Arama
Osmanlı’da telgraf eğitimi veren kurumlar
19. asrın başlarında icat edilen telgraf, haberleşme sahasında hızlı bir değişimi de beraberinde getirdi. Telgrafın icadı haberleşme teknolojisine atılan en önemli adım ve gelecekteki gerçekleşecek ileri teknolojinin de habercisi oldu. Peki, bu gelişmeleri yakından takip ederek ülkesine transfer eden Osmanlı'nın telgraf eğitimi verdiği kurumlar nerelerdi?
"Posta ve Telgraf Mektebi bir müdür ve bir kâtip ile muallimin heyetinden mürekkeb olup işbu mekteb memurînin mesleklerine ait malûmâtlarının tevsiine hâdim ve zâbitân ve erkân-ı idâreye mahreç olacaktır.
Mektep iki kısım üzerine müretteb olup birinci kısım tedrisât-ı âliyyeyi ikinci kısım da tedrisât-ı âdiyyeyi câmi'dir. Birinci kısım zabitân ve erkân-ı idâreye mahreç olduğu gibi ikinci kısım da memurînin tevsî-i malûmâtlarına hâdimdir.
Seneleri birinci kısım için yirmiden ikinci kısım için on sekizden dûn ve otuzdan efzûn olanlar mektebe kabul olunmaz."
"Mekteb-i Sultani" olarak adlandırılan Galatasaray Lisesi'nde telgrafçılık ile ilgili dersler, memur yetiştirmek amacıyla programa eklendi.
Darüşşafaka, annesi, babası hayatta olmayan veya yardıma muhtaç olan kız ve erkek çocuklarına eğitim öğretim vermek amacıyla padişah isteği ile kurulmuş bir kurumdu.
Darüşşafaka, 1880'de İzzet Efendi'nin nazırlığı sırasında Posta ve Telgraf İdaresi Meslek Okulu'na dönüştürüldü. Bu okulun dönüştürülme amacı, Osmanlı tebaasından olmayan yabancı memurların oranını ve alandaki yetkinliğini azaltmaktı.
Bahri Ata, 1890'lı yıllarda Darüşşafaka'nın yanında telgraf eğitimi veren bir diğer kurumun da Mülki-i Şahane Mektebi-i Ali olduğunu aktarır.
Darüşşafaka mezunu telgraf öğretmenleri 1950'lilere kadar alanda görev yaptılar.
Posta ve Telgraf Nezareti ve Posta ve Telgraf Müdüriyet-i Umumiyesi adıyla Meşrutiyet döneminde Maliye Nezareti'ne bağlandı.
Okul iki bölüm olarak düzenlendi. Birinci bölümde; idari memur yetiştirilmesi için Tedrisat-ı Aliye, ikinci bölümde ise memurların bilgi düzeylerini yükseltmek için kurulan Tedrisat-ı Adiye yer aldı.
12 kişilik kontenjanla sınırlı tutulacak Tedrisat-ı Aliye'ye öğrenciler müsabakayla alındı. Sınavlar ise günümüzde olduğu gibi sözlü ve yazılı olmak üzere iki türlü yapıldı. Öğretim iki dönem olarak düşünüldü. Ekim ayından başlayarak Nisan'a kadar süren birinci dönemde eğitim alan öğrenciler, ardından İstanbul'daki telgrafhanelerden birinde en az altı aylık bir staj dönemine giriyorlardı. Stajyer öğrencilere aynı zamanda 20 kuruştan az olmamak üzere harçlık da veriliyordu.