Arama
Osmanlı toplumunda en çok okunan 10 kitap
Çoğunlukla internette ve kitapçılarda gördüğümüz "en çok satanlar" listesi kesin veriler sunmasa da hangi kitabın daha fazla okunduğuna dair fikir edinmemize yardımcı olur. Günümüzdeki gibi yayıncılığın henüz gelişmediği Osmanlı döneminde ise en çok okunan kitapları anlayabilmek için birtakım ipuçları olurdu. Bunlar; kitapların kopya sayısının fazla olması, yapılan atıfların çokluğu, tercüme sayısı gibi detaylardı... Peki, geçmiş zamana şöyle bir bakacak olursak, Osmanlı'da en çok okunan kitaplar hangileriydi?
Eser, Osmanlı toplumunda neden çok okunmuştur?
Eserin orijinal adı uzunca olduğundan müellifinin yani Karadâvûdzâde Mehmed b. Ahmed'in adıyla anılmıştır. Eser,Delâilü'l-Hayrâtadı eserin Türkçe en meşhur şerhidir. Salâvata hasredilmiş bu eseri şerh ederken klasik bir üslup takip edilmemiş, duaların aktarılması sırasında değişik konulara geçilmiş ve bu konular farklı kıssa ve tasavvufî menkıbelerle desteklenmiştir.
Kitabın en önemli özelliği, tasvirlerde ve menkıbelerle dolu anlatımlarda halkın duygularına ve hayal dünyasına hitap edecek bir üslubun kullanılmasıdır. Bundan dolayı eser halk arasında çok rağbet görmüştür. Birçok nüshası olan eserin sadeleştirilmek suretiyle muhtelif neşirleri yapılmıştır.
Eserin nüshaları nerelerdedir?
1838-1912 yılları arasında on beş baskısı yapılan eserin İstanbul ve Anadolu'daki kütüphanelerde mevcut altmış civarında nüshası tesbit edilmiştir Süleymaniye Kütühanesi, Tire İlçe Halk Kütüphanesi'nde nüshaları bulunmaktadır. Abdülkadir Akçiçek Delâil-i Hayrât Şerhi Kara Davud (İstanbul 1975) adıyla sadeleştirerek yayımlamıştır.
Eser, Osmanlı toplumunda neden çok okunmuştur?
Diyarbekirli Ahmed Mürşidî Efendi tarafından 1746'da kaleme alınmış bu eser, mesnevî nazım şekliyle yazılmış bir pendnâmedir. Dinî-didaktik karakterdeki bu eser, devrinin halk kültürünü ve ruhiyatını göstermesi yanında Şark ruh ve kültürünün özelliklerini ortaya koyması açısından da büyük bir eser sayılmaktadır.
Diyarbakırlı Ahmed Mürşidî'nin Pendnâme'sinde insani değerlerden olan ana-baba hakkı, komşu hakkı, hırs ve tamah, ihanet, fesad, gıybet, kibir, dedikodu, tevâzu' gibi konulardan bahsedilmektedir. Her bahsi o bahisle alâkalı birer manzum hikâyeyle bitirmiş olan müellif, birkaç kasideyi de konu bütünlüğünü bozmadan yerleştirmeyi ihmal etmemiştir. Eserde sosyal hayatın hemen hemen bütün konuları işlenmiş, bu konularla ilgili ayet ve hadise de yer verilmiştir. Tüm bunlar eserin, toplum içindeki yaygınlığını ve okunmasını arttırmıştır.
Eseri incelemek ve satın almak için tıklayın
Eser, Osmanlı toplumunda neden çok okunmuştur?
Balıkesirli Mehmed b. Pir Ali Birgivî'nin Arapça olarak yazdığı bu eser, kısa bir giriş ve üç bölümden mürekkeptir. Birçok yönüyle devrinin dini, siyasi ve fikri atmosferini yansıtan bu kitapta sosyal hayatın bozulma sebepleri üzerinde durulmuş ve kurtulma çarelerine değinilmiştir. Bu yönüyle ayırt edici bir özelliğe sahiptir. Yazıldığı devirden günümüze kadar okunmuştur.
İçinde yaşadığı toplumun yaşantısını iyi tahlil etmesi ve Müslüman her bireyin nasıl davranması gerektiğini bizzat davranışları ve eserinde göstermesi, çok okunmasına sebep olan unsurlar arasında yer alır.
Eserin nüshaları
Eserin İlki İstanbul'da olmak üzere on beşi aşkın baskısı vardır. Ayrıca pek çok şerhi ve Türkçe tercümesi yapılmıştır. Çok sayıda yazma nüshası bulunan eser yazıldığı günden bu güne birçok defa basılmıştır.
Eser, Osmanlı toplumunda neden çok okunmuştur?
Anonim olarak bilinen bu eserin 16. asırdan sonra yazılmış olduğu düşünülmektedir. Osmanlı toplumunda çok okunmakla kalmayıp ezberlenen ve sıbyan mekteplerinde eğitim kitabı olarak kullanılan bu eser, bir Müslümanın günlük hayatında yapması, yapmaması ve bilmesi gereken şeyleri özet şeklinde anlatan bir kitaptır.
Eser ilki İstanbul'da 1842 yılında olmak üzere pek çok defa basılmıştır. Mızraklı İlmihal adı ve Latin harfleri ile yayımlanan kitapların önemli bir kısmı metne bağlı kalmaya özen göstermemiş, bir kısmı ise eserin yalnız adını kullanmıştır.
Eseri incelemek ve satın almak için tıklayın