Mimar Sinan'ın restore ettiği Selçuklu yapısı: Çeşnigir
Mimar Sinan inşa ettiği eserleri ile bulunduğu çağı ve sonrasını etkilemiş, yapılarıyla o dönem için ezberleri bozmuştu. Yeniçeri olduğu dönemde seferler sırasında pek çok Selçuklu eserini inceleme ve onarma imkanı bulan Sinan, bu sayede mimarlık ve geometri bilgisini oldukça artırmıştı. Kırıkkale'de, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Kızılırmak üzerine inşa edilen Çeşnigir Köprüsü de Koca Mimar'ın restorasyon alanındaki yetkinliğini gözler önüne serer.
Giriş Tarihi: 15.09.2022
09:58
🔸 Çeşnigir Köprüsü'nün Kızılırmak üzerinde sağlam bir zemine oturabilmesi için orta bölümünde belirgin bir eğimle inşa edilmesi Selçuklu ilminin ve aklının mimaride oluşturduğu büyük ilmi gözler önüne seriyor. Orta Doğu'nun sarp kayalıklarına dayanan Türk mimarisi suyun cazibesi ile birleşince olağanüstü bir esere dönüşüyor.
🔸 İki yana eğimli bir kuruluma sahip olan köprü, sivri kemer açıklıkları bulunan, kesme taş mimarisi ve özgün yapım tekniğiyle Anadolu'daki tarihi köprülerden günümüze kadar ulaşabilen iyi örneklerden biri...
İslam uygarlığında mimari eserlerin ağırlığını taşıyan kemerler
🔸 Diğer taraftan köprünün üst tarafında bulunan Büklükale mevkisinde devam eden kazı çalışmalarından bölgenin eski medeniyetlerce de ticaret yolu olarak kullanılıyor olduğu uzmanlar tarafından ifade ediliyor. Geçmişe dair yapılan araştırmalarda Kızılırmak'ın yılın belirli mevsimlerinde taşmasından dolayı şehrin yüksek bir konuma yerleşmiş olması uzmanların bu iddiasını güçlendiriyor.
🔍 Büklükale , Kırıkkale'nin, Karakeçili ilçesinde yer alır. M.Ö. ikinci bine, yani Hitit ve Asur Ticaret Kolonileri Çağına ait şehir, söz konusu karayolunda, Kızılırmak Nehri üzerindeki köprünün hemen kuzeyindeki alanda bulunur.
Hititler, Luvi Krallığı'nın saldırılarıyla mı yıkıldı?
🔸 Toplamda suyun geçişini sağlayan 12 adet göze sahip olan köprü, Mimar Sinan'dan sonra da bazı restorasyon çalışmalarıyla günümüze kadar ulaşmayı başarır. Çeşnigir Köprüsü bir bakıma Mimar Sinan'ın restorasyon üslubunu ve adımlarını örneklediği eserdir.
🔸 Köprü; sadece köprü yapılarında değil, diğer yapılarda da uygulanması gereken yapının ana karakterini bozmama, yapıya onarım ve sağlamlık sağlayacak yapıların esas kütlenin önüne geçmemesi (Ayasofya'da Sinan'ın uyguladığı gibi) gibi önemli unsurları ders verir niteliktedir.
Osmanlı'nın köprü projesine Michelangelo talipti
🔸 Mimarlık hayatında genellikle ağır yük taşıyan köprüler tasarlayan Sinan, Osmanlı'nın savaşa giderken götürdüğü topları ve mühimmatları kolaylıkla taşıyabileceği yapılar yapmak gayesindeydi. Kızılırmak'ın oluşturduğu su yükünü hesaba katması açısından Çeşnigir Köprüsü Sinan'a iyi bir imkan doğurdu.
🔸 Mağlova Kemeri'nden Büyükçeşme'ye, Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü'nden Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü'ne kadar tasarladığı eserlerde Çeşnigir Köprüsü'ndeki faaliyetlerinin payı olduğu gözler önündedir.
Mimar Sinan İstanbul'un su sorununu nasıl çözdü?
🔸 Deprem konusunda derin bir bilgiye sahip olan Mimar Sinan, zelzeleler için tedbir almış, jeoloji, zemin mekaniği konusunda da çeşitli tetkiklere başvurmuştur.
🔸 Sinan'ın suya maruz kalan bölgelerde inşa ettiği cami, kemer gibi yapılarında başarılı oluşu zemin mühendisliği alanındaki araştırmalarından ileri gelir.
Mimar Sinan'ın inşa ettiği su tesisleri