Mimar Sinan'ın Eserlerinde Hat San'atı
Horasan harcı
🔷 Mimar Sinan'ın eserlerinde kullandığı özel Horasan harcı büyük önem taşıyordu. Temel dolgu malzemesi olan özel karışım, baskı altında sertleşen, sallantıda ise esneyen bir yapıya sahipti.
🔷 Kil ve kum karışımından elde edilen harç, Mimar Sinan'ın özel olarak devekuşu yumurtasının akını ve soğan eklemesiyle farklı bir hale geldi. Yapılan araştırmalarla Sinan'ın bu özel eklemeleriyle Horasan harcının iki kat daha dayanıklı hale geldiği tespit edildi.
Türkiye'de gerçekleşen en büyük depremler
Taşları bağlamak
🔷 Mimar Sinan eserlerinde kullandığı taşların birleşen yüzeylerine delikler açıp buralara tel monte ettirdi. Bu telleri kurşunla doldurarak sabitledi. Bu da binaya elastiklik kabiliyeti kazandırıyordu. Herhangi bir depremde yapıya dağılan enerji, olası bir yıkımı önlüyordu.
🔎 Bir bilgi:
Japonya'da kullanılan elastik eklem teknolojisi 500 yıl önce Süleymaniye'de kullanılmıştı.
Mimar Sinan'ın baş mimar oluşu ve Hassa Mimarlar Ocağı
🔷 Eserlerine koyduğu "deprem terazileri" ile Sinan, yapının sağlamlığının kontrol edilmesini sağladı. Bu terazinin düzgün bir şekilde dönebiliyor olması eserin sağlam olduğunu gösterirken dönmemesiyse yapının onarıma ihtiyacı olduğuna işaret ederdi.
🔷 Mimar Sinan'ın bu şekilde bir uyarı terazisi geliştirmesi gelecekte oluşabilecek olası bir olumsuz duruma karşı sürekli sorumluluğunu taşıdığı eserdeki vicdani yönünü de göstermesi açısından önemlidir.
Osmanlı'nın mimari şaheseri: Selimiye Camii'nin bilinmeyenleri
🔷 Dünya tarihinde ilk olarak Mimar Sinan'ın kullandığı bu tekniklerle donatılmış dört yüzden fazla yapı; bizlere eser inşa etme, şehir kurma anlamında öncülük etmişlerdir.
🔷 Mimar Sinan'ın eserlerinin ve atalarımızın kurduğu şehirlerin her anlamda örnek alınması sadece depreme karşı değil toplum içerisinde ahlaki bozulmalara karşı da önemli bir işlev kazandıracaktır.