Arama
Osmanlı'da şeyhülislamlara hac hakkında sorulan ilginç sorular
Osmanlı döneminde halk, her türlü konuyu şeyhülislama veya müftülere sorardı. Şeyhülislamlar bir sanat sahibi olmanın önemi, defalarca hacca gitmektense, fakir ve yetimlere yardım edilmesi gibi birçok konuda fetva vermişlerdi. Peki, şeyhülislamdan nasıl bilgi istenirdi? Osmanlı döneminde şeyhülislamlara hac hakkında sorulan sorular nelerdi?
Soru: Zeyd, malımdan şu kadar parayla benim için hacca gidilsin diye vasiyet ettikten sonra Zeyd'in vasisi mirasından o kadar parayı Amr'a verip hacca gönderir, ancak Amr gidip hac görevini yerine getirdikten sonra o yıl Mekke-i Mükerreme'de kalıp, ertesi yıl gelirse Amr'ın Zeyd ve şahsı için yaptığı hac sahih olur mu?
Cevap: Olur.
Soru: Üzerinde hac farz olduğu halde hacca gitmeyen Zeyd'in malının üçte biri hac yapılsın diye vasiyet ederek, yerine daha önce hacca gitmemiş Amr'ı göndermesi caiz olur mu?
Cevap: Olur. Fakat doğrusu hacca daha önce gitmiş bir kimseyi göndermektir.
Soru: Zeyd, ölüm döşeğinde yatarken ölümümden sonra malımın şu kadarıyla benim için hacca gidilsin diye vasiyet edip, vasi tayin ettiği varisi olmayan Amr, hac için bir kimseyi görevlendirirken Zeyd vefat ederse, Amr'ın Zeyd'in yerine hac etmesi caiz olur mu?
Cevap: Olur.
Soru: Zeyd, ölüm döşeğinde yatarken Amr'a "Mirasımdan şu kadar para al benim için harca." derse ve Amr, Zeyd'in malının üçte biri müsait olduğu için mirasından o kadar para alıp, Zeyd için hacca gitmek istediğinde Zeyd'in mirasçıları "O kadar parayı başka birine verip, hac ettiririz." diyerek Amr'ı hacca girmekten men edebiler mi?
Cevap: Edemezler.
Osmanlı'da hac dışında, şeyhülislamlara ilginç sorular da sorarlardı. Kanuni Sultan Süleyman ve oğlu II. Selim dönemlerinde şeyhülislamlık yapan Ebussuud Efendi ile 17. yüzyılın ikinci yarısında şeyhülislamlık makamında bulunan Çatalcalı Ali Efendi'nin fetvalarından bazı ilginç örnekler ise şunlardır:
Soru: Bir camiye imam olmakla, marangozluk yapmaktan hangisi makbuldür?
Cevap: Namazı terk etmeden bir sanat sahibi olmak Allah katında daha makbuldür.