Arama
Osmanlı sultanlarının bilinmeyen antika eşyaları
Yavuz Sultan Selim'in hançerinin ön yüzündeki harflerin rakam değerinin 66 olduğunu ve bu sayının, Allah sözcüğünün ebced değeriyle aynı olduğunu biliyor muydunuz? Ya da Sultan Abdülmecid döneminde yapılan zümrütlü askının, Surre Alayı ile Hz. Peygamber'in kabrine gönderilmek için yapıldığını? Sizler için, Osmanlı sultanlarının bilinmeyen antika eşyalarını derledik.
Ön yüzün üst tarafında "Fetih-i Acem'', bu yazının altındaki bölümlü karenin iki tarafında da "Malikü'l-mülk'' yazılıdır. Bu bölümlerin içindeki harflerin rakam değeri olan 66 ise, Allah sözcüğünün rakam değeriyle aynıdır. Bu yazılar kazıma tekniğiyle uygulanmıştır. Ayrıca hançerin üzerinde hatayi, kıvrımlı dal ve Rumi motifler yer almaktadır.
Baş formunda olan balçağın iki yüzü, kının bir yüzündeki alt ve üst bölümler iri elmaslar ile bezelidir. Elmas süslemeli yüzeyler arası, kabza ağzı ve kının arka yüzü koyu mavi zemine beyaz, pembe, kırmızı, yeşil mine ile dal, çiçek ve yaprak motifleriyle bezelidir. Kının ucunda, üzeri küçük elmaslarla bezeli küçük bir küre bulunmaktadır.
Hançerin çelik tabanı tezyinatsızdır. Mini küp biçiminde parçalar ve halkalardan oluşan altın zincirinin ucunda, 11 milimetre çapında yuvarlak bir zümrüt yer alır. 17. yüzyıl Osmanlı kuyumculuğunun görkemli örneklerinden biri olan bu hançer, Hatice Turhan Sultan tarafından Eminönü'nde yaptırılan Yeni Cami'nin 8 Şubat 1664 tarihinde yapılan açılış töreninde oğlu Sultan IV. Mehmed'e verdiği hediyelerden biridir.
Valide Sultan, ayrıca aynı gün oğluna mücevherli bir kuşak ve donatılmış on iyi cins at hediye etmiştir. Ucu hafif kıvrık olan hançerin kabzası, ortasından kırık 7 santim boyunda zümrütten tasarlanmıştır. Balçağı ve kını altındır.
Kabzası fil dişi ve kademeli ince bir bezemeye sahiptir. İnce kıvrım dal ve hatayi motifleriyle tüm yüzeyi süslenmiş üstüne yine altın kıvrım dal, hatayi ve Çin bulutu motifleri yerleştirilmiştir. Kılıcı tek ağızlı ve sırtlıdır.
Tabanın üst kısmı, her ki yüzünde de yüksek kabartma tekniğinde mücadele eden ejder ve simurg figürleriyle süslüdür. Hayvan figürleri demir döküm olarak yapışmış ve tabanın üzerine yuva açılarak yapıştırılmıştır. Hayvanların gözleri küçük yakutla belirlenmiş ve simurg altınla yıldızlanmıştır.
Hayvan motiflerinin oturtulduğu zemin, altın kıvrımlı dal üzerinde hatayi motifleriyle süslenmiştir. Çeliğe yuva açılarak yerleştirilen motifler kabartmadır. Tabanın bundan sonraki kısmında, ön yüzünde altın kakma kıvrım dal ve hayvan başı, diğer yüzünde hatayi ve rumi motiflerden oluşan bir bezeme görülür.
Bu son derece zarif ve ustaca yapılmış süslemeleri, uca kadar uzanan altın kakma sülüs hatlı kitabe izler. Kitabede Sultan I. Süleyman'ı yüceltici sözler ve adı yazılıdır. En sonda 933 tarihi yer almaktadır. Yatağanın sırtında, saray kuyumcusu Ahmed Tekü'nün adı okunur. Bu eser, eldeki veriler ışığında, büyük bir olasılıkla 1526 yılında kazanılan Mohaç Seferi anısına, sarayın ünlü kuyumcusu Ahmed Tekelü tarafından yapılmış bir armağandır.