Arama
İngiltere neden Osmanlı'dan yardım istedi?
600 yıldan fazla bir süre dünyanın en önemli coğrafyasında hakimiyet kuran ve üç büyük imparatorluktan biri olan Osmanlı İmparatorluğu bugünkü dünyanın oluşmasındaki en önemli aktörler arasındadır. Osmanlı'nın bugünkü dünyanın Kafkasya, Balkanlar ve Ortadoğu gibi en problemli üç bölgesinin de içinde olduğu çok geniş topraklar üzerinde asırlardır süren hâkimiyetinin günümüze tesiri çok büyüktür. Osmanlıların izlediği siyasi ve dini politikalar günümüz modern dünyasının şekillenmesinde önemli rol oynadı. Peki, İngiltere neden Osmanlı'dan yardım istedi? Osmanlı'nın Afrika'daki rolü neydi?
Osmanlılar, 14. yüzyıl ortalarında Rumeli fetihlerine başladığında, Balkanlar birçok devletçiler ve feodal senyörlükler halinde parçalanmış durumdaydı. Duşan'ın kurduğu Sırp İmparatorluğunun zayıflamasından sonra kuzeyde Macaristan batıda ve güneyde ise Venedik, siyasi parçalanmadan istifade ederek Balkanlarda yayılma politikası güdüyordu. Bu iki devletin siyasi ve askeri hâkimiyeti beraberinde Katolikliği de getiriyordu. Her ne kadar Balkanların Ortodoks halkı, bu iki devletin hâkimiyetini benimsemiyorsa da direnecek siyasi ve askeri güçleri yoktu. Katolik olmaya mahkûm gibiydiler. Osmanlıların, Venedik ve Macaristan'ın Balkanlara yayılmasını engelleyip kendi hâkimiyetini kurmaları, Balkanlarda Ortodoks mezhebinin yaşanmasını sağladı. Ayıca Osmanlıların milli kiliseleri desteklemesi Ortodokslar üzerindeki Helen hâkimiyetinin sona ermesine sebep oldu. Örneğim Sırp Milli Kilisesi, 15. yüzyılda Sokullu Mehmed Paşa'nın desteği ile kurulmuştu.
Balkanlar, parçalanmışlıktan kurtulup büyük bir imparatorluğun parçası haline gelince ekonomik açıdan da gelişme gösterdi. Bulgaristan, Sırbistan ve Yunanistan'da birçok şehir, huzur ortamına kavuşmaları sebebiyle büyük gelişti.
Sultan III. Murad devrinde Avrupa'nın en uzak ülkelerinden İngiltere ile ilişki kurulmuştu. İngiltere, Habsburgların İspanya kanadı tarafından işgal edilmek üzereydi. İngilizler, Fransa örneğinden hareket ederek Habsburglara karşı direnebilmek için tek şanslarının Osmanlı İmparatorluğundan yardım almak olduğunu anlamışlardı. III. Murad devrinde Osmanlı ile ilişkiye geçerek, İspanyol donanmasının İngiltere'yi işgalini engellemek için yardım istediler. Bunda da başarılı oldular. İngiltere, Türk donanmasının yardımıyla İspanyol işgalinden kurtuldu.
İngiltere'nin önemli gazetelerinden "The Guardian" birinci sayfadan "İspanyol donanmasının mağlup edilmesi için Sir Francis Drake'e değil Türklere teşekkür etmeliyiz" başlığıyla verdiği haber, dört asır önce yapılan yardımın İngilizlere neler kazandığının yeni anlaşıldığını gösteriyordu. Kraliçe Elizabeth'in askeri danışmanı Sir Francis Walsingham, Temmuz 1588'deki İspanyol işgal teşebbüsünden önce İstanbul'daki İngiltere elçisine mektup göndererek, İspanyol donanmasının dağıtılması için Türk donanmasını harekete geçirilmesini istemişti. İngiliz elçisi Harborne'un faaliyetleri ve Osmanlı siyaseti uyarınca harekete geçen Türk donanmasının Akdeniz'deki manevraları İspanyol donanmasını dağıttı.
İngiliz tarihçi profesörü Jerry Brotton, durumu " Osmanlıların manevraları İspanyol Kralı II. Philip'in donanmasını ağıtı. Artık okullarda İspanyol ordusunun neden İngiltere'yi işgal edip, Protestanlığa son veremediğini buna bir sebep daha eklemeniz gerekecek. Bu da Kraliçe Elizabeth tarafından tesis edilen İngiliz-Osmanlı ittifakıydı" diye değerledir.