Arama
Nuri Paşa ve Bakü’nün bağımsızlığa giden yolu
Bundan bir asır önce Azerbaycan, Çarlık Rusya'nın yıkılması sonucu bağımsızlığını ilan etmiş ve Müslüman Doğu'nun ilk demokratik cumhuriyetini kurmuştu. Bağımsızlıklarını ilk olarak Osmanlı'nın tanıdığı bu genç devletle Ermeni ve Bolşevik tehditlerine karşı bir anlaşma yapıldı. Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu, bu tehditlere karşı Azerbaycan'ın yardımına koştu. Bakü'yü işgalden kurtardığı için "Bakü Fatihi" olarak anılan Nuri (Killigil) Paşa'nın kazandığı zafer, iki ülkenin "tek millet" olma anlayışının da temellerini attı. 15 Eylül, Azerbaycan'ın başkenti olan Bakü'nün kurtuluş yıl dönümü. Nuri Paşa komutasında kurulan kahraman ordu, tam 15 Eylül 1918'de Bakü'yü Bolşevik ve Ermeni işgalinden kurtarmış oldu.
◾ Azerbaycan Cumhuriyeti, 28 Nisan 1920'de Sovyet ordusunun ülkeyi işgaliyle son buldu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla 18 Ekim 1991'de tekrar bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan, 1918-20 yıllarında faaliyet gösteren Azerbaycan Cumhuriyetinin varisi olarak kabul ediliyor.
◾ Trablusgarp ve Balkan savaşlarına katılan, Sarıkamış Harekâtı'nda bulunan ve Bakü'yü işgalden kurtardığı için "Bakü Fatihi" olarak anılan Nuri (Killigil) Paşa, Enver Paşa'nın kardeşi; Kut'ül Amare Zaferi fatihi Halil (Kut) Paşa'nın da yeğeniydi.
◾ Birinci Dünya Savaşı'nda Enver Paşa tarafından, yerli halkı teşkilatlandırarak İtalyan ve İngilizlere karşı savaşmak üzere Trablusgarp'a gönderilen Nuri Paşa, başarılarından dolayı 1918'de 28 yaşındayken yarbay rütbesine terfi ettirildi.
◾ Kafkas İslam Ordusu Komutanlığı'na getirilen Nuri Paşa, Bakü'yü Rus işgalinden ve Ermeni çetelerden kurtarmasının ardından Anadolu'ya geçerek Kazım Karabekir Paşa'nın kolordusuna katıldı.
◾ Bu dönemde, Kars ve Erzurum'da tamirhane ve fabrikalarda çalışıp ele geçirilen silah ve malzemeyi kullanılır hale getirdi. Gösterdiği gayret ve çaba nedeniyle İstiklal Savaşı'nda Sarıkamış'ın kurtarılmasına iştirak ettiği için kendisine 1929'da İstiklal Madalyası verildi.