Arama
İngiltere neden Osmanlı'dan yardım istedi?
600 yıldan fazla bir süre dünyanın en önemli coğrafyasında hakimiyet kuran ve üç büyük imparatorluktan biri olan Osmanlı İmparatorluğu bugünkü dünyanın oluşmasındaki en önemli aktörler arasındadır. Osmanlı'nın bugünkü dünyanın Kafkasya, Balkanlar ve Ortadoğu gibi en problemli üç bölgesinin de içinde olduğu çok geniş topraklar üzerinde asırlardır süren hâkimiyetinin günümüze tesiri çok büyüktür. Osmanlıların izlediği siyasi ve dini politikalar günümüz modern dünyasının şekillenmesinde önemli rol oynadı. Peki, İngiltere neden Osmanlı'dan yardım istedi? Osmanlı'nın Afrika'daki rolü neydi?
İngiltere'nin önemli gazetelerinden "The Guardian" birinci sayfadan "İspanyol donanmasının mağlup edilmesi için Sir Francis Drake'e değil Türklere teşekkür etmeliyiz" başlığıyla verdiği haber, dört asır önce yapılan yardımın İngilizlere neler kazandığının yeni anlaşıldığını gösteriyordu. Kraliçe Elizabeth'in askeri danışmanı Sir Francis Walsingham, Temmuz 1588'deki İspanyol işgal teşebbüsünden önce İstanbul'daki İngiltere elçisine mektup göndererek, İspanyol donanmasının dağıtılması için Türk donanmasını harekete geçirilmesini istemişti. İngiliz elçisi Harborne'un faaliyetleri ve Osmanlı siyaseti uyarınca harekete geçen Türk donanmasının Akdeniz'deki manevraları İspanyol donanmasını dağıttı.
İngiliz tarihçi profesörü Jerry Brotton, durumu " Osmanlıların manevraları İspanyol Kralı II. Philip'in donanmasını ağıtı. Artık okullarda İspanyol ordusunun neden İngiltere'yi işgal edip, Protestanlığa son veremediğini buna bir sebep daha eklemeniz gerekecek. Bu da Kraliçe Elizabeth tarafından tesis edilen İngiliz-Osmanlı ittifakıydı" diye değerledir.
İngiltere'nin Osmanlı İmparatorluğu'na gönderdiği elçiler, İspanyollara karşı yardım alabilmek için her türlü yolu denemişlerdi. İngiliz temsilci Harborne, Akdes Nimet Kurat tarafından yayınlanan III. Murad'a sunduğu arzuhalinde diplomatik üslubu bırakmış, neredeyse yalvarıyordu:
"Padişahın yüce katına arzuhal ilam olunur.
Saadetlü padişahım hazretleri sağ olsun
Devletlü ve saadetli, âlemin sığındığı padişah hazretlerinin yüce katlarına kullarının arzı budur ki, İngiltere Kraliçesi ile zat-ı şahaneleri arasında mukaddes bir sulhun vücut bulması hususunda Büyük Tanrı bu kulunuzu başlıca vasıta seçmek lütfunda bulunmuştu. Bendeniz dokuz yıl önce bu görevi sadıkane bir tarzda ve isteyerek ifade ettim ki, hususuyla sat-ı şahanelerine bahşedilen kudret ve kuvvet vasıtasıyla bizim müşterek düşmanımız olan bütün putperestleri imha edeceklerini ummuştum. Zira efendim o zamanlar bütün putperestlerin başı olan İspanya Kralı ile tam bir sulh içerisinde yaşamaktayken zat-ı şahanelerinin danışmanları, şayet Kraliçe o taraftan İspanya kralına karşı harbe başlarda, Osmanlı padişahının da bu taraftan harekete geçeceğine dair mukaddesat üzerine yemin ederek siz vermiş olduklarından, bendeniz efendim kraliçe nezdinde o kadar rica ve niyazda bulundum ki, efendim İspanya ile eskiden beri devam eden sulha son vererek ona karşı karadan ve denizden kesin bir harbe başladı.
İşte şimdi savaş efendim için iyi bir şekilde üç yıldan beri devam edip gidiyor. İspanyol Kralı gerçi kendisi için müsait olmayan şartlarda defalarca sulh ricasında bulunduysa da Kraliçemiz hiçbir zaman buna yanaşmadı. Çünkü bendeniz zat-ı şahanelerinin evvelki vaatleri gereğince müthiş kuvvetlerinizi geciktirmeden İspanyol'a karşı hazırlamakta olduğunuzu, fırsat düştükçe de mektuplarımda bildirerek, barış antlaşması imzalamaktan vazgeçirmeye çalıştım. Fakat şimdi ise efendim bu kadar uzun bir süre sizin harekete geçmenizi bekledikten sonra, nihayet bana karşı itimadı sarsıldı. Zira zat-ı şahanelerinin tarafımdan iddia edilen hususları gerçekleştirmek niyetinde olmadığı tarzında efendime benim aleyhimde söz söyleyecek birçok düşmanım vardır. Bundan dolayı buradan geri çağrılmam hakkında mektubun gelmesini her ab beklemekteyim. Geri dönünce de kafamın kesileceğini tahmin ediyorum. Zat-ı şahanelerine yapmış olduğum bu kadar hizmet ve fedakârlığın mükafatı karşılığında kellem gidecek.